Μπορεί η μάχη της καθημερινότητας και η διαπραγμάτευση με τους εταίρους να καταλαμβάνουν -και σωστά- το μεγαλύτερο μέρος της επικαιρότητας, ωστόσο ο πρωθυπουργός έχει χαρακτηρίσει ένα άλλο πρόβλημα ως «μεγαλύτερη μάστιγα για τη χώρα στην περίοδο της κρίσης».
Ο λόγος για τη «διαρροή εγκεφάλων» (brain drain), τη μετανάστευση νέων σε ηλικία κατά το πλείστον, αλλά λαμπρών, ιδιαίτερα ανταγωνστικών επιστημόνων. Γιατί, με τα λόγια του Αλέξη Τσίπρα και πάλι, «αυτό είναι το πιο σημαντικό δυναμικό για να ξαναχτίσουμε την παραγωγική βάση της χώρας».
Πέρα όμως τη διαπίστωση του μείζονος αυτού προβλήματος, η κυβέρνηση έχει προχωρήσει ήδη σε ακόμη μερικά βήματα: την καταγραφή τους και την προσπάθεια διασύνδεσής τους με τις τοπικές κοινότητες των Ελλήνων. Προτεραιότητες που αφορούν το ενδιάμεσο χρονικό διάστημα, γιατί ο πραγματικός κυβερνητικός στόχος δεν είναι άλλος από την αναστροφή του επενδυτικού κλίματος και, ως εκ τούτου, τη βαθμιαία επιστροφή των «μυαλών» στην Ελλάδα, πάνω στα οποία θα στηριχθεί άλλωστε η ανάπτυξη του τόπου.
Απαντώντας σε ερώτηση 48 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης δίνει αναλυτικά στοιχεία για τη νέα μετανάστευση της τελευταίας πενταετίας - και είναι η πρώτη φορά που υπάρχει συνολική εικόνα για τους Έλληνες που έφυγαν από την πατρίδα τα χρόνια της μνημονιακής κρίσης. Χαρακτηριστικό δε των νέων συνηθειών που αναπτύσσονται στο εξωτερικό είναι το γεγονός ότι κάποιοι, αλλά όχι όλοι, έρχονται σε επαφή με τις παραδοσιακές κοινότητες, αντιθέτως άλλοι προτιμούν νέες μορφές διασύνδεσης, π.χ. τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Γ. Αμανατίδης: Οι δεσμεύσεις μας για τους νέους μετανάστες
«Η καταγραφή ιδιαίτερα της νέας διασποράς και η διασύνδεσή της με τη μητέρα πατρίδα αποτελούν δεσμεύσεις της κυβέρνησής μας ήδη από τις προγραμματικές δηλώσεις» διαβεβαιώνει ο Γ. Αμανατίδης στη δήλωσή του στην εφημερίδα μας και εξηγεί περαιτέρω: «Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ), το οποίο επανεκκινεί νομοθετικά το επόμενο διάστημα, θα αποτελέσει σημείο αναφοράς και βάση δεδομένων για τη διασπορά, ώστε όχι μόνο να λυθούν προβλήματά τους εκεί όπου διαβιούν, αλλά κυρίως να εξασφαλιστεί για τους νέους και τις νέες η επιστροφή τους στην Ελλάδα με την αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων για την έρευνα και την τεχνολογία. Από την άλλη, η θεσμοθέτηση της Ημέρας Ελληνοφωνίας θα είναι ορόσημο στην ενίσχυση της διάδοσης της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού, γεγονός που ενισχύει τη θέση της χώρας μας στην παγκόσμια σκηνή».
Με βάση, λοιπόν, τα στοιχεία που παραθέτει στην απαντησή του προς τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ -και με δεδομένο ότι δεν είναι υποχρεωτική η καταγραφή στις κατά τόπους πρεσβευτικές και προξενικές αρχές-, η εικόνα του νέου κύματος μετανάστευσης έχει ως εξής:
Αμερική
Στις ΗΠΑ, στο διάστημα 2010 - 2014 έχουν χορηγηθεί 6.340 άδειες παραμονής με καθεστώς μόνιμου κατοίκου. Από τα κατ’ έτος στοιχεία προκύπτει αυξητική τάση, με κορύφωση το 2013: αναλυτικά 966 άδειες το 2010, 1.526 το 2013, 1.388 την επόμενη χρονιά.
Στον Καναδά, στο διάστημα 2010 και ώς το πρώτο τρίμηνο του 2016 χορηγήθηκαν σε Έλληνες υπηκόους 1.616 άδειες παραμονής με καθεστώς μόνιμου κατοίκου. Μακράν η χειρότερη χρονιά ήταν το 2015 με 477 άδειες, όταν μια χρονιά πριν ήταν στις 374, ενώ και το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους άγγιξαν τις 118. Επιπλέον, στο διάστημα 2010 -2014 χορηγήθηκαν 687 προσωρινές άδειες εργασίας, με κορύφωση του φαινομένου το 2013 (226 άδειες). Εκτιμάται πάντως ότι είναι περισσότεροι (λόγω διπλής υπηκοότητας).
Αυστραλία
Μεγάλες οι μεταναστευτικές ροές στην Αυστραλία, αφού κατ’ έτος περί τα 9.000 άτομα μεταναστεύουν στο μακρινό αυτό τόπο, όπως σημειώνεται στην απάντηση του ΥΠΕΞ. Παρά ταύτα, «οι περισσότεροι εξ αυτών δεν καταγράφονται ως νέες αφίξεις, γιατί πρόκειται για ομογενείς με διπλή υπηκοότητα».
Αραβική Χερσόνησος
Άλλος τόπος προορισμού είναι τα κράτη της Αραβικής Χερσονήσου. Με κορυφαίο παράδειγμα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπου είναι ευδιάκριτη η αυξητική τάση. Από τους 1.500 Έλληνες το 2010, άγγιξαν τους 3.352 (!) το 2013.
Ευρώπη
Στη Γηραιά Ήπειρο, η εικόνα της νέας μετανάστευσης ανά κράτος έχει ως εξής:
* Αυξομειώσεις εμφανίζει η μετανάστευση προς τη Γερμανία: 12.256 το 2010, 32.660 το 2012 και 28.256 το 2015.
* Αναλυτικά στοιχεία για τους εργαζόμενους στο Ηνωμένο Βασίλειο: από τους 2.931 του 2008 στους 12.022 του 2015. Το 90% αυτών ανήκει στην ηλικιακή ομάδα 18-44 ετών, με σημαντική ποσοστιαία άνοδο στην ηλικιακή ομάδα 45-59. Εξαιρετικό ενδιαφέρον εμφανίζει και η επόμενη διαπίστωση: ότι η Ελλάδα εμφανίζει τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μεταβολή (22,80%) από το 2014 ώς το 2015 μεταξύ 20 χωρών.
* Στο Βέλγιο, περίπου 5.000 Έλληνες εγκαταστάθηκαν τα χρόνια μετά το 2010.
* Στην Ολλανδία, προ του 2010 οι Έλληνες υπολογίζονταν σε 16.000, όταν σήμερα εκτιμάται πως είναι κοντά στις 24.000, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι 2.500 φοιτητές.
* Αλλά και στο μικρό Λουξεμβούργο, 2.572 συμπατριώτες μας εργάζονται εκεί (λόγω, προφανώς, και των κοινοτικών υπηρεσιών).
* Στη Γαλλία, σύμφωνα με ενδείξεις (και όχι ακριβή στοιχεία), υπάρχει σαφής αυξητική τάση. Κατ' εκτίμηση του Προξενικού Γραφείου Παρισίων στη γαλλική πρωτεύουσα ζουν περισσότεροι από 15.000 εργαζόμενοι και 1.500-2.000 φοιτητές.
* Στην Κύπρο, από το 2010 και μετά, 31.474 έχουν πάρει άδεια εργασίας. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι ενώ οι αριθμοί μετανάστευσης είχαν παρουσιάσει σχετική κάμψη κατά τα έτη 2013 και 2014, εντούτοις το 2015 παρατηρήθηκε... έκρηξη με παροχή άνω των 6.200 αδειών εργασίας.
* Στην Αυστρία, το διάστημα 2010-5 εγκαταστάθηκαν 6.165 Έλληνες, παλιννόστησαν όμως 3.235. Ως επί το πλείστον, ηλικίες 25-45 ετών, αλλά και οικογένειες με μικρά παιδιά.
* Στη Δανία, το 2010 είχαν μεταναστεύσει 941 άνθρωποι, όμως το 2016 (παρ' ότι δεν έχει τελειώσει ακόμη) 2.360, επιβεβαιώνοντας την αυξητική ροή πρόκειται, κυρίως για νέους ώς 34 χρόνων.
* Στην Ελβετία, καταμετρήθηκαν 5.000 Έλληνες υψηλής μόρφωσης.
* Στη Ρωσία, από το 2013 και μετά, και λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, μερικές εκατοντάδες Ελλήνων εγκαταστάθηκαν στη νότια Ρωσία, στη συντριπτική τους πλειονότητα με καταγωγή και περιουσία στις περιοχές αυτές.
* Και για το τέλος, στην Κούβα, από το 2010 και μετά έχουν μεταναστεύσει 29 άτομα σύμφωνα με την κρατική στατιστική υπηρεσία.
