"Είναι μια έκτακτη κατάσταση που βασίζεται στη συγκεκριμένη βάρβαρη πράξη". Για τον προσωρινό χαρακτήρα των μέτρων έκτακτης ανάγκης που επιβλήθηκαν στη Βρετανία έπειτα από την τρομοκρατική επίθεση στο Μάντσεστερ διαβεβαιώνει η βρετανική κυβέρνηση. Ανάλογες εγγυήσεις λάμβαναν και οι Γάλλοι πολίτες τον Ιανουάριο του 2015. Κι όμως, δυόμισι χρόνια μετά, τα "έκτακτα" μέτρα εξακολουθούν να ισχύουν.
Οι Γάλλοι προσήλθαν τελικά στις κάλπες τον προηγούμενο μήνα υπό τις κάνες των όπλων, καθώς το κοινοβούλιο της χώρας ανανέωνε τακτικά το τελευταίο διάστημα το καθεστώς έκτακτης ανάγκης που τέθηκε σε ισχύ μετά την επίθεση στο Ιλ ντε Φρανς. Το ίδιο θα συμβεί πιθανότατα τώρα και με τους Βρετανούς, οι οποίοι σε λίγες μέρες θα συμμετάσχουν σε μία από τις πιο κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις της νεότερης Ιστορίας τους.
Λίγα 24ωρα μετά το μακελειό της Δευτέρας και εν μέσω σεναρίων για νέες τρομοκρατικές επιθέσεις, η βρετανική κυβέρνηση αναβάθμισε το επίπεδο συναγερμού στο ανώτατο επίπεδο. Ανακοινώνοντας την ανάπτυξη 3.800 στρατιωτών στους δρόμους των μεγαλύτερων πόλεων, η υπουργός Εσωτερικών Άμπερ Ρουντ τόνισε ότι ο στρατός θα συνδράμει τις αστυνομικές δυνάμεις "για όσο διάστημα χρειαστεί".
Πρόκειται στην ουσία για την εφαρμογή του επιχειρησιακού σχεδίου Temperer που ενεργοποιείται για πρώτη φορά μετά το 2015. Για να κατανοήσει κανείς πόσο πρωτοφανή είναι τα όσα συμβαίνουν αυτές τις μέρες στη Βρετανία, αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι η μοναδική πόλη του Ηνωμένου Βασιλείου που τις τελευταίες δεκαετίες είχε γνωρίσει μια τόσο έντονη στρατιωτική παρουσία ήταν το Μπέλφαστ της Βόρειας Ιρλανδίας την περίοδο των "ταραχών".
Επιστροφή στο 1919
Το 2003, μόλις έναν μήνα πριν από την εισβολή στο Ιράκ, η κυβέρνηση του Τόνι Μπλερ είχε στείλει για λίγες μέρες 400 στρατιώτες και τανκς στο αεροδρόμιο του Χίθροου. Την τελευταία φορά όμως που οι Βρετανοί είδαν πραγματικά στρατιώτες να περιπολούν στους δρόμους των πόλεών τους ήταν σχεδόν πριν από έναν αιώνα, το 1919, κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης απεργίας των αστυνομικών.
Πολλά έχουν ειπωθεί και λέγονται ακόμη για την απειλή των τζιχαντιστών και το πόσο δύσκολο είναι να αντιμετωπιστεί από τις δυτικές κοινωνίες. Γνωστές, φυσικά, είναι και οι ευθύνες πολλών χωρών της Δύσης για τη γέννηση και τη διόγκωση του φαινομένου. Γι’ αυτό δεν συνηγορούν μόνο οι σχέσεις της CIA με τον Οσάμα Μπιν Λάντεν τις μέρες της σοβιετικής κατοχής στο Αφγανιστάν αλλά και η σχετικά πρόσφατη "μετακόμιση" του ISIS από το Ιράκ στη Συρία του Άσαντ. Δεν είναι ούτε καν το ότι διαρκώς αποκαλύπτεται εκ των υστέρων πως ο τζιχαντιστής δράστης κάθε μακελειού ηταν "γνωστός στις αρχές".
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα έδωσε την προηγούμενη εβδομάδα ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, υπογράφοντας αμυντικά συμβόλαια ύψους 380 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη Σαουδική Αραβία, την κοιτίδα του ουαχαμπιντισμού, της πιο ακραίας δηλαδή εκδοχής του Ισλάμ, και την αραβική χώρα που αναμφίβολα ευθύνεται περισσότερο για την εξάπλωση του φαινομένου. Ποιος ξεχνά άλλωστε τους δράστες της 11ης Σεπτεμβρίου;
Όλα αυτά δεν αποτελούν κάτι νέο. Είναι η ίδια η Ιστορία της Μέσης Ανατολής στον 21ο αιώνα. Αν υπάρχει κάτι καινούργιο, είναι αυτό που συντελείται σήμερα στην Ευρώπη, με μία από τις βασικότερες εκφάνσεις του την όλο και μεγαλύτερη εξοικείωση της κοινής γνώμης -και τώρα των ψηφοφόρων- με τα έκτακτα μέτρα και το "χακί".
Μελανσόν και Κόρμπιν
Στη Γαλλία, μια περιορισμένης έκτασης τρομοκρατική επίθεση τις παραμονές των προεδρικών εκλογών αξιοποιήθηκε για την εξουδετέρωση του Ζαν Λικ Μελανσόν, εξασφαλίζοντας ότι στον δεύτερο γύρο οι ψηφοφόροι θα βρίσκονταν αντιμέτωποι με το δίπολο Μακρόν - Λεπέν. Όταν όμως οι ψηφοφόροι καθησυχάζονται με σημεία ελέγχου στους δρόμους, είναι λογικό ένας υποψήφιος που "απειλεί" να φέρει τα πάνω κάτω, αποσύροντας, μεταξύ άλλων, τη χώρα του από το ΝΑΤΟ να μην έχει και πολλές πιθανότητες. Το ίδιο θα συμβεί κατά τα φαινόμενα σε λίγες ημέρες και στον Τζέρεμι Κόρμπιν, ο οποίος φαίνεται να δέχεται τη "χαριστική βολή" από το μακελειό του Μάντσεστερ.
Ασφάλεια ή χάος; Σίγουρα, δεν είναι καιρός για επικίνδυνους πειραματισμούς. Κι αν υπάρχει κάποιος που ξέρει να δίνει τους κατάλληλους τόνους σε αυτές τις περιπτώσεις, αυτή δεν είναι άλλη από τη “Sun” του Ρούπερτ Μέρντοχ. "Η τρομοκρατία είναι πια στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας. Θα δείξει τον χαρακτήρα εκείνων που θέλουν να κυβερνήσουν τη χώρα" έγραψε την προηγούμενη εβδομάδα.
Και για να μη μείνει κανείς μπερδεμένος, συνέχισε χαρακτηρίζοντας τη σημερινή πρωθυπουργό και ηγέτη των Συντηρητικών Τερέζα Μέι ως έμπειρη και αποφασιστική, σε αντίθεση με τον Κόρμπιν, που δεν είναι τίποτε παραπάνω από έναν "κλαψιάρη οπαδό του IRA". Η αναφορά δεν ήταν τυχαία, αφού για τη συλλογική μνήμη των Βρετανών ακόμη και το φάντασμα του IRA μπορεί να στείλει τους ψηφοφόρους να ψηφίζουν μαζικά Τόρις.
Σχέδιο Β για τη "σωτηρία της δημοκρατίας"
Ο διάχυτος φόβος της τρομοκρατίας αξιοποιείται, επομένως, μόνο για την πειθάρχηση των ψηφοφόρων και την εξουδετέρωση "ασύμμετρων" πολιτικών απειλών; Δυστυχώς, όχι. Στο βάθος υπάρχει πάντοτε ο πόλεμος αλλά και κάτι ακόμα. Πρόσφατο δημοσίευμα του έγκυρου γαλλικού περιοδικού “L'Obs” (πρώην “Nouvelle Observateur”), που δυστυχώς πέρασε σχεδόν απαρατήρητο, είναι εξαιρετικά κατατοπιστικό για το πως αλλιώς μπορεί να φανεί χρήσιμη η εξοικείωση των πολιτών με το καθεστώς έκτακτης ανάγκης.
"Τι θα συνέβαινε αν είχε εκλεγεί η Λεπέν;" είναι ο τίτλος του δημοσιεύματος, το οποίο δεν αναφέρεται σε κάποιο δυστοπικό σενάριο μιας φασιστικής Γαλλίας, αλλά σε κάτι εντελώς διαφορετικό. Όπως αναφέρει ο Ματιέ Νταλαούς επικαλούμενος τρεις ανώνυμες πηγές του Σοσιαλιστικού Κόμματος, κυβερνητικοί αξιωματούχοι είχαν καταστρώσει ειδικό σχέδιο για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου σεναρίου.
Συνδικάτα και οργανώσεις της Αριστεράς είχαν ήδη προαναγγείλει κινητοποιήσεις για την επομένη των εκλογών. Και ήταν επόμενο να περιμένει κανείς ότι ενδεχόμενη εκλογή της Λεπέν θα προκαλούσε ογκώδεις διαδηλώσεις και πιθανότατα συγκρούσεις. Εκμεταλλευόμενη το χάος στους δρόμους, η υπηρεσιακή κυβέρνηση Κασνέβ θα αρνούνταν να παραιτηθεί, χρησιμοποιώντας το συνταγματικό "παράθυρο" που θα της παρείχε το καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Και προκειμένου να σώσει τη Γαλλική Δημοκρατία, θα επέβαλε τελικά τη συγκατοίκηση των Σοσιαλιστών με τη Λεπέν.
Η τρομοκρατική απειλή δεν είναι επομένως μόνη της, αφού τείνει πλέον να γίνει αναπόσπαστο στοιχείο της συνεχούς διολίσθησης στον αυταρχισμό και τον μιλιταρισμό. Το ΝΑΤΟ αναλαμβάνει και επισήμως δράση κατά του ISIS σε μια χώρα που ήδη αποτελεί πεδίο μάχης και ανταγωνισμού περισσότερων από δέκα μεγάλων δυνάμεων και περιφερειακών παραγόντων. Και οι στρατιώτες περιπολούν πια πάνοπλοι στους δρόμους των ευρωπαϊκών πόλεων.
