Η Τουρκία ήταν μια διχασμένη χώρα και σήμερα, μετά το πραξικόπημα, και κυρίως από την αυταρχική αντίδραση του Ερντογάν, ο διχασμός φαίνεται αγεφύρωτος. Με το 40% - 45% του εκλογικού σώματος, ο ηγέτης του ΑΚΡ υλοποιούσε σταδιακά την ισλαμοποίηση του κράτους και του έθνους, αγνοώντας προκλητικά τις διαθέσεις και τον τρόπο ζωής που επιθυμεί το υπόλοιπο 55% - 60% των πολιτών της χώρας. Οι παραβιάσεις των συνταγματικών ελευθεριών και η υποβάθμιση του ρόλου της Δικαιοσύνης μετέτρεπαν την Τουρκία σε αυταρχικό κράτος. Ο Ερντογάν, υποτιμώντας τους μεγάλους παίκτες στη διεθνή σκακιέρα, σχεδίασε την αρπαγή εδαφών στη Συρία συνεργαζόμενος με το "καρκίνωμα" του ISIS, όπως ο ίδιος αποκαλεί σήμερα το κίνημα Γκιουλέν. Με επικίνδυνους τυχοδιωκτισμούς θέλησε, με την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους, να εμπλέξει και τη Ρωσία στο παιχνίδι, φέρνοντάς την άμεσα αντιμέτωπη με το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, δηλαδή σε πιθανή παγκόσμια σύρραξη!
ΣΤΙΣ πρόσφατες επαναληπτικές βουλευτικές εκλογές, για να αυξήσει την εκλογική του δύναμη και να αποσπάσει τη συνταγματική πλειοψηφία που θα του έδινε υπερεξουσίες, δεν δίστασε να κλιμακώσει τις αιματηρές πολεμικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά των Κούρδων, κατηγορώντας τους για οτιδήποτε συνέβαινε στη χώρα, μέχρι τελικά όλοι να παραδεχτούν πως η τρομοκρατία που χτυπάει την Τουρκία και έφτασε μέχρι και το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης ήταν από τους τζιχαντιστές. Μέχρι χθες, παρά τις αυταρχικές του εκτροπές, ο Ερντογάν αποσπούσε την ανοχή της κοινωνίας, έχοντας τον δυναμισμό της τουρκικής οικονομίας ως συνεκτικό ιστό που καταλαγιάζει τις διαφορές και τις διαφωνίες στην τουρκική κοινωνία.
ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ όμως τώρα, μετά το πραξικόπημα, που αυτός ο συνεκτικός ιστός απειλείται με κατάρρευση; Πόσοι δικαστές έχουν απομείνει για να κρίνουν δίκαια και επί τη βάσει αποδείξεων τους 60.000 κατηγορούμενους από το καθεστώς του Τούρκου προέδρου; Ποιο κύρος απέμεινε για τον τουρκικό στρατό; Αυτά είναι τα μεγάλα ερωτήματα. Από τις εξελίξεις στην τουρκική οικονομία θα κριθεί το μέλλον της χώρας και του ίδιου του Ερντογάν. Στον διεθνοποιημένο κόσμο, μένοντας στο καβούκι της, καμιά οικονομία δεν μπορεί να αισθάνεται θωρακισμένη και ασφαλής, όπως ο Ερντογάν θέλει να κάνει τους πολίτες να πιστεύουν ότι είναι η Τουρκία σήμερα.
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ τόσο η υποβάθμιση κατά μία βαθμίδα στο κρατικό αξιόχρεο της Τουρκίας, σε BB (από BB+), από τη Standard and Poor's που εκφράζει ανησυχία για την εξασθένηση των μηχανισμών ελέγχου και εξισορρόπησης της εξουσίας και την περίοδο αβεβαιότητας στην οποία εισήλθε η χώρα μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος. Ο τουρισμός είναι ο πρώτος κλάδος που μπαίνει σε βαθιά κρίση. Και ο τουρισμός είναι μεγάλη βιομηχανία για την Τουρκία, απασχολώντας το 8% του εργατικού δυναμικού και συμβάλλοντας με 13% στο ΑΕΠ της χώρας, προσφέροντας μεγάλα συναλλαγματικά διαθέσιμα στην εθνική οικονομία. Πριν από το πραξικόπημα, οι μειώσεις του τουριστικού ρεύματος κυμαίνονταν -λόγω Ρωσίας- γύρω στο 25%. Σήμερα οι μεγάλοι tour operators προβλέπουν μείωση στο σύνολο της τουριστικής σεζόν που μπορεί να ξεπεράσει και το 50%! Άλλωστε, καμιά χώρα πλέον δεν προσφέρει στους πολίτες της εγγυήσεις για ταξίδια στην Τουρκία.
ΚΑΙ όταν ένας οικονομικός κλάδος αιχμής καταρρέει, αυτό επηρεάζει όλους τους συνδεδεμένους με τον τουρισμό τομείς και πάνω απ' όλα το ευπαθές κατακερματισμένο τραπεζικό σύστημα της χώρας. Επηρεάζει τις ξένες επενδύσεις και τις εξαγωγές, αφού κυρίως οι Ευρωπαίοι καταναλωτές θα έχουν λόγους να αντιπαθούν και να αποφεύγουν να αγοράσουν προϊόντα μιας αυταρχικής χώρας, όπως συνέβαινε παλαιότερα με τις εξαγωγές της Νότιας Αφρικής ή της Χιλής επί Πινοσέτ. Αυτοί ήταν άλλωστε και οι λόγοι που τα παγκόσμια οικονομικά ιερατεία επέβαλαν τις δημοκρατικές αλλαγές στις δύο αυτές χώρες, ώστε να ενταχθούν τελικά στους μηχανισμούς του παγκόσμιου εμπορίου.
ΕΝ ΟΛΙΓΟΙΣ, τα παχιά λόγια του Ερντογάν για τη δύναμη της τουρκικής οικονομίας είναι κούφια. Με τη χώρα σε μεγάλη οικονομική κρίση, ο ενοποιητικός καταπραϋντικός ιστός που συγκρατούσε τις χαώδεις πολιτικές και πολιτισμικές διαφορές των Τούρκων δεν θα υπάρχει. Και όταν δεν θα υπάρχει, οι κρίσεις μπορεί να ενταθούν και να λάβουν ακόμα και χαρακτηριστικά εμφυλίου πολέμου. Για τη διεθνή σκακιέρα, ο Τούρκος πρόεδρος, από ρυθμιστικός των προβλημάτων στη Μέση Ανατολή παίκτης, γίνεται ο ίδιος το μεγάλο πρόβλημα για την Τουρκία και ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Κι όταν απέναντί σου έχεις δυνάμεις σαν τις ΗΠΑ που ασκούν σοβαρή πολιτική επιρροή στην Ε.Ε., δεν είναι καθόλου εύκολο να αντέξεις σε παρατεταμένη δοκιμασία.
Η ΙΣΛΑΜΟΠΟΙΗΣΗ της χώρας είναι απολύτως βέβαιο ότι θα εμποδιστεί από τη Δύση με κάθε πρόσφορο μέσο, όπως συνέβη με την Αίγυπτο, όταν ο δημοκρατικά εκλεγμένος ισλαμιστής ηγέτης των Αδελφών Μουσουλμάνων Μοχάμεντ Μόρσι είχε την αφέλεια να μετατρέψει μέσα σε έναν χρόνο το κοσμικό καθεστώς της Αιγύπτου σε ισλαμικό. Η αντίστροφη μέτρηση για τον Ταγίπ Ερντογάν έχει αρχίσει, καθώς η χώρα του είναι σημαντική για τον ρόλο που έχει στην παγκόσμια σκακιέρα. Και αν οι τουρκικές ελίτ δεν προσέξουν, αν δεν βρουν τρόπο να συνετίσουν τον πρόεδρο και να διασφαλίσουν τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας, τότε μην αποκλείει κανείς η Τουρκία να "μικρύνει", αντικρίζοντας στα νότα της ένα μεγάλο ανεξάρτητο κουρδικό κράτος.
