Ανταπόκριση από Ρώμη
Συνέντευξη στον Αργύρη Παναγόπουλο
«Ο Ρέντσι θα χάσει το δημοψήφισμα που ζήτησε η JP Morgan και η νεοφιλελεύθερη Ευρώπη και προσπαθεί να εξοντώσει την εσωτερική αντιπολίτευση, ενώ οι αψιμαχίες του με την Κομισιόν δεν πείθουν κανένα γιατί ο Προϋπολογισμός του αδιαφορεί για φτωχούς, ανέργους, νέους και συνταξιούχους», τόνισε στην «Αυγή» ο Αλφόνσο Τσιάνι, της «Εθνικής Επιτροπής για το «Όχι»», πρώην υφυπουργός Ανάπτυξης της κυβέρνησης Πρόντι και ιδρυτικό μέλος της «Άλλης Ευρώπης με τον Τσίπρα».
Γιατί είστε αντίθετοι με τη συνταγματική μεταρρύθμιση που προτείνει η κυβέρνηση Ρέντσι;
Το δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου θα κρίνει πολλά πράγματα για το μέλλον της χώρας μας, γιατί θα αποφασίσουμε θεσμικά τι ακριβώς θα είναι η Ιταλία. Θα παραμείνουμε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία με όλα της τα ελαττώματα ή θα μετατραπούμε σε ένα ολιγαρχικό καθεστώς που θα κυβερνάται με τη στήριξη των μεγάλων κέντρων του διεθνούς και εθνικού χρηματοοικονομικού τομέα; Υπάρχει μια ριζοσπαστική διαφορά ανάμεσα στη δημοκρατία και την ολιγαρχία.
Η αντιμεταρρύθμιση που δρομολόγησε η κυβέρνηση αποτέλεσε την άμεση απάντησή της στην έκθεση της JP Morgan της 28 Μαΐου του 2013. Η έκθεση αυτή έκρινε αρνητικά όλα τα συντάγματα της Νοτίου Ευρώπης, με άξονα της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, και ζητούσε τη δρομολόγηση συνταγματικών μεταρρυθμίσεων γιατί θεωρούσε ότι τα συντάγματα αυτά υιοθετούν σοσιαλιστικές ιδέες και κυρίως προστατεύουν την εργασία και τους εργαζόμενους. Δεν είναι τυχαίο ότι η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να προχωρήσει σε μια συνταγματική μεταρρύθμιση την επομένη ημέρα της δημοσίευσης της έκθεσης της JP Morgan, δηλαδή στις 29 Μαΐου του 2013.
Από εκείνη τη στιγμή δρομολογήθηκε η αντιμεταρρύθμιση. Ας μην ξεχνάμε ότι έφθασαν στο σημείο να αντικαταστήσουν τον Λέτα με τον Ρέντσι γιατί θεώρησαν «μαλακό» τον Λέτα. Ο Ρέντσι έκλεισε μια συμφωνία με τον Μπερλουσκόνι, ο οποίος την «έσπασε» γιατί δεν το άρεσε η εκλογή του Ματαρέλα στη θέση του προέδρου της δημοκρατίας.
Η κυβέρνηση προχώρησε στον αποκαλούμενο «νόμο Ρέντσι – Μπόσκι» για τη συνταγματική αντιμεταρρύθμιση αντικαθιστώντας στις Επιτροπές του κοινοβουλίου όλους τους βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος που δήλωναν ότι δεν θα ψηφίσουν αυτό το έκτρωμα. Με ένα τέχνασμα, που αποκαλέσαμε «καγκουρό», διέγραψαν χιλιάδες τροπολογίες που είχαν κατατεθεί.
Η εκτελεστική εξουσία έριξε όλο το βάρος της στη συνταγματική αντιμεταρρύθμιση καταστρατηγώντας κάθε έννοια δημοκρατίας, γιατί τα συντάγματα τα γράφουν και τα ψηφίζουν τα κοινοβούλια και όχι οι κυβερνήσεις ή ακόμη χειρότερα οι πρωθυπουργοί. Όταν αποφασίστηκε το σημερινό δημοκρατικό σύνταγμα το 1947 οι έδρες των κυβερνητικών στελεχών στη συνταγματική βουλή παρέμειναν άδειες για να τονιστεί ακόμη περισσότερο η προτεραιότητα του κοινοβουλίου και να γίνει διακριτή η διαφορά ανάμεσα στις εξουσίες.
Τι ακριβώς προτείνει η κυβέρνηση Ρέντσι;
Προτείνει μια ολοκληρωτική αναθεώρηση του δευτέρου τμήματος του συντάγματος τροποποιώντας 47 άρθρα. Διαμέσου αυτών των τροποποιήσεων αλλάζει ο ρόλος και η σύνθεση της γερουσίας, χωρίς να την καταργεί ολοσχερώς και οδηγούμαστε σε ένα κοινοβουλευτικό καθεστώς με ένα εκλεγμένο μόνο σώμα, τη βουλή. Εάν περάσει η αντιμεταρρύθμιση θα έχουμε μια γερουσία με λιγότερες αρμοδιότητες και δεν θα είναι πια «ίση» με τη βουλή. Η νέα γερουσία θα αποτελείται από 100 «στοιχεία», 5 που θα τα ορίζει ο πρόεδρος της δημοκρατίας, 74 περιφερειακούς συμβούλους και 21 δημάρχους, που θα έχουν όλοι ένα διπλό αξίωμα! Εάν περάσει το δημοψήφισμα θα αλλάξουν και τον νόμο των περιφερειακών εκλογών για να ψηφίζονται από τους πολίτες οι 74… γερουσιαστές. Τους 21 δημάρχους που θα είναι και γερουσιαστές θα τους επιλέγει η Ένωση Δήμων της κάθε περιφέρειας.
Η τροποποίηση ορισμένων άρθρων παραχωρεί στην κυβέρνηση, δηλαδή στην εκτελεστική εξουσία, περισσότερες αρμοδιότητες έναντι της βουλής, δηλαδή της νομοθετικής εξουσίας, ανατρέποντας την ισορροπία του νομοθετικού έργου ανάμεσα στη νομοθετική και την εκτελεστική εξουσία, δηλαδή τη βουλή και την κυβέρνηση. Ο Ρέντσι τροποποιώντας το άρθρο 72 του συντάγματος εισαγάγει την αποκαλούμενη «νομοθέτηση με σίγουρη ημερομηνία», προσφέροντας τη δυνατότητα στην κυβέρνηση εκτός από τα διατάγματα, που έχουν ισχύ 60 ημερών γιατί μετά πρέπει να ψηφίζονται από τη βουλή, να μπορεί να εισάγει στην ημερήσια διάταξη την ψήφιση νόμων με δικά της νομοσχέδια που θα ψηφίζονται το πολύ σε 70 ημέρες. Με αυτό τον τρόπο ο Ρέντσι καταργεί την κυριαρχία της βουλής στη διαμόρφωση της ατζέντας των εργασιών της και της νομοθέτησης. Η βουλή δεν θα μπορεί να αξιολογεί και να αποφασίζει ποιος νόμος είναι πιο σημαντικός και να θέτει προτεραιότητες, γιατί μέσα σε 5 ημέρες η κυβέρνηση θα μπορεί να επιβάλλει την προτεραιότητα των δικών της νομοσχεδίων στην ημερήσια διάταξη.
Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι καταργεί την ισοτιμία των δύο πυλώνων του κοινοβουλίου, της βουλής και της γερουσίας, διευκολύνοντας την ταχύτερη ψήφιση των νόμων από τη βουλή, χωρίς το αποκαλούμενο «πινγκ πονγκ» των νόμων ανάμεσα στα δύο σώματα. Αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο ψέμα, γιατί για παράδειγμα από τις αρχές της νέας της θητείας η βουλή και η γερουσία ψήφισαν 252 νόμους εκ των οποίων μόνο το 4% οδηγήθηκε σε τροποποιήσεις από τη γερουσία και χρειάστηκε μια διπλή ψηφοφορία από τα δύο σώματα.
Με την ενίσχυση της εκτελεστικής έναντι της νομοθετικής εξουσίας συμπαρασύρεται και η δικαστική εξουσία, γιατί αναπροσαρμόζονται οι διαδικασίες για την εκλογή των μελών του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου και αυτές για τη σύνθεση του Συνταγματικού Δικαστηρίου με αποτέλεσμα να αλλάξουν οι ισορροπίες στο ιταλικό δημοκρατικό κοινοβουλευτικό σύστημα. Οδηγούμαστε σε ένα καθεστώς που θα βαραίνει η εκτελεστική εξουσία και κυρίως ο πρόεδρος της κυβέρνησης.
Τίθεται επίσης και ένα δημοκρατικό πρόβλημα σχετικά με τη νομιμοποίηση της σημερινής βουλής και αργότερα της εκλογής των βουλευτών;
Ο Ρέντσι προχωρά σε μια αντιμεταρρύθμιση με διαδικασίες απλής πλειοψηφίας και μάλιστα με ένα κοινοβούλιο που έχει εκλεγεί με έναν αντισυνταγματικό εκλογικό νόμο, σύμφωνα με την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου!
Παράλληλα ο Ρέντσι συμπληρώνει τη συνταγματική αντιμεταρρύθμιση με έναν εκλογικό νόμο που θα δίνει τη δυνατότητα σε ένα κόμμα με το 25% των ψήφων να ελέγχει το 55% των εδρών της βουλής! Αυτά δεν μπορούσε να τα σκεφθεί ούτε η χειρότερη Χριστιανική Δημοκρατία της δεκαετίας του ‘50! Η κυβέρνηση «υποσχέθηκε» στην εσωτερική αντιπολίτευση του Δημοκρατικού Κόμματος ότι θα αλλάξει αυτό το έκτρωμα, αλλά δεν έχει κάνει τίποτα.
Ο εκλογικός νόμος που ισχύει αποκαλείται Italicum και στηρίζεται κυρίως στο «μπόνους της πλειοψηφίας», προσφέροντας στο συνδυασμό που φθάνει στο 40% ένα μπόνους για να κατακτήσει το 55% των εδρών της βουλής, διασφαλίζοντας δηλαδή μια απόλυτη πλειοψηφία. Εδώ αρχίζουν τα χειρότερα. Σε περίπτωση που κανένα κόμμα δεν φθάσει στο 40% οδηγούμαστε σε δεύτερο γύρο ανάμεσα στα δύο μεγαλύτερα κόμματα. Για παράδειγμα σήμερα οι δημοσκοπήσεις δίνουν στο Δημοκρατικό Κόμμα και το κόμμα του Γκρίλο γύρω στο 25% με 30%. Σε αυτή τη περίπτωση θα είχαμε ένα δεύτερο γύρο ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες μειοψηφίες της χώρας. Με το αυτό το εκλογικό τέχνασμα μια μειοψηφία του 25% με 30% θα μπορέσει να πάρει το 55% των εδρών της βουλής! Με το εν τέταρτο των ψήφων θα μπορείς να ελέγχεις το 55% της βουλής. Το 1953 οι χριστιανοδημοκράτες υποστήριξαν το μπόνους των εδρών όταν ένα κόμμα πάρει το 50% συν 1 ψήφο και το θεωρήσαμε τεράστια απάτη! O Ρέντσι δίνει ένα τεράστιο μπόνους στην καλύτερη… μειοψηφία.
Φαίνεται όμως ότι ο Ρέντσι δεν πείθει, γιατί στις δημοσκοπήσεις προηγείται το «Όχι», και πως δρομολογεί ήδη την «επόμενη μέρα»…
Οι δημοσκοπήσεις που έχουμε μέχρι σήμερα δίνουν όλες στη χειρότερη των περιπτώσεων το «Όχι» στο 52% και το «Ναι» στο 48% ή αντίστοιχα στο 53% και στο 47%. Ο Ρέντσι κινδυνεύει να χάσει το δημοψήφισμα στις 4 Δεκεμβρίου. Οι δημοσκοπήσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν πριν από τη νίκη του Τραμπ στις ΗΠΑ και θα πρέπει να περιμένουμε τις δημοσκοπήσεις της επόμενης εβδομάδας για να δούμε κατά πόσο θα επηρεάσει πολιτικά και ψυχολογικά την πρόθεση ψήφου.
Αυτή τη στιγμή ο Ρέντσι ξέρει ότι θα χάσει το δημοψήφισμα. Ανεξάρτητα εάν θα παραιτηθεί ή όχι από πρωθυπουργός προσπαθεί να αποκτήσει τον ασφυκτικό έλεγχο του κόμματός του, που θα προσπαθήσει να το χρησιμοποιήσει σαν ένα σπαθί σε πιθανές εκλογές χωρίς να έχει εσωτερικά προβλήματα. Θα το κάνει τόσο για να μπορέσει να εξασφαλίσει μια νέα υποψηφιότητα για την πρωθυπουργία όταν θα γίνουν οι εκλογές την άνοιξη του 2018 όσο και για να είναι έτοιμος εάν προχωρήσουμε σε πρόωρες εκλογές μετά την αναμενόμενη σήμερα ήττα του στο δημοψήφισμα. Στον κύκλο των πολιτικών εκδηλώσεων «Λεοπόντα 7» που διοργάνωσε στη Φλωρεντία έστειλε το μήνυμα ότι θέλει να εξαλείψει οποιαδήποτε μειοψηφία στο εσωτερικό του κόμματός του.
Ο Ρέντσι στην παρέμβασή του χρησιμοποίησε περιεχόμενο και τόνους που δεν προσπάθησαν να πείσουν τους αναποφάσιστους, αλλά να θωρακίσει τους δικούς του, προσπαθώντας να τους μετατρέψει σε ένα στρατό πιστών που θα τους ρίξει τη μάχη.
Υπάρχει κάποια κινητικότητα στον υπόλοιπο προοδευτικό, δημοκρατικό και αριστερό κόσμο;
Η μάχη για το δημοψήφισμα μπορεί να οδηγήσει σε ανακατατάξεις των ιταλικών πολιτικών δυνάμεων, ιδιαίτερα εάν κερδίσει το «Όχι». Δεν είναι βέβαιο, αλλά είναι πολύ πιθανόν να δούμε μια νέα έξοδο δυνάμεων και ίσως σημαντικών από το Δημοκρατικό Κόμμα. Τόσο γιατί μπορεί να τους διώξει ο Ρέντσι όσο και γιατί μπορεί να αποφασίσουν να εγκαταλείψουν το Δημοκρατικό Κόμμα από μόνοι τους ή να αναγκαστούν να το κάνουν. Μπορεί να υπάρξουν νέες προοπτικές για την ιταλική αριστερά, γιατί όλοι μας θα πρέπει να λάβουμε υπόψη αυτές τις ανακατατάξεις, μεταξύ των οποίων και η «Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα».
Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι δεν θα πρέπει να μαζέψουμε κομματάκια από τα διάφορα κόμματα και να τα βάλλουμε όλα μαζί, αλλά να προχωρήσουμε στην ανοικοδόμηση μιας δύναμης της αριστεράς που να στηρίζεται στα πραγματικά κινήματα της κοινωνίας και των πολιτών και τις νέες μορφές πολιτικής δράσης. Δεν πρέπει να αναπαραγάγουμε την πολιτική κάστα αλλά να αναδιοργανώσουμε το λαό της αριστεράς και να ανοικοδομήσουμε μια πολιτική του έκφραση.
Ο Ρέντσι φαίνεται ότι εξεγείρεται εναντίον της Ευρώπης των diktat, των τεχνοκρατών και των γραφειοκρατών ζητώντας την ελαστική εφαρμογή των συμφωνιών…
Η αντιπαράθεση φαίνεται αρκετά σκληρή. Ο Ρέντσι προσπαθεί να φανεί στα μάτια της ιταλικής κοινής γνώμης ως ένας που δεν αποδέχεται τα diktat της Ευρώπης. Από τη μια πλευρά εφαρμόζει νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις υποστηρίζοντας ότι «μας το ζητάει η Ευρώπη», όπως τη συνταγματική αντιμεταρρύθμιση ή τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων, ενώ από την άλλη πλευρά προσπαθεί να εμφανιστεί ως ο προστάτης της ανοικοδόμησης των σχολικών κτιρίων από τους σεισμούς και την ακραία λιτότητα που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο Ρέντσι και η Κομισιόν παίζουν τα δικά τους παιχνίδια, αλλά εάν δούμε τον Προϋπολογισμό της ιταλικής κυβέρνησης καταλαβαίνουμε ότι κατέθεσε έναν «δεξιό» Προϋπολογισμό. Ο Ρέντσι δεν ζητά από την Ευρώπη λεφτά για τους φτωχούς. Θέλω να το καταλάβετε καλά. Σύμφωνα με τον σκληρό πυρήνα του Προϋπολογισμού το 57% των επιχειρήσεων ίσως να βελτιώσουν την πορεία τους, χάρις στις φορολογικές και άλλες διευκολύνσεις για τις δαπάνες τους, τις διευκολύνσεις για τον εκσυγχρονισμό τους, αλλά δεν προβλέπεται τίποτα το ουσιαστικό για αυτούς που έχουν πληγεί από την κρίση, τους συνταξιούχους, τους ανέργους, τους νέους. Για τους συνταξιούχους προβλέπονται 3 ευρώ το μήνα ή ένα κιλό ψωμί το μήνα! Αυτή είναι η πραγματικότητα του Ρέντσι. Ακόμη και όταν φαίνεται ότι τσακώνεται με τον Μοσκοβισί το κάνει κυρίως για να διασφαλίσει τα συμφέροντα των επιχειρήσεων και όχι του φτωχού κόσμου, των νέων, των ανέργων. Η φτωχοποίηση αυξάνεται και δεν υπάρχουν νέες εργασίες. Η δημαγωγία του Ρέντσι δεν πείθει σχεδόν κανέναν, γιατί δεν βλέπουμε καμιά θετική συνέπεια. Την ίδια στιγμή οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες όχι μόνο δεν φαίνονται διατεθειμένες να ανοίξουν το ζωνάρι τους, αλλά ετοιμάζουν νέες... τρύπες. Η Γαλλία ζει το φόβο της Λε Πεν, η Μέρκελ σκέφτεται τις εκλογές και δέχεται έντονη κριτική ακόμη και από τους τραπεζίτες για τη μεταναστευτική πολιτική της. Στη σημερινή Ευρώπη δεν υπάρχουν περιθώρια για να μοιράσουν κάποια ψίχουλα σοσιαλδημοκρατικού ρεφορμισμού με την κλασσική μέθοδο. Ο Ρέντσι δεν μπορεί να μοιράσει τίποτα στους φτωχούς την τελευταία στιγμή για να πάρει την ψήφο τους.
