Ένα τσουνάμι ιδιωτικοποιήσεων πλήττει την πλούσια Ελβετία, που συνοδεύεται από την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, με την εισβολή φθηνών εργαζόμενων από την... Ευρωζώνη, ενώ οι τράπεζες συνεχίζουν το πάρτι τους, συγκεντρώνοντας κεφάλαια από δικτάτορες και φοροφυγάδες, τονίζει χαρακτηριστικά στην «Αυγή» ο Ελβετός συνδικαλιστικής στον τομέα των Δημόσιων Υπηρεσιών SSP/VPOP και ακτιβιστής της ριζοσπαστικής Αριστεράς Γκρατσιάνο Πεστόνι.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟ
* Ο νεοφιλελευθερισμός έφθασε στις ελβετικές Άλπεις αλλάζοντας πολλές από τις συνήθειές σας;
Ζούμε ένα διαρκές τσουνάμι ιδιωτικοποιήσεων. Η πιο χαρακτηριστική είναι η ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων, με την επιδείνωση των υπηρεσιών και τα θανατηφόρα ατυχήματα. Ακολουθούμε τα χειρότερα παραδείγματα που έχουν εφαρμοστεί στην υπόλοιπη Ευρώπη, από την εποχή της Θάτσερ και την ιδιωτικοποίηση των βρετανικών σιδηροδρόμων. Σήμερα φαίνεται ότι ήρθε η ώρα των ταχυδρομείων, που έφθασαν να κλείνουν τα γραφεία τους ακόμη και σε μεγάλους δήμους. Η Ελβετία έχει μια περίεργη γεωγραφία, που σε ορισμένα πράγματα μοιάζει με την Ελλάδα. Ποια ιδιωτική εταιρεία θα έχει συμφέρον να εξυπηρετήσει απομακρυσμένα χωριά και οικισμούς στα βουνά μας; Το Δημόσιο είχε υποχρέωση να το κάνει και το κόστος αποτελούσε ένα είδος αλληλεγγύης που επωμιζόταν η κοινωνία μας. Τώρα εγκαταλείπουν ορισμένους πληθυσμούς στην απομόνωση, γιατί τους ενδιαφέρει μόνο το κέρδος.
Η δημόσια τηλεόραση δέχθηκε να χρηματοδοτείται κατά 20% από τις διαφημίσεις, με αποτέλεσμα τα προγράμματα που προβάλλει να λαμβάνουν υπόψη τους την αγορά, για να μπορούν να πωλούν διαφήμιση. Στο τέλος τα προγράμματα τα καθορίζουν οι διαφημιστικές εταιρείες. Τελευταία βρέθηκε στο στόχαστρο και η Υγεία με τη μερική ιδιωτικοποίηση του τομέα, αφού το δημόσιο χρηματοδοτεί εν μέρει και απευθείας τους ιδιώτες, αντιμετωπίζοντας τη δημόσια και την ιδιωτική Υγεία... ισότιμα! Ακόμη χειρότερα, η δημόσια Υγεία εγκαταλείπει τους ηλικιωμένους και αυτούς που έχουν χρόνιες παθήσεις ή ασθένειες με μεγάλο κόστος θεραπείας. Εάν κάποιος έχει χρήματα να πληρώσει τη θεραπεία, δεν έχει δικαίωμα δημόσιας περίθαλψης.
* Τι συμβαίνει με το νερό και την ηλεκτρική ενέργεια;
Το νερό ακόμη δεν μπόρεσαν να το αγγίξουν, κυρίως γιατί το διαχειρίζονται 10.000 δήμοι και δεν μπορούν να ψηφίσουν ομοσπονδιακούς νόμους για την ιδιωτικοποίησή του. Αντίθετα, στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας δρομολόγησαν μια «απελευθέρωση» από το 2000. Το 2002 το συνδικάτο των Δημοσίων Υπηρεσιών που ανήκω πρότεινε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, που το κερδίσαμε και απορρίφθηκε η ιδιωτικοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας. Το 2007 επέστρεψαν ψηφίζοντας έναν παραπλήσιο νόμο. Αυτή την φορά δεν καταφέραμε να περάσουμε ένα δημοψήφισμα και σήμερα έχουν την ιδιωτικοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας για τους «μεγάλους» πελάτες. Το επόμενο έτος πιθανώς θα έχουμε και την ιδιωτικοποίηση για τους απλούς καταναλωτές. Προς το παρόν έχουμε μπλοκάρει κάθε προσπάθεια ιδιωτικοποίησης των μονάδων παραγωγής της ηλεκτρικής εταιρείας.
* Η Ελβετία δέχεται ένα dumping μισθών από την Ευρωζώνη με την οποία συνορεύει, που μοιάζει λίγο με το παγκόσμιο dumping από τον αναδυόμενο κόσμο...
Το πρόβλημα ξεκινάει από τους εργοδότες, που προσλαμβάνουν εργαζόμενους από την Ιταλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, γιατί κοστίζουν λιγότερο, και κυρίως αυτούς που ζουν κοντά στα σύνορα, εργάζονται στην Ελβετία και επιστρέφουν στο σπίτι τους, στη χώρα τους, όταν τελειώσουν τη δουλειά τους. Τα συνδικάτα προσπάθησαν να κατακτήσουν τα αποκαλούμενα «συμπληρωματικά μέτρα», που θα ενίσχυαν τις συλλογικές συμβάσεις. Το γεγονός ότι με εξαίρεση τον κατασκευαστικό τομέα δεν υπάρχουν ουσιαστικά συλλογικές συμβάσεις δίνει τη δυνατότητα στους εργοδότες να προσλαμβάνουν εργαζόμενους από τις γειτονικές χώρες με εξαιρετικά χαμηλές αποδοχές απολύοντας τους Ελβετούς ή προσφέροντας χαμηλότερες αποδοχές και στους Ελβετούς.
Το επόμενο έτος θα οδηγηθούμε σε απευθείας σύγκρουση με τους εργοδότες, γιατί θα αποφασιστούν εκ νέου οι συμφωνίες ελεύθερης διακίνησης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, λόγω της διεύρυνσης της Ε.Ε. με την Κροατία. Το συνδικάτο προτείνει συλλογικές συμβάσεις και ασφαλιστικές παροχές για όλους τους εργαζόμενους σε όλη την Ελβετία καθορίζοντας και τον ελάχιστο μισθό για κάθε κατηγορία. Διαφορετικά θα κινητοποιηθούμε εναντίον των συμφωνιών αυτών. Σήμερα μόνο το 35% των εργαζομένων έχουν συλλογικές συμβάσεις. Οι υπόλοιποι είναι όμηροι ατομικών διαπραγματεύσεων. Οι εργοδότες μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν με το 75% των εργαζομένων. Απολύουν τον Ελβετό ή τον μετανάστη που μένει μόνιμα στην Ελβετία για να προσλάβουν με τα μισά χρήματα έναν εργαζόμενο που πηγαινοέρχεται καθημερινά από την Ευρωζώνη.
Για παράδειγμα, στον τομέα της Υγείας που υπάρχει ισχυρό συνδικάτο έχουμε επιβάλει συλλογικές συμβάσεις και προσλήψεις προσωπικού από την Ευρωζώνη μόνο όταν δεν καλύπτονται οι θέσεις από ντόπιους, Ελβετούς ή μόνιμους μετανάστες. Στον τομέα της Υγείας έχουμε πάρα πολλούς Ιταλούς, Γάλλους και Γερμανούς εργαζόμενους χωρίς κανένα πρόβλημα και έχουν όλοι συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Σε άλλους τομείς όμως, δεν υπάρχει καμία συνδικαλιστική παρουσία ή πίεση. Εάν εξαιρέσει κανείς τον κατασκευαστικό τομέα και την Υγεία, τα συνδικάτα αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα, αφού δεν επιτρέπεται ούτε η παρουσία τους μέσα στους χώρους εργασίας. Είναι αίσχος να πληρώνουν τους εργαζόμενους με 2.000 φράγκα, περίπου 1.800 ευρώ, γιατί δεν μπορεί να ζήσει κανείς με τόσα χρήματα ούτε για μια εβδομάδα στην Ελβετία.
* Γιατί δημιουργήσατε το «Εναλλακτικό Φόρουμ»;
Προσπαθήσαμε να ενώσουμε όλες τις πολιτικές, κοινωνικές και συνδικαλιστικές εμπειρίες και τους ανθρώπους της Αριστεράς για να είμαστε πιο αποτελεσματικοί και να μπορούμε να διευρύνουμε το πεδίο δράσης μας. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα και το συνδικάτο του δεν μας καλύπτουν. Θέλουμε κάτι άλλο. Πρέπει να υπάρξει πίεση για να τους εξαναγκάσουμε να κάνουν κάτι. Σε λίγο καιρό, που θα συζητηθεί το θέμα της ελεύθερης διακίνησης με την Ε.Ε. θα έχουμε μεγάλη σύγκρουση και ετοιμαζόμαστε να τη δώσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να κατακτήσουμε τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Σήμερα δέχονται σε εθνικό επίπεδο ως συλλογικές συμβάσεις μόνο αυτές που έχουν υπογραφεί από το 50% των εργοδοτών ή των εργαζομένων σε έναν τομέα. Εμείς θέλουμε να κατέβει σημαντικά το ποσοστό για να έχουμε όλοι συλλογικές συμβάσεις, ανεξάρτητα εάν κάποιος είναι Ελβετός, μόνιμος μετανάστης ή κάτοικος της Ευρωζώνης. Η ελεύθερη διακίνηση των εργαζομένων συμπληρώνει την ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων, μιας που η Ελβετία αποτελεί το θησαυροφυλάκιο του κόσμου, εάν όχι του... υποκόσμου. Για να μην μιλήσουμε για τους φοροφυγάδες από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου την ώρα που καταστρέφουν τις κοινωνίες μας με την λιτότητα... Αυτή είναι η μεγάλη ντροπή μας.
Έχουμε μετατραπεί στο θησαυροφυλάκιο όλων των δικτατόρων του κόσμου και όλων των φοροφυγάδων. Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα οι ελβετικές τράπεζες έχουν καταδικαστεί από διεθνή και αμερικανικά δικαστήρια γιατί βοηθούσαν τους ξένους πολίτες να φοροδιαφεύγουν στις χώρες τους. Εδώ και χρόνια όλες οι αριστερές δυνάμεις αγωνιζόμαστε για την κατάργηση του τραπεζικού απόρρητου. Θέλουμε να μπει πραγματικά τάξη και διαφάνεια στο τραπεζικό μας σύστημα και να χρησιμοποιηθεί για την κοινωνική ευημερία. Πρέπει να σταματήσουν οι τράπεζές μας να βοηθούν όσους θέλουν να κάνουν τις χειρότερες βρομιές σε όλο τον κόσμο.
* Ποιος είναι ο Γκρατσιάνο Πεστόνι
Σπούδασε Οικονομικά στη Λωζάννη. Από το 1978 έως το 2006 ήταν στο μεγάλο Καντόνι του Τιτσίνο υπεύθυνος του Ελβετικού Συνδικάτου Δημοσίων Υπηρεσιών (SSP/VPOD), που έχει τουλάχιστον εκατονταετή ιστορία, ενώ από το 1999 έως το 2011 ήταν βουλευτής του Καντονιού. Ιδρυτικό μέλος και γραμματέας του Συλλόγου Υπεράσπισης των Δημοσίων Υπηρεσιών από το 2000, αποτελεί έναν από τους καλύτερους Ελβετούς ειδικούς στον τομέα των Δημοσίων Υπηρεσιών. Το 2013 εκδόθηκε το τελευταίο βιβλίο του με τίτλο: «Ιδιωτικοποιήσεις. Το μονοπώλιο της αγοράς και οι συνέπειές του». Αποτελεί ιδρυτικό στέλεχος του Εναλλακτικού Φόρουμ, που προσπαθεί να ενώσει τις ψυχές της Αριστεράς στην ιταλόφωνη Ελβετία.
