Του Νίκου Κυριακίδη
Με το 28% που έπιασε στις περιφερειακές εκλογές της περασμένης Κυριακής και τη μετατόπισή της «από την εξτρεμιστική μειονότητα στο πολιτικό κέντρο» - όπως χαρακτηριστικά σχολίασε το "Spiegel"-, η άνοδος της γαλλικής Ακροδεξιάς αλλάζει ριζικά την εικόνα του ευρωπαϊκού πολιτικού χάρτη. Για την ακρίβεια, δημιουργεί μια νέα εικόνα. Και δεν είναι μόνο οι πολιτικές και οι επιθετικές διακηρύξεις της που τη συνθέτουν. Είναι το ότι η εδραίωσή της στο γαλλικό πολιτικό σύστημα συμπίπτει με την ανάδυση και την αποδοχή από σημαντική μερίδα των εκλογικών σωμάτων, ειδικά στις χώρες της ευρωπαϊκής «περιφέρειας», της εθνικιστικής, λαϊκίστικης δημαγωγίας ταυτόχρονα με την «απώθηση» του ευρωπαϊκού οράματος. Προσδιορισμοί της Λεπέν όπως «οικονομικός πατριωτισμός» και «οικονομία στην υπηρεσία του έθνους» δεν είναι καινούργια φρούτα. Έχουν ήδη ωριμάσει στην Ουγγαρία, την Πολωνία κ.α. Η εθνική αναδίπλωση βρίσκεται σε εξέλιξη, τουλάχιστον σε ένα τμήμα της Ευρώπης. Απομένει να φανεί αν στον σημερινό δεύτερο γύρο των γαλλικών περιφερειακών εκλογών αυτή η νέα εικόνα θα γίνει πιο ξεκάθαρη.
Μαθαίνοντας τον αντίπαλο
"Επάνοδος της Δημοκρατίας", "πολιτικός πλουραλισμός", "λογοδοσία στη δημόσια ζωή", "αποκατάσταση της ελευθεροτυπίας στον Τύπο και το Ίντερνετ"...
"Καταπολέμηση της ανεργίας των νέων απαγκίστρωση από "το δόγμα του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού που προωθεί τον νόμο της ζούγκλας", "σύσταση δημόσιας τράπεζας" (!), "επιβολή ελέγχου ενάντια στον άδικο διεθνή ανταγωνισμό", "αποτροπή της φυγής επιχειρήσεων στο εξωτερικό", "ανάπτυξη ενός πραγματικά εθνικού επιχειρηματικού ιστού"...
"Ποιοτικές υπηρεσίες Υγείας για όλους", "πρόσβαση όλων στον πολιτισμό", "διατήρηση της ενιαίας τιμής του βιβλίου", "ενίσχυση του εθνικού κέντρου βιβλίου"...
Όχι, δεν πρόκειται για σταχυολόγηση θέσεων κόμματος του ευρύτερου προοδευτικού χώρου, όσο κι αν θέλει να μοιάζει με κάτι τέτοιο. Είναι σημεία από το πρόγραμμα της Λεπέν που είναι αναρτημένο στον ιστότοπο του Εθνικού Μετώπου (www.frontnational.com). Ιεραρχημένο κατά τομείς (κράτος - οικονομία, Παιδεία, Υγεία, Πολιτισμός κ.λπ.) προκαλεί τον πειρασμό της ανάγνωσης (σ.σ.: το κείμενο όπως και όλο το περιεχόμενο του site είναι αποκλειστικά στα γαλλικά). Περιέχει εμπεριστατωμένη βασική ανάλυση, πολιτικές θέσεις και βασικές δράσεις για τα πάντα: από την αναθεώρηση του Συντάγματος για την καθιέρωση μίας και μόνης επταετούς θητείας για τον πρόεδρο, ώς την αντιμετώπιση του "αθέμιτου ανταγωνισμού" που δέχεται το γαλλικό σινεμά από την αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία.
Ερωτήσεις και απαντήσεις...
Με μια ψυχρή ανάγνωση - παρατήρηση δεν θα του απέδιδε κανείς εύσημα οξυδέρκειας. Ωστόσο, είναι φανερό πως δεν πρόκειται για ένα ιδεολογικό σκαρίφημα βασισμένο σε απλουστεύσεις, αφορισμούς ή πολιτικά αφελείς προσεγγίσεις. Είναι ένα πολιτικό μανιφέστο που επιδιώκει να αναλύσει και να δώσει απαντήσεις σε ζητήματα πολιτικής και οικονομίας, εσωτερικής αγοράς και εξωτερικών σχέσεων, για ανακατατάξεις που συντελούνται στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο ισοζύγιο ισχύος, για αλλαγές στις παραδοσιακές σχέσεις παραγωγής, για τις διεργασίες στην κοινωνία, τον πολιτισμό κ.λπ., πράγματα δηλαδή που εν πολλοίς βρίσκονται στο κέντρο της δημόσιας συζήτησης στις δυτικοευρωπαϊκές κοινωνίες, καθώς βιώνουν την απώλεια των βεβαιοτήτων τους, συνέπεια της κινητικότητας που επιφέρει ο παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός.
Αλλά αυτό είναι μόνο ένας γενικός κανόνας. Σε αρκετά σημεία αφετηρία τής ανάλυσης αποτελούν "κλασικοί" αυθαίρετοι ισχυρισμοί - παραδοχές που σερβίρονται ως δεδομένες διαπιστώσεις. Για παράδειγμα, το κεφάλαιο που αφορά την εξωτερική πολιτική αρχίζει με την "διαπίστωση" ότι "κατά τις πρόσφατες δεκαετίες, όλες οι (γαλλικές) κυβερνήσεις, η μία μετά την άλλη, συνέβαλαν στην απαξίωση της Γαλλίας στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια σκηνή". "Η πολιτική τους έχει θέσει σε κίνδυνο την εσωτερική ισορροπία μας και την εξωτερική ασφάλειά μας, έχει υποβαθμίσει σοβαρά την ελευθερία μας και έχει υποβιβάσει τη θέση μας στη διεθνή κοινότητα", διατείνεται το F.N.
Ακροδεξιά της ευθύνης
Υπάρχουν κάποιες σταθερές που διατρέχουν όλη την ανάλυση της λεπενικής Ακροδεξιάς για τα αίτια της κρίσης στη Γαλλία, η οποία, όπως αφήνεται να εννοηθεί, δεν είναι μόνον οικονομική και κοινωνική, αλλά και κρίση Δημοκρατίας και πολιτικού συστήματος. Ως βασική αιτία θεωρείται ο διαχρονικός "ενδοτισμός" των κομμάτων του "συστήματος" -γκολική Δεξιά και Σοσιαλιστές- που εφάρμοσαν καταστροφικές πολιτικές σε βάρος της Γαλλίας "υπό την αιγίδα της Ε.Ε.". Η τελευταία μάλιστα χαρακτηρίζεται «Δούρειος Ίππος της ακραίας νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης»(!)
«Από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ κι έπειτα, όλες οι ευρωπαϊκές συνθήκες απαιτούν να εφαρμόζεται το δόγμα του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού. Για λόγους ιδεολογικούς, απαγορεύουν τη χορήγηση κρατικής βοήθειας στις επιχειρήσεις μας αλλά και οποιαδήποτε μορφή προστασίας τους εντός των εσωτερικών και εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. Εν κατακλείδι, απαγορεύουν οποιαδήποτε μορφή οικονομικού πατριωτισμού» λέει το πρόγραμμα.
Αλλά το σημαντικότερο -και σοβαρότερο όλων- βρίσκεται αλλού. Στην πούδρα μετριοπάθειας με την οποία είναι προσεκτικά μακιγιαρισμένο όλο το μανιφέστο, τόσο με το περιεχόμενό του όσο και σημειολογικά, βοηθώντας στην απόκρυψη ή αποσιώπηση οποιαδήποτε υπόνοιας εξτρεμισμού. Η καλλιέργεια μιας εικόνας που δεν έχει σχέση με εκείνη που ο περισσότερος κόσμος έχει ταυτίσει συνειρμικά την Ακροδεξιά ήταν άλλωστε πάγιος στόχος της Λεπέν από τότε που πήρε το "δαχτυλίδι" της διαδοχής από τον πατέρα της, επιδιδόμενη κατά καιρούς σε επίμονους δικαστικούς αγώνες για να απαγορευτεί να αποκαλείται το F.N. "ακροδεξιό κόμμα".
Από την άλλη, είναι φανερό ότι το πρόγραμμα φιλοδοξεί να απευθυνθεί σ' ένα ευρύτερο ακροατήριο πέραν της παραδοσιακής ακροδεξιάς δεξαμενής και, ως εκ τούτου, αφήνει στην άκρη συνθηματολογία και ιδεολογικούς προσδιορισμούς. Είναι χαρακτηριστικό πως το κεφάλαιο "Αγώνας ενάντια στην διεθνή τρομοκρατία"-αντίθετα με ό,τι θα περίμενε κανείς- βρίσκεται τελευταίο στη λίστα των θέσεων για την εξωτερική πολιτική.
Εξωτερική πολιτική
Οι τρεις πρώτες και βασικές θέσεις - προτάσεις του F.N. για την εξωτερική πολιτική της Γαλλίας εστιάζουν όλες στην Ευρώπη. Προκαλεί εντύπωση ότι όλες "περιλαμβάνουν" τη Ρωσία. Η πρώτη τάσσεται υπέρ της προοπτικής δημιουργίας μιας "Ευρώπης των Εθνών", η οποία θα είναι το αποτέλεσμα της διαδικασίας ολοκλήρωσης του ΝΑΤΟ, δίνοντας ταυτόχρονα ώθηση σε μια "στρατηγική συμμαχία με την Ρωσία", που θα εδράζεται στην "πολύπλευρη στρατιωτική και ενεργειακή εταιρική σχέση" μαζί της. Η δεύτερη "ρηξικέλευθη" πρόταση, σε συνδυασμό με την πρώτη, είναι η σύσταση τριμερούς στρατιωτικής συμμαχίας ανάμεσα στη Γαλλία, τη Γερμανία και τη Ρωσία, εννοείται με σύσταση κοινού στρατού.
Ακολούθως το F.N. προτείνει τον σχηματισμό μιας "Πανευρωπαϊκής Ένωσης" κυρίαρχων κρατών που θα περιλαμβάνει τη Ρωσία και την Ελβετία και η οποία θα σέβεται το καθεστώς ουδετερότητας, το εθνικό δίκαιο και το εθνικό φορολογικό σύστημα των μελών της. Ξεκαθαρίζεται απόλυτα πως "η Τουρκία δεν πρέπει να συνδέεται με το σχέδιο αυτό". Αξίζει να αναφερθεί ότι σημαντική θέση στο πρόγραμμα της Λεπέν για την εξωτερική πολιτική καταλαμβάνει η διάδοση της γαλλικής γλώσσας. Η γαλλοφωνία ανάγεται σε όπλο στρατηγικής αξίας για την αποκατάσταση της γαλλικής επιρροής στον κόσμο. "Οι κυβερνήσεις μας εγκατέλειψαν τη διάδοση της γαλλοφωνίας, ποτέ δεν τη θεώρησαν σοβαρή δουλειά. Τώρα, τα αγγλικά είναι η πρώτη παγκόσμια γλώσσα επειδή οι ΗΠΑ είναι παγκόσμια δύναμη. Γλώσσα και ισχύς πάνε μαζί, ο αγώνας μας για την γαλλική γλώσσα σε κάθε ήπειρο συντελεί στην αποκατάσταση της επιρροής μας" αναφέρεται στο πρόγραμμα.
Όχι στο ΝΑΤΟ
Για την άμυνα, η λογική του F.N. κινείται στην αύξηση των στρατιωτικών δαπανών στο 2% του ΑΕΠ και την απαγκίστρωση της Γαλλίας από το ΝΑΤΟ (υπενθυμίζεται ότι ο Σαρκοζί ξανάβαλε τη Γαλλία στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ το 2009 ύστερα από την αποχώρησή της το 1996 υπό τον πρόεδρο Ντε Γκολ).
Στο πρόγραμμα δεν γίνεται ξεκάθαρα λόγος για αποχώρηση, αναφέρεται ωστόσο στην «επανεστίαση της στρατηγική μας για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας μας (...) για τον λόγο αυτό, πρέπει να καταγγείλουμε την συμμετοχή της Γαλλίας στην ενιαία διοίκηση του ΝΑΤΟ».
Προβλέπεται επίσης σύσταση Εθνικής Φρουράς "ταχείας ανάπτυξης", που θα στελεχώνεται από 50.000 έφεδρους άνδρες και γυναίκες και θα αναλαμβάνει δράση σε όλη την επικράτεια της Γαλλίας και τις υπερπόντιες κτήσεις της. «Επειδή δεν μπορεί να υπάρξει ένα μεγάλο έθνος δίχως έναν μεγάλο στρατό, η αμυντική πολιτική μας θα βρίσκεται στην κορυφή των εσωτερικών και διεθνών επιδιώξεών μας» διακηρύσσει το πρόγραμμα του Εθνικού Μετώπου.
Το θέμα της «γαλλικής ανεξαρτησίας» δεν περιορίζεται φυσικά μόνο στις σχέσεις με το ΝΑΤΟ. Είναι κυρίαρχο και στις σχέσεις με την Ε.Ε.: «Το (γαλλικό) Σύνταγμα είναι ο υπέρτατος νόμος που διατηρεί την υπεροχή του έναντι των διεθνών συνθηκών και με τον οποίο πρέπει να συμμορφώνεται το σύνολο του γαλλικού δικαίου (...) Το γαλλικό δίκαιο θα ανακτήσει την υπεροχή του έναντι της ευρωπαϊκής νομοθεσίας» αναφέρεται στο κείμενο, με σαφή αναφορά στην προοπτική αναδιαπραγμάτευσης της σχέσης της Γαλλίας με την Ε.Ε. «Τα στοιχεία αυτά θα συζητηθούν με τους Ευρωπαίους εταίρους μας για την απαραίτητη αναδιαπραγμάτευση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης. Η Γαλλία θα πάρει τη θέση της ως δόγμα στην περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν» ξεκαθαρίζει το μανιφέστο του F.N. Εκτός από το ουσιαστικό μέρος της υπόθεσης, υπάρχουν βεβαίως και οι συμβολισμοί, που επίσης έχουν κυρίαρχη θέση: «Σε όλα τα δημόσια κτήρια στη Γαλλία, είτε είναι κεντρικά είτε τοπικά, πρέπει να είναι μόνιμα αναρτημένη η γαλλική σημαία. Η σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα απαγορευθεί» προειδοποιεί το μανιφέστο.
Μιλώντας παραπάνω για σημειολογικές μεθοδεύσεις, θα πρέπει να επισημανθεί το γεγονός ότι θέσεις που αφορούν τον ανταγωνισμό, τα καρτέλ, τις τράπεζες, τη χρηματοπιστωτική βιομηχανία, τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ κ.λπ., γενικότερα τομείς της οικονομίας που παίζουν σήμερα κεντρικό ρόλο, είναι ενταγμένες στο κεφάλαιο που αναφέρεται στη δημιουργία του «ισχυρού κράτους», όχι σ' εκείνο της οικονομίας. Ειδικά σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, προτείνεται ο καθορισμός διά νόμου ανώτατου ορίου τραπεζικών προμηθειών για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, διαχωρισμός των τραπεζών σε αποταμιευτικές και επενδυτικές, εθνικοποίηση των τραπεζών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης και κινδύνου για τις καταθέσεις καθώς και φορολόγηση των διεθνών χρηματιστηριακών συναλλαγών.
Μόνο για Γάλλους...
Ίσως το πιο δύσκολα αντιμετωπίσιμο, ιδεολογικά, κομμάτι του προγράμματος -αλλά κι εκείνο που τελικά απογυμνώνει το FN- είναι αυτό που αναφέρεται στη μετανάστευση, που επίσης είναι ενταγμένο στην ενότητα "Ισχυρό κράτος". Χρησιμοποιεί καταγγελτική αφήγηση: Η μετανάστευση, λέει, "χρησιμοποιείται από την εξουσία του χρήματος και τις μεγάλες επιχειρήσεις με σκοπό να συμπιέσουν τους μισθούς και τα κοινωνικά δικαιώματα των Γάλλων εργαζομένων. Η μετανάστευση έχει σημαντικό κόστος για την εθνική κοινότητα που υπολογίζεται στα 70 δισ. ευρώ ετησίως (...) αποτελεί πηγή εντάσεων σε μια Δημοκρατία που δεν είναι πλέον σε θέση να αφομοιώσει τους νέους Γάλλους (...) ο κοινοτισμός είναι ένα δηλητήριο εναντίον της εθνικής συνοχής".
Ανάμεσα στα μέτρα προβλέπεται η δραστική μείωση των αδειών παραμονής, η απέλαση "ενός αριθμού" νόμιμων μεταναστών που ήδη ζουν στη Γαλλία, ο τερματισμός της πρακτικής της οικογενειακής επανένωσης, η αλλαγή της νομοθεσίας για το άσυλο ώστε να περιοριστούν οι αιτήσεις σε λίγες εκατοντάδες τον χρόνο, η ακύρωση οποιασδήποτε εθνικής νομοθεσίας για τη νομιμοποίηση παράνομων μεταναστών, ενώ υπονοείται η αποχώρηση από τη Συνθήκη Σένγκεν. "Η Γαλλία θα αναλάβει τον έλεγχο των συνόρων της" ξεκαθαρίζει το κείμενο. Προβλέπονται ακόμα, επαναδιαπραγμάτευση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και ειδικά του άρθρου 8 ("το οποίο χρησιμοποιείται από οργανώσεις που προωθούν τη μετανάστευση για να αυξήσουν τον αριθμό των μεταναστών στην Γαλλία), η ίδρυση ενός υπερυπουργείου Εσωτερικών, Μετανάστευσης και Εκκοσμίκευσης, ενθάρρυνση διά νόμου των γαλλικών επιχειρήσεων να προσλαμβάνουν εργαζόμενους γαλλικής εθνικότητας, "επαναφορά του ρεπουμπλικανικού μοντέλου μας και των αξιών του έναντι της αγγλοσαξωνικής πολυπολιτισμικότητας".
"Η ένταξη διαμέσου της εκπαίδευσης θα πρέπει να γίνει ο κανόνας, ενώ ο κοινοτισμός θα απαγορευθεί". "Ο ρατσισμός κατά των Γάλλων ως κίνητρο για τη διάπραξη εγκλήματος ή αδικήματος θα θεωρείται ιδιαίτερα επιβαρυντική περίπτωση και οι προβλεπόμενες ποινές θα αυξηθούν"...
Το δίλημμα
Ο Πιέρ - Αντρέ Ταγκιέφ, καθηγητής στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού, επισημαίνει ότι "ο πολιτικός κόσμος εντός του οποίου βρίσκονται ερριμμένοι οι πολίτες των νεότερων πλουραλιστικών κοινωνιών μπορεί να χαρακτηριστεί συνοπτικά ως μακιαβελικός εφόσον διέπεται από συγκρουόμενες δυνάμεις και από αντίρροπα συμφέροντα με κεντρικό διακύβευμα την εξουσία". Για τον Γάλλο στοχαστή, οι πολίτες των δημοκρατικών κοινωνιών βρίσκονται σήμερα ενώπιον ενός θεμελιώδους διλήμματος: "Να επιλέξουν την αβεβαιότητα, διατρανώνοντας έτσι μέσα σ' ένα άβολο κλίμα την ελευθερία τους, ή να κάνουν τα πάντα για να ακυρώσουν την αβεβαιότητα, καταφεύγοντας σε μια απόλυτη βεβαιότητα η οποία, όσο καθησυχαστική κι αν είναι, αποτελεί αναπόφευκτα μια αυταπάτη;" Είναι ένα δίλημμα - ερώτημα που οπωσδήποτε και επιτακτικά θα πρέπει να απασχολήσει τους Γάλλους όσον αφορά τη στάση τους απέναντι στη Λεπέν.
