Είκοσι χρόνια συμπληρώνονται αυτές τις μέρες από την πρώτη συνεδρίαση του Eurogroup και οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης πρόκειται να πραγματοποιήσουν στο Λουξεμβούργο την σημαντικότερη ίσως συνεδρίασή τους, παρουσία της Κριστίν Λαγκάρντ. Στο επίκεντρο θα βρεθεί, μεταξύ άλλων, η Ελλάδα υπό το πρίσμα της επικείμενης ολοκλήρωσης του τρίτου μνημονιακού προγράμματός της, ενώ αναμένεται να λάβουν και τις κρισιμότερες αποφάσεις για τη μεταμνημονιακή περίοδο της χώρας μας.
Το κλίμα στο Λουξεμβούργο είναι πολύ θετικό. Οι αξιωματούχοι που θα συμμετάσχουν στη συνεδρίαση θεωρούν πως όποια απόσταση υπήρχε ανάμεσα στους υπουργούς ή ανάμεσα στους θεσμούς έχει καλυφθεί σχεδόν απόλυτα.
Μεγαλύτερη δόση
Το Eurogroup σήμερα πρόκειται να αποφασίσει αφενός ότι ολοκληρώνεται η τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση. Χθες το πρωί οι θεσμοί είπαν το “ΟΚ” για την ολοκλήρωση του 87ου από τα 88 προαπαιτούμενα και σήμερα αναμένεται να ανοίξει ο δρόμος για την εκταμίευση μιας δόσης μεγαλύτερης των 12 δισ. ευρώ που αρχικά σχεδιαζόταν. Πληροφορίες αναφέρουν πως αυτή μπορεί να είναι περίπου 18 δισ.
Από εκεί και πέρα, αναμένεται να αποφασιστούν σήμερα:
* Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους της Ελλάδας
* Η μορφή της μεταμνημονιακής εποπτείας της ελληνικής οικονομίας
Το τι θα αποφασιστεί αναφορικά με τα δύο τελευταία σημεία δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί στην ολότητά του, καθώς οι προτάσεις που πέφτουν στο τραπέζι είναι αρκετές, όλες έχουν τα θετικά τους και τα αρνητικά τους, ενώ μπορούν να επηρεάσουν άλλες πτυχές της δημοσιονομικής και οικονομικής πορείας της χώρας μας. Φαίνεται πάντως πως η Γερμανία εμφανίζεται να ρίχνει νερό στο κρασί της, με τον Όλαφ Σολτς να μετακινείται προς την πλευρά των υπολοίπων μερών προκειμένου να υπάρξει μια λύση που θα αφήσει άπαντες ικανοποιημένους αύριο.
Τα σενάρια για το χρέος
Αναφορικά με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, όλα συζητώνται βάσει της απόφασης του Eurogroup του 2016. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η γαλλική πρόταση για έναν μηχανισμό διασύνδεσης τους χρέους με την ανάπτυξη μετατίθεται «για αργότερα» (πιθανότατα τα μακροπρόθεσμα μέτρα για το χρέος), καθώς μια τέτοια απόφαση θα απαιτούσε πολιτική συζήτηση και έγκριση που ουδείς από τους εταίρους θέλει να διεξάγει στην Ευρώπη ή στη χώρα του.
Υπό αυτό το καθεστώς φαίνεται πως προηγείται η πιθανότητα να ληφθεί μια απόφαση που θα προβλέπει επέκταση των ωριμάνσεων ενός μεγάλου πακέτου δανείων για επτά χρόνια ή περισσότερο (αρχικά, η απόφαση έλεγε ότι η αντίστοιχη επέκταση θα μπορούσε να είναι και μηδενική).
Επίσης, εξετάζεται με ποιον τρόπο θα επιστραφούν στην Ελλάδα τα κέρδη που διακρατούν κεντρικές τράπεζες από τα ελληνικά ομόλογα. Πρόκειται για ένα ποσό περίπου 5 δισ. ευρώ, τα οποία εξετάζεται να δοθούν πίσω στην Ελλάδα σε δόσεις του ενός δισ. ευρώ τον χρόνο εάν οι εκθέσεις που θα δημοσιεύονται κάθε χρόνο είναι θετικές.
Το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει με τα δάνεια του ΔΝΤ. Εδώ έχουν κατατεθεί αρκετές και ενδιαφέρουσες προτάσεις, όπως το να αγοράσει ο ESM το χρέος αυτό. Κάτι τέτοιο «κολλάει» σε ορισμένες «σκληρές» κυβερνήσεις που φοβούνται τα εσωτερικά ακροατήριά τους. Υπάρχει, από την άλλη, η ιδέα να δοθεί στην Ελλάδα δόση μεγαλύτερη των 18 δισ. ευρώ, ώστε η ίδια χώρα μας να αποφασίσει τι θα κάνει με τα χρήματα που χρωστά στο Ταμείο. Μπορεί δηλαδή να τα πληρώσει «μια κι έξω» ή σε δόσεις που θα εξυπηρετούν τους σχεδιασμούς των ελληνικών κυβερνήσεων.
Όπως και να 'χει, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θέλουν σήμερα να υπάρξει ελάφρυνση του χρέους ώστε να δοθεί το μήνυμα πως η Ελλάδα έχει προφίλ χρέους ελκυστικό για ξένους και εγχώριους επενδυτές. Επιπρόσθετα, επιθυμούν να ξεκαθαρίσουν ότι, ανεξαρτήτως των μελλοντικών συνθηκών (εμπορικός «πόλεμος» με τον Τραμπ, πιθανές εξελίξεις στην Ιταλία), η Ελλάδα δεν θα αφεθεί ποτέ μόνη και αβοήθητη.
"Κανένας φόβος" για την επόμενη ημέρα
Αναφορικά με τη μεταμνημονιακή εποπτεία, αυτή αναμένεται να έχει τη μορφή της «ενισχυμένης εποπτείας» που προβλέπεται από τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Αυτό μεταφράζεται ως εξής: Η Ελλάδα θα ενταχθεί και πάλι στις διαδικασίες του «Ευρωπαϊκού εξαμήνου», ενώ πρόκειται να υπάρξουν αναφορές των θεσμών που θα αποστέλλονται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν δείχνουν να θεωρούν σημαντικό το να υπάρχουν αποστολές των θεσμών στην Αθήνα, καθώς τα δεδομένα θα συλλέγονται από τις μόνιμες αντιπροσωπείες τους στην ελληνική πρωτεύουσα.
Θα βοηθήσει το αναπτυξιακό σχέδιο
Σημαντικότατος παράγοντας για τη μεταμνημονιακή πορεία θεωρείται η συγγραφή της αναπτυξιακής στρατηγικής που συνέγραψε η κυβέρνηση. «Δεν θυμάμαι να υπάρχει αντίστοιχο σχέδιο σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης» έλεγε χαρακτηριστικά αξιωματούχος με πολύ καλή γνώση των διαπραγματεύσεων. Φαίνεται επίσης πως στις Βρυξέλλες και στο Λουξεμβούργο δεν επικρατεί κάποια ανησυχία μήπως «ξεφύγει» η κατάσταση στην Ελλάδα. «Δεν υπάρχει φόβος μήπως αναστραφούν οι μεταρρυθμίσεις, αλλά μήπως απλά δεν εφαρμοστούν γρήγορα και απολύτως» λένε οι γνωρίζοντες, ενώ εκτιμούν πως θα επιτυγχάνονται υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα. Γι' αυτό και τα ίδια πρόσωπα εμφανίζονται να έχουν δώσει από τώρα το «πράσινο φως» για μόνιμες κοινωνικές παροχές που θα χρηματοδοτηθούν από τον πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο που δημιουργείται.
Καλές επιδόσεις στην ανεργία
Η Ελλάδα λόγω των επιτυχιών της οικονομίας της μοιάζει σε αρκετούς σήμερα ως μια περιπέτεια που έχει πια τελειώσει. «Η Ελλάδα είναι έτοιμη να βγει από το πρόγραμμα» έλεγαν αξιωματούχοι, τονίζοντας με νόημα τις επιδόσεις της χώρας στο δημοσιονομικό πεδίο, στην ανεργία, την εξαφάνιση των ελλειμμάτων και στις επιτυχημένες δοκιμαστικές εξόδους της στις αγορές. Οι συζητήσεις στρέφονται ουσιαστικά στις μεταρρυθμίσεις στην Ευρωζώνη ύστερα και από τη δημοσίευση των κοινών θέσεων Γερμανίας και Γαλλίας, αλλά και στις δυσκολίες που έχουν προκύψει για την εφαρμογή αυτών των προτάσεων.
Η Μέρκελ και το ερωτηματικό "Ιταλία"
Η Μέρκελ έχει ουσιαστικά και σε αυτό το πεδίο να αντιμετωπίσει τους «δαίμονες» που η ίδια δημιούργησε, ήτοι την Ολλανδία και ακόμα επτά χώρες που σχημάτισαν πρόσφατα ένα κείμενο, με το οποίο γνωστοποιούσαν τις έντονες επιφυλάξεις τους αναφορικά με την ανάγκη να υπάρξουν μεταρρυθμίσεις στην Ευρωζώνη. Επιπρόσθετα υπάρχει το ερωτηματικό που ονομάζεται «Ιταλία». Στα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων αναμένουν τις τοποθετήσεις του νέου Ιταλού υπουργού Οικονομικών και αρκούνται να λένε πως «είναι ένας καλός καθηγητής πανεπιστημίου».
