«Μίλησα κάποτε σ' έναν πολιτικό, έναν άνθρωπο τον οποίο σέβομαι και θα πω το όνομά του: Αλέξης Τσίπρας. Και μιλώντας για τους μετανάστες και για τις συμφωνίες να μην τους επιτραπεί η είσοδος, μου εξήγησε τις δυσκολίες, όμως στο τέλος μου μίλησε από καρδιάς και είπε αυτή τη φράση: 'Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι πιο σημαντικά από τις συμφωνίες'. Η φράση αυτή αξίζει το Βραβείο Νόμπελ». Τάδε έφη Πάπας Φραγκίσκος. Μιλώντας σε δημοσιογράφους κατά την επιστροφή του από τη Ραμπάτ, ο Ποντίφικας ξεσπάθωσε και πάλι υπέρ των μεταναστών -“η Εκκλησία τούς έχει στο κέντρο της καρδιάς της”- και το μόνο όνομα πολιτικού που βρήκε να πει ως θετικό παράδειγμα ήταν αυτό το Έλληνα πρωθυπουργού. Δυστυχώς, στην Ευρώπη του 2019 είναι πια μετρημένοι στα δάχτυλα οι πολιτικοί σε θέσεις ευθύνης που δεν έχουν υποκύψει στις σειρήνες του ξενοφοβικού λαϊκισμού.
Η επέλαση της ξενοφοβίας
Ο άνεμος σήμερα φυσάει κόντρα. Και στην πολιτική, και στα μίντια, ακόμη και στην κοινωνία. Οι μέρες που ράγιζαν και οι πιο σκληρές καρδιές στη θέα του μικρού κορμιού του Αϊλαν, που ξεβράστηκε νεκρό στις ακτές της Μικράς Ασίας, πέρασαν. Η Μεσόγειος είναι και σήμερα ένας απέραντος υγρός τάφος, αλλά ένα - ένα κλείνουν τα λιμάνια για όσους καταφέρνουν να γλιτώσουν από τον πνιγμό. Όχι, πάντως, τα λιμάνια του Αιγαίου.
Η Ευρώπη -φρούριο είναι εδώ κι ο Πάπας δεν σταματά να το στηλιτεύει. Είναι εντυπωσιακό να βλέπει κανείς ότι ο νυν προκαθήμενος της Καθολικής Εκκλησίας -σε αντίθεση με τους προκατόχους του- είναι αυτή τη στιγμή ίσως ο πιο μαχητικός πολέμιος όχι μόνο της ξενοφοβίας, αλλά και του καπιταλισμού, της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Εντυπωσιακή ήταν και η ομιλία του στο Μαρόκο, την οποία, μάλιστα, φρόντισε να την κάνει όχι στη λαμπρή κεντρική πλατεία του Ραμπάτ ενώπιον χιλιάδων επίσημων προσκεκλημένων, αλλά σε ένα ταπεινό καμαράκι της Caritas -της φιλανθρωπικής οργάνωσης της Καθολικής Εκκλησίας- ενώπιον εξήντα μεταναστών. Από εκεί κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να προσφέρει περισσότερες δυνατότητες για νόμιμη μετανάστευση - και να ξαναρχίσει τις επιχειρήσεις διάσωσης στη Μεσόγειο, καθώς “τίποτε δεν είναι πιο ιερό από την ανθρώπινη ζωή”. Την επόμενη μέρα, στο κήρυγμά του μετά τη λειτουργία στο κέντρο της Ραμπάτ ενώπιον χιλιάδων πιστών και μη, ο Φραγκίσκος τόνισε ότι κανείς άνθρωπος “δεν επιτρέπεται να ζει υπό απάνθρωπες συνθήκες”. Και έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για “τον μυωπικό διχαστικό τρόπο σκέψης”, ο οποίος συνδαυλίζει το μίσος. “Η μετανάστευση είναι η μεγάλη πρόκληση του αιώνα”, είπε, “είναι ένα φαινόμενο που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με το να υψώνεις τείχη, να συνδαυλίζεις τον φόβο απέναντι στον άλλο και να στερείς από τους άλλους τη βοήθεια στο δίκαιο αίτημά τους να ζήσουν καλύτερα με τις οικογένειες τους”.
Από τις Πρέσπες στους πρόσφυγες
Η έμμεση πρόταση του Πάπα, στο αεροπλάνο του γυρισμού, να δοθεί το Νόμπελ Ειρήνης στον Τσίπρα διαφέρει από τις μέχρι τώρα προτάσεις που έχουν γίνει είτε από παλιότερους βραβευθέντες, είτε και από την επίσημη επιτροπή Νόμπελ της Νορβηγίας. Όλες αυτές εισηγούνται να βραβευτούν ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο ομόλογός του από τη Βόρεια Μακεδονία για τη Συμφωνία των Πρεσπών, για τον ειρηνικό τρόπο με τον οποίο επίλυσαν ένα χρόνιο διμερές ζήτημα. Ο Πάπας, πάλι, θεωρεί άξιο βράβευσης τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών. Όσο δύσκολα κι αν είναι τα πράγματα γι’ αυτούς στη Μόρια ή τη Σάμο.
