Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αραιές νεφώσεις
15 °C
13.4°C16.3°C
1 BF 77%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αυξημένες νεφώσεις
14 °C
12.2°C15.7°C
1 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Ασθενείς βροχοπτώσεις
14 °C
13.8°C15.4°C
2 BF 86%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
17 °C
15.4°C18.0°C
2 BF 60%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
12 °C
11.9°C13.5°C
0 BF 87%
Λ. Καστελίνα: H Αριστερά, η Ευρώπη και τα εθνικά σύνορα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Λ. Καστελίνα: H Αριστερά, η Ευρώπη και τα εθνικά σύνορα

Της Λουτσιάνα Καστελίνα*

«Ιστορική; Δεν θα το έλεγα» έσπευσε να δηλώσει ο «σφιχτοχέρης» Μ. Ρούτε, για να περιορίσει την έμφαση με την οποία ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σ. Μισέλ συνόδευσε την ανακοίνωσή του στις 5.33 το πρωί: «Συμφωνία!».

Είναι κατανοητό ότι ο Ολλανδός πρωθυπουργός υποβαθμίζει το γεγονός (και είναι λιγότερο κατανοητό εάν το κάνουν τόσοι πολλοί σύντροφοί μας), γιατί, ύστερα από δεκαετίες καταγγελιών κατά των φρικτών Συνθηκών της Ένωσης, καταγγελιών που δεν ελήφθησαν καν σοβαρά υπόψη, τα χαράματα της Δευτέρας καταφέραμε επιτέλους να ραγίσουμε μια.

Μια από τις χειρότερες βασικές αρχές της. Αυτή που ανέκαθεν υπερασπίζονταν οι «τσιγκούνηδες» (και οι κοντόφθαλμες πλούσιες χώρες) κραδαίνοντας το ξίφος και που είναι γραμμένη στο άρθρο 123 της Συμφωνίας για τη Λειτουργία της Ένωσης που ψηφίστηκε στη Λισσαβώνα το 2009, όταν ναυάγησε η ιδέα να υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση ένα σύνταγμα και συνεπώς ναυάγησε η υπόθεση ότι πρέπει να αποτελέσει μια κοινότητα αλληλεγγύης, όχι απλώς μια αγορά στην οποία ο καθένας προσπαθεί να είναι πιο ανταγωνιστικός από τον άλλο.

Αυτή είναι η περίφημη απαγόρευση διάσωσης,»no bail out», η απαγόρευση δηλαδή σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος να βγάλει άλλο κράτος-μέλος από τις δυσκολίες. Στην Ιταλία θα λέγαμε: «Πρόβλημά σας» (ή ακόμη χειρότερα).

Η τελευταία απόπειρα τροποποίησης της απαγόρευσης αυτής έγινε από τη Γαλλία το 2008, που πρότεινε ένα ταμείο εγγυήσεων 300 δισ. ευρώ για χώρες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες και η πρόταση απορρίφθηκε από τη Γερμανία. Τη χώρα που σήμερα, αντίθετα, υποστήριζε το αίτημα του ταμείου ανάκαμψης, που προτάθηκε κυρίως από τις χώρες της Νότιας Ευρώπης, χάρη στην άνευ προηγουμένου αλλά πολύ σημαντική συμμαχία μεταξύ Ιταλίας, Ισπανίας και Πορτογαλίας.

Μια συναίνεση που δεν απορρέει από κάποιαν ηθική μεταστροφή της κυρίας Μέρκελ, αλλά από τη νοημοσύνη της: κατάλαβε ότι η ευρωπαϊκή οικονομία είναι πλέον τόσο αλληλένδετη που για κάθε προϊόν υπάρχει ένα κομμάτι του (μια βαλβίδα, μια μπαταρία, μια βίδα) το οποίο κατασκευάζεται σε διαφορετική χώρα και ότι επομένως η οικονομική καταστροφή τού ενός θα εμποδίσει την παραγωγή του άλλου.

Θα ήταν χρήσιμο να ξαναγράψουμε την ιστορία αυτής της περιπέτειας για να καταλάβουμε γιατί η συμφωνία των Βρυξελλών αποτελεί σημείο καμπής. Να είστε βέβαιοι, δεν θα το κάνω, αλλά μόνο επειδή δεν υπάρχει χώρος, καλό θα ήταν όμως να την γνωρίζουμε για να κατανοήσουμε καλύτερα το μέγεθος της.

Αρκεί να πούμε ότι, ήδη το 2008, όταν ξέσπασε η μεγάλη κρίση, έγινε εμφανές πως χρειάζονται νέα εργαλεία για την αντιμετώπισή της, γιατί η πτώχευση, το default, ενός από τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης θα έθετε σε κίνδυνο ολόκληρη τη ζώνη του ενιαίου νομίσματος.

Αλλά αυτό που έγινε ήταν να παραχθεί μια βιαστική χιονοστιβάδα διοικητικών πράξεων έκτακτης ανάγκης, που όλες είχαν αποψιλωθεί από οποιοδήποτε δημοκρατικό έλεγχο, με την άρνηση οποιασδήποτε αλληλεγγύης ανάμεσα στους εταίρους της Ένωσης, υποτάσσοντας κάθε δάνειο προς τις χώρες που βρίσκονταν σε κρίση στην αποδοχή των δραματικών πολιτικών λιτότητας που ξέρουμε. Όπως και στην αποδοχή των πιο τρομερών οργάνων επιτήρησης: Της τρόικας, των Συμφώνων Six-Pack και Two-Pack, της Ευρωπαϊκής Διευκόλυνσης Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), του Δημοσιονομικού Συμφώνου - πραγματικοί χωροφύλακες όλα, επιφορτισμένοι με την επιβολή του αυθαίρετου κώδικα συμπεριφοράς, που θεσπίστηκε για να έχουμε, εn έτει 2020, όπως γράφεται, μια Ευρώπη «έξυπνη, σταθερή, χωρίς αποκλεισμούς, αναπτυσσόμενη»!

Τα μισητά και υπερβολικά δάνεια, επομένως, τα οποία χορηγήθηκαν στο όνομα του κοντόφθαλμου εγωισμού των πλουσιότερων, που ενδιαφέρθηκαν μόνο να διατηρήσουν το δικαίωμά τους να ανακατεύονται στα εσωτερικά των άλλων, δόθηκαν για να διατηρήσουν το περίφημο «no bail out».

Φτάνει μόνο να σκεφτούμε ότι ο πιο πεφωτισμένος από αυτούς,   o Μάριο Ντράγκι, για να πάρει την άδεια για την ΕΚΤ να κάνει κάτι που θα χαλάρωνε την ακαμψία της, έπρεπε να εισαγάγει την Ποσοτική Χαλάρωση, το Qualitative Easing, δηλαδή το πολύ έμμεσο μέτρο της αγοράς κρατικών ομολόγων με εξασθενισμένη αξιολόγηση, για να αναζωογονήσει λιγάκι τις αγορές ομολόγων των χωρών που αντιμετώπιζαν περισσότερες δυσκολίες, αλλά χωρίς να έχει τη δυνατότητα να χορηγήσει κεφάλαια στα κράτη μέλη για να επενδύσουν και να αναζωογονήσουν πραγματικά την οικονομία τους.

Όλα έχουν αλλάξει τώρα; Φυσικά και όχι. Αυτή η συμφωνία είναι επίσης εύθραυστη και σίγουρα εγκυμονεί κινδύνους. Όμως, για πρώτη φορά σε 63 χρόνια, αναγνωρίστηκε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια πολιτική κοινότητα, που αναλαμβάνει το καθήκον να χρησιμοποιήσει τμήμα -390 δισ.- του κοινού προϋπολογισμού της για να βοηθήσει μια χώρα, χωρίς υποχρέωση αποπληρωμής και με τον μοναδικό (ιερό) όρο να χρησιμοποιήσει αυτά τα χρήματα για να επανεκκινήσει την οικονομία της (και όχι για να πληρώσετε παλιά χρέη), εκ των οποίων τουλάχιστον 30% για την πράσινη στροφή.

Χωρίς μάλιστα να μπορούν ο Ρούτε και η παρέα του να χρησιμοποιούν το βέτο τους για να αμφισβητήσουν την απόφαση που ελήφθη.

Τα χρήματα είναι πολύ λίγα; Η πολιτική καινοτομία δεν είναι ακόμη εγγεγραμμένη σε ένα πραγματικό σύνταγμα, που δεν υπάρχει; Ναι, σίγουρα.

Αλλά το ερώτημα είναι άλλο. Θα μπορούσαμε να έχουμε πετύχει περισσότερα μετά από δεκαετίες κατά τις οποίες αφήσαμε το πεδίο, όταν μιλάμε για την Ε.Ε., στις επιθέσεις της Λέγκας, μεταβιβάζοντας σε μια σειρά επαναλαμβανόμενων ημερίδων για το πώς πρέπει να είναι η Ευρώπη το καθήκον να την αλλάξουμε, αδιαφορώντας, με άλλα λόγια, για το πώς θα οικοδομήσουμε, στην ευρωπαϊκή κοινωνία, μια δύναμη που να είναι πραγματικά ικανή να την αλλάξει;

Μπορώ να υπενθυμίσω για πολλοστή φορά, χωρίς να σας ενοχλήσω, ότι το ενδιαφέρον της Κεντροαριστεράς και της Αριστεράς για το ζήτημα είναι τέτοιο που για τις μεγάλες αποφάσεις για τις συμφωνίες και για τα χειρότερα μέτρα που εφαρμόστηκαν το Κοινοβούλιό μας δεν αφιέρωσε ποτέ πάνω από ένα απόγευμα ή ένα πρωινό για να τα συζητήσει, οι εφημερίδες μας έγραψαν δύο γραμμούλες, χωρίς να καταφέρουμε ποτέ να δημιουργήσουμε μια πραγματική ευρωπαϊκή μάχη και διεκδίκηση, με το κάθε συνδικάτο και την κάθε οργάνωση της κάθε χώρας να μην έχει επιχειρήσει ποτέ στα σοβαρά να συμφωνήσει με τους εταίρους του εκτός των συνόρων του.

Ποιος ξέρει εάν αυτή η ιστορία θα καταφέρει να μας αλλάξει!

* Δημοσιεύτηκε στην ιταλική καθημερινή εφημερίδα «Μανιφέστο» στις 23 Ιουλίου του 2020.

Μετάφραση - απόδοση: Αργύρης Παναγόπουλος

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL