Σε μια συμφωνία επί της αρχής, που καθορίζει τους βασικούς άξονες για την εφαρμογή του πακέτου αρνητικών και θετικών μέτρων για το 2019 και το 2020, κατέληξε το χθεσινό Eurogroup στη Μάλτα. Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης ενέκριναν τελικά χθες μια συμβιβαστική πρόταση που διαπραγματεύτηκαν οι θεσμοί με τις ελληνικές αρχές για την περίοδο μετά το τέλος του προγράμματος, η οποία, αν και είχε ήδη από την Τρίτη τεθεί στο τραπέζι, πέρασε... διά πυρός και σιδήρου μέχρι να φτάσει στη Βαλέτα. Η τελική συμφωνία επιτεύχθηκε νωρίς χθες το πρωί, σε μια νέα συνάντηση «υψηλού επιπέδου» του οικονομικού επιτελείου με τους επικεφαλής των θεσμών στο ξενοδοχείο Grand Hotel Excelsior στη Μάλτα, η οποία προηγήθηκε του Eurogroup.
Το θετικό αποτέλεσμα θα ανοίξει τον δρόμο για την επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα «το ταχύτερο δυνατόν», σύμφωνα με τα λεγόμενα του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, προκειμένου να ολοκληρωθούν και οι «τεχνικές λεπτομέρειες» της συμφωνίας. Τη συμφωνία χαιρέτισε και το ΔΝΤ, με ανακοίνωση του εκπροσώπου του Τζέρι Ράις, εκτιμώντας ότι είναι «θετικές πλέον οι προοπτικές» για την επιτυχή ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Ο ίδιος επισήμανε δε πως η εν λόγω συμφωνία «θα πρέπει να συμπληρωθεί με διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης προκειμένου να διασφαλιστούν επαρκείς διασφαλίσεις για μία αξιόπιστη στρατηγική η οποία θα αποκαθιστά τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, πριν το πρόγραμμα τεθεί για έγκριση στο διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου».
Η ακριβής ημερομηνία επιστροφής των επικεφαλής της αποστολής δεν προσδιορίστηκε χθες για «πρακτικούς» λόγους, ωστόσο ο Γ. Ντάισελμπλουμ διαβεβαίωσε πως πλέον δεν υφίσταται κανένα «πολιτικό πρόβλημα» και οι εργασίες ολοκλήρωσης του τεχνικού μέρους της αξιολόγησης θα ξεκινήσει άμεσα. Η επίτευξη τεχνικής συμφωνίας, επανέλαβε, θα επιτρέψει στο Eurogroup να προχωρήσει στη συζήτηση για τους δημοσιονομικούς στόχους μετά το τέλος του προγράμματος καθώς και για τη βιωσιμότητα του χρέους, προκειμένου να επιτευχθεί η «συνολική πολιτική συμφωνία», την οποία χαρακτήρισε «πολύ σημαντική» για την Ελλάδα.
«Σημειώσαμε σημαντική πρόοδο από το προηγούμενο Eurogroup του Μαρτίου» υπογράμμισε ο ίδιος χθες σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά το πέρας της συνεδρίασης, ενώ πρόσθεσε πως οι εντατικές διαπραγματεύσεις της προηγούμενης εβδομάδας απέδωσαν καρπούς.
Πιο συγκεκριμένα, ο πρόεδρος του Eurogroup σημείωσε πως το μεταρρυθμιστικό πακέτο θα αφορά παρεμβάσεις ύψους 1% του ΑΕΠ στο συνταξιοδοτικό το 2019 και 1% στον φόρο εισοδήματος το 2020, ενώ παράλληλα θα εφαρμοστούν με το ίδιο χρονοδιάγραμμα τα αντισταθμιστικά, θετικά μέτρα, εφόσον υπάρχει διαθέσιμος «δημοσιονομικός χώρος».
Από την πλευρά του ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί έκανε λόγο για ένα «ισορροπημένο πακέτο» που περιλαμβάνει μεν επιπρόσθετη δημοσιονομική προσπάθεια για το 2019 και το 2020, αλλά διασφαλίζει την εφαρμογή αντισταθμιστικών μέτρων που θα εφαρμοστούν κατά την ίδια περίοδο προς όφελος των κοινωνικών στρωμάτων που έχουν χτυπηθεί από την κρίση.
Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ υπογράμμισε και πάλι τις θετικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας, σημειώνοντας πως σε δύο εβδομάδες θα βγουν τα τελικά στοιχεία για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016. «Αν επιβεβαιωθούν τα στοιχεία, θα είναι ένα αξιοσημείωτο επίτευγμα» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Έντονο το παρασκήνιο...
Η προσυμφωνία της Τρίτης, η παρέμβαση ΔΝΤ - Γερμανίας, οι συζητήσεις Ντάισελμπλουμ - Σόιμπλε, οι επαφές υψηλούς επιπέδου και με τη Λαγκάρντ, οι γραπτές διαβεβαιώσεις που θέλει το Ταμείο από τη Ν.Δ.
Η χθεσινή συμφωνία μπορεί να ικανοποίησε τελικά όλες τις πλευρές -στον βαθμό που είναι δυνατόν- ωστόσο, χρειάστηκε έντονες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις προκειμένου να επιτευχθεί. Ενδεικτικό μάλιστα της βαρύτητάς της είναι ότι, σύμφωνα με δύο Ευρωπαίους αξιωματούχους, επειδή αφορά και την περίοδο που ξεπερνάει τη θητεία της σημερινής κυβέρνησης, το ΔΝΤ δήλωσε την πρόθεσή του να ζητήσει «γραπτή διαβεβαίωση» από τη Ν.Δ. ότι «δεν θα ανατρέψει ήδη εφαρμοσμένες μεταρρυθμίσεις» που περιλαμβάνονται στην εν λόγω συμφωνία.
Η πρόταση του 1% + 1% για το 2019 και 2020 είχε όντως συμφωνηθεί σε πρώτο επίπεδο στη συνάντηση της Τρίτης στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, όπως εξηγούσε ευρωπαϊκή πηγή, ενώ δεν προέκυψε κανένα πρόβλημα από την ελληνική πλευρά, το ΔΝΤ επανήλθε λίγες ώρες αργότερα «ανοίγοντας» ένα κεφάλαιο που θεωρούνταν ήδη κλειστό: τα επιπλέον μέτρα που θα χρειαστούν για την επίτευξη του στόχου πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 3,5% το 2018. Οι εν λόγω «νέες» και «παράλογες» απαιτήσεις του ΔΝΤ διέρρευσαν στον Τύπο, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες της «Α», επί της ουσίας ήταν το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών που έθετε το εν λόγω ζήτημα επικαλούμενο κάποιες νέες οικονομικές προβλέψεις.
Μεγάλο μέρος της παρασκηνιακής συνεννόησης που χρειάστηκε για να κλείσει οριστικά το ζήτημα έγινε στο Βερολίνο, κατά τη συνάντηση του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Παράλληλα, σύμφωνα με πηγές των θεσμών, πραγματοποιήθηκαν τις προηγούμενες ημέρες επαφές υψηλού επιπέδου μεταξύ όλων των πλευρών, συμπεριλαμβανομένης της Κριστίν Λαγκάρντ.
Την τελική συμβιβαστική πρόταση έφερε ο Γ. Ντάισελμπλουμ κατά τη χθεσινή πρωινή συνάντηση των θεσμών με το ελληνικό οικονομικό επιτελείο. Αυτή η πρόταση δεν περιλάμβανε σε καμία περίπτωση μέτρα για το 2018, καθώς το ΔΝΤ αποδέχθηκε τελικά πως είναι δυνατή η επίτευξη του στόχου 3,5% στη βάση των πολύ θετικών επιδόσεων της ελληνικής οικονομίας την περασμένη χρονιά, που αναμένεται να επαληθευτούν από την ανακοίνωση των στοιχείων της Eurostat για το πρωτογενές πλεόνασμα στα τέλη Απριλίου.
Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες της «Α», υπήρξε συζήτηση για το ενδεχόμενο μη επίτευξης του στόχου για το 2019 και σε αυτό το σημείο συμφωνήθηκε πως, εφόσον αυτό επαληθευτεί στη βάση μιας ανάλυσης βιωσιμότητας του χρέους που θα γίνει στο τέλος του προγράμματος από το ΔΝΤ, να υπάρξει η δυνατότητα να εφαρμοστούν νωρίτερα τα μέτρα του 2020. Ερωτηθείς σχετικά ο Γ. Ντάισελμπλουμ τόνισε πως η τελευταία αξιολόγηση του προγράμματος το καλοκαίρι του 2018 είναι η «πλέον σημαντική» καθώς, ανάλογα με τις επιδόσεις της οικονομίας και το κατά πόσον θα έχουν επιτευχθεί οι στόχοι, θα κριθεί τελικά το πότε και πώς θα εφαρμοστεί το σύνολο των μέτρων, των θετικών συμπεριλαμβανομένων.
