Με νέο εκλογικό νόμο, και για πρώτη φορά απλή αναλογική, θα μας βρει η επέτειος αποκατάστασης της Δημοκρατίας στις 24 Ιουλίου. Η κυβέρνηση, και προσωπικά ο Αλέξης Τσίπρας, έχουν αποφασίσει να μην κάνουν ούτε βήμα πίσω για την καθιέρωση της απλής αναλογικής, καθώς, όπως λέει, το στρατηγικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ είναι "να προχωρήσουμε σε μεγάλες θεσμικές τομές, δημοκρατικές, και αλλαγές στον πολιτικό χάρτη, στο πολιτικό σύστημα στον εκλογικό νόμο".
Το νομοσχέδιο για την καθιέρωση της απλής αναλογικής και την ψήφο στα 17 ήδη συζητείται στην αρμόδια Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης. Την Τρίτη θα διεξαχθεί η δεύτερη συνεδρίαση και την Τετάρτη η δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου, που σημαίνει ότι μπορεί να εισαχθεί άμεσα στην Ολομέλεια. Ωστόσο, ο κυβερνητικός σχεδιασμός είναι να ψηφιστεί από τη Βουλή στις 19 και 20 Ιουλίου.
Έως τότε η κυβέρνηση θα αξιοποιήσει τη δυνατότητα να ασκήσει πολιτική πίεση στους άλλους πολιτικούς χώρους που καταψηφίζουν την απλή αναλογική, αλλά και να επιφέρει αλλαγές που θα διαμορφώσουν συνθήκες ευρύτερης πολιτικής συναίνεσης από το Κέντρο έως το ΚΚΕ. Ήδη η σχεδιασμένη πρωτοβουλία του υπουργού Εσωτερικών Παναγιώτη Κουρουμπλή την Πέμπτη συνετέλεσε ώστε το ΚΚΕ να ψηφίσει την απλή αναλογική.
Ο Π. Κουρουμπλής διαχώρισε το άρθρο 2 του νομοσχεδίου που περιλάμβανε: α) την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών και την καθιέρωση της απλής αναλογικής και β) τη διατήρηση του ορίου του 3% για την είσοδο στη Βουλή. Το άμεσο αποτέλεσμα ήταν λίγα λεπτά μετά ο εισηγητής του ΚΚΕ Χρήστος Κατσώτης να ανακοινώσει ότι θα ψηφίσει το άρθρο για την καθιέρωση της απλής αναλογικής και την κατάργηση του μπόνους, όπως και το ακροτελεύτιο άρθρο 5. Το άρθρο αυτό ορίζει την έναρξη ισχύος του νόμου και, εφόσον πάρει 200 ψήφους, η απλή αναλογική θα ισχύσει από τις επόμενες εκλογές.
Οι 200 ψήφοι δεν είναι το ζητούμενο
Το πολιτικό διακύβευμα δεν είναι αν θα συγκεντρωθούν οι 200 ψήφοι -άλλωστε αυτό είναι δύσκολο από την ώρα που στους κυβερνητικούς υπολογισμούς δεν συμπεριλαμβάνονται οι 18 ψήφοι της Χρυσής Αυγής-, αλλά οι πολιτικές επιπτώσεις που θα υπάρξουν από την τοποθέτηση κάθε κόμματος μετά την πρωτοβουλία Τσίπρα να καθορίσει με δικούς του όρους την πολιτική ατζέντα. Την ίδια ώρα στα κόμματα της αντιπολίτευσης καταγράφεται από ανώτατη κυβερνητική πηγή "αναταραχή και διχογνωμία".
Προβλήματα και διχασμοί στους κατά
Η Ν.Δ. βρέθηκε απομονωμένη από το λαϊκό αίσθημα που επιθυμεί την απλή αναλογική σε ποσοστό 58% (όπως έδειξε το "Βαρόμετρο" της Public Issue που δημοσίευσε η "Αυγή" της Κυριακής), αλλά και από τη νέα γενιά στην οποία δεν θέλει να δώσει πολιτική οντότητα. Παράλληλα, βλέπει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αποκτά ηγεμονική θέση στον χώρο του πολιτικού κέντρου, ο οποίος υποστηρίζει την απλή αναλογική.
Η Δημοκρατική Συμπαράταξη διασπάσθηκε καθώς η ΔΗΜ.ΑΡ. δήλωσε ότι θα ψηφίσει την απλή αναλογική, ενώ το ΠΑΣΟΚ ότι θα καταψηφίσει. Η (νυν και τέως) ηγεσία του ΠΑΣΟΚ εκτέθηκε λόγω της αναξιόπιστης στάσης της. Πέρυσι τον Ιούνιο είχε καταθέσει πρόταση νόμου για την καθιέρωση της απλής αναλογικής και φέτος καταψηφίζει νομοσχέδιο που με πανομοιότυπες διατυπώσεις εισάγει την απλή αναλογική! Ουσιαστικά, για άλλη μία φορά, επιβεβαιώθηκε ότι η ηγεσία Γεννηματά είναι εγκλωβισμένη από την ομάδα Βενιζέλου, που την έχει "αγκιστρώσει" στο πολιτικό σχέδιο του Κυριάκου Μητσοτάκη. Την εξυπηρέτηση που κάνει το ΠΑΣΟΚ στη Ν.Δ. επεσήμανε με τον τρόπο του και ο πρώην υπουργός Γιάννης Ραγκούσης, ρωτώντας γιατί η Χ. Τρικούπη προσφέρει 50 έδρες στον Κ. Μητσοτάκη...
Το μόνο θετικό από τη θέση του ΠΑΣΟΚ είναι ότι ψηφίζει τη διάταξη για την ψήφο στα 17 έτη, η οποία όμως δεν χρειάζεται την αυξημένη πλειοψηφία των 2/3 για να ισχύσει άμεσα.
Παρόμοιο πολιτικό πρόβλημα αντιμετωπίζει και το Ποτάμι, που επιβεβαιώνει ότι βρίσκεται στην "αγκαλιά" της Ν.Δ., στην οποία ήδη έχει καταλήξει σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις το 50% της δύναμής του...
Οι υπέρ
Αντίθετη είναι η κατάσταση στα κόμματα που στηρίζουν την απλή αναλογική. Το ΚΚΕ εκμεταλλεύθηκε την αλλαγή που έκανε η κυβέρνηση και αποσαφήνισε τη θετική θέση του επανασυνδεόμενο, με τις αρχές του κόμματος και το κοινό αίσθημα των αριστερών πολιτών. Και η Ένωση Κεντρώων αισθάνεται ότι με την ψήφιση της απλής αναλογικής ικανοποιεί τον ρόλο του "γεφυροποιού" εντός του πολιτικού συστήματος που θέλει να έχει ο Βασίλης Λεβέντης.
Αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ, λαμβάνοντας την απόφαση για απλή αναλογική, αποκαθιστά το κλίμα στο εσωτερικό του. "Εμείς πάμε με πολύ καθαρό και έντιμο τρόπο να ανοίξουμε τώρα, και όχι πριν απο΄τις εκλογές, αυτήν τη συζήτηση και δεν μπορεί κανείς να μας κατηγορήσει. Σαράντα χρόνια η Αριστερά γι’ αυτό μιλάει. Θα μπορούσε να μας κατηγορήσει εάν ήμασταν στην κυβέρνηση και δεν φέρναμε την απλή αναλογική" υπογράμμισε ανώτατη κυβερνητική πηγή.
Και στο βάθος... Σύνταγμα!
Επισημαίνεται πως η απλή αναλογική είναι πρόπλασμα και για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Η μεγαλύτερη λαϊκή παρέμβαση και η ισοτιμία της ψήφου που επέρχεται μέσω της απλής αναλογικής απαντάται και ως αίτημα στον τρόπο εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, στη δυνατότητα ανάκλησης των αιρετών και στην πρόκληση δημοψηφισμάτων "από τα κάτω", δηλαδή έπειτα από συγκέντρωση υπογραφών πολιτών.
Οι τελικές προτάσεις της κυβέρνησης για τη "δεύτερη μεταπολίτευση" θα ανακοινωθούν πιθανότατα στην επέτειο αποκατάστασης της Δημοκρατίας, στις 24 Ιουλίου. Ωστόσο και εκεί θα διαμορφωθεί το δίπολο πρόοδος - συντήρηση, με την προοδευτική πλευρά να ξεκινά από το Κέντρο και να φτάνει έως τα άκρα της Αριστεράς.
Ο Κ. Μητσοτάκης διαφωνεί σχεδόν σε όλες τις προτάσεις που εξετάζει ο Αλ. Τσίπρας. Όμως στη συνάντηση που είχαν στο Μαξίμου φέρεται να αποδέχεται να ανοίξουν όλα τα κεφάλαια (και εκείνα που θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ, και εκείνα που θέλει η Ν.Δ.), προκειμένου η δεύτερη Βουλή (δηλαδή, η λαϊκή ψήφος) να καθορίσει το περιεχόμενο των υπό αναθεώρηση άρθρων του Συντάγματος. Πρόκειται για μια συναινετική διαδικασία που μεταθέτει για μετά τις εκλογές την επίλυση των πολιτικών διαφορών.
Η εκλογική αριθμητική
Η δύναμη των κομμάτων καθορίζει και την πολιτική δυναμική, που είναι υπέρ της απλής αναλογικής τόσο στη λαϊκή συνείδηση όσο και στη Βουλή. Η πλειοψηφία της Βουλής είναι με την απλή αναλογική (ανεξαρτήτως της στάσης της Χρυσής Αυγής, των 18 βουλευτών, που δεν συνυπολογίζεται).
Υπέρ της απλής αναλογικής είναι 179 βουλευτές: ΣΥΡΙΖΑ 144 βουλευτές, ΚΚΕ 15 βουλευτές, Ανεξάρτητοι Έλληνες 9 βουλευτές, Ένωση Κεντρώων 9 βουλευτές, ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος της ΔΗΜ.ΑΡ. (που εξελέγη με το ΠΑΣΟΚ) και ο ανεξάρτητος Νίκος Νικολόπουλος.
Κατά είναι 103 βουλευτές: Ν.Δ. 75 βουλευτές, ΠΑΣΟΚ 15 βουλευτές (αφού διαφώνησε ο Θ. Θεοχαρόπουλος), Ποτάμι 10 βουλευτές και οι ανεξάρτητοι Λεωνίδας Γρηγοράκος. Στάθης Παναγούλης και Χάρης Θεοχάρης.
