Μερικά εικοσιτετράωρα μετά το Brexit η Ευρώπη δείχνει ακόμα αιφνιδιασμένη από την απόφαση των Βρετανών πολιτών να αποχωρήσουν από την Ένωση. Οι ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών δεν είχαν προετοιμαστεί για κάτι τέτοιο. Οι διαφωνίες μεταξύ τους δεν κρύβονται ούτε στις δηλώσεις τους. Αυτοδικαίως η Ε.Ε. βρίσκεται πλέον σε ένα κομβικό σημείο. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επιμένει σε ένα σχέδιο πανευρωπαϊκής λιτότητας, απ' το οποίο εισπράττει πολιτικά το Βερολίνο. Έχει κάθε λόγο να εκπονεί τέτοιους είδους σχέδια, καθώς για πρώτη φορά μετά από έτη και έτη, η Γερμανία, πέρα από την οικονομική άνθηση, έχει εξελιχθεί σε διεθνή παίκτη πρώτου μεγέθους, καθώς η ηγεσία της βρίσκεται σε θέση να εκπροσωπεί τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες χωρίς να ρωτάει κανέναν. Ωστόσο πια κανείς ηγέτης δεν μπορεί να επιβάλει με ακρίβεια αυτό που θέλει, καθώς τα γεγονότα έχουν αποκτήσει δική τους δυναμική.
Η Βρετανία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος συνεισφέρων στον κοινοτικό προϋπολογισμό, η πρώτη στρατιωτική δύναμη και μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η αποχώρησή της επηρεάζει σημαντικά το διεθνές στάτους της Ε.Ε. Και πρώτα απ' όλα αυτό της Γερμανίας.
Μετά την πρώτη αντίδραση των αγορών, που και ήταν εις βάρος του Λονδίνου, η κατάσταση σταθεροποιείται. Η Βρετανία έχει τα όπλα να εξομαλύνει την αρχική αρνητική εικόνα και να κρατήσει την οικονομική ισχύ της στο βάθος του χρόνου. Προς το παρόν, παρά τις εσωτερικές πολιτικές αναταράξεις, οι πολιτικές δυνάμεις στο Westminster κρατούν στοιχειωδώς μια εθνική γραμμή άμυνας για το πότε θα κατατεθεί το αίτημα ενεργοποίησης του άρθρου 50. Είναι ένα στοίχημα για τον επόμενο πρωθυπουργό να βγει από την ομίχλη της αβεβαιότητας που προκάλεσε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και οι διαπραγματεύσεις να καταλήξουν σε μια όσο το δυνατόν ομαλή μετάβαση στο νέο καθεστώς. Η Βρετανία δεν είναι μια χώρα που μπορεί εύκολα να την εκδικηθεί κανείς. Οι αργές γραφειοκρατικές διαδικασίες της Ε.Ε. και η μη ακριβής νομική πρόβλεψη για την αποχώρηση ενός κράτους - μέλους δίνει τον χρόνο που χρειάζεται το Λονδίνο να ανασυσταθεί. Αντίθετα, ο χρόνος λειτουργεί εις βάρος της Ε.Ε., που θα ήθελε μια λύση εδώ και τώρα. Η συνθήκη ευνοεί τους Βρετανούς.
Η γερμανική ηγεμονία τα τελευταία χρόνια αναζωπύρωσε τον ευρωσκεπτικισμό, συνολικά στην Ευρώπη. Οι προβλέψεις πέφτουν έξω. Η αυτοκρατορία δείχνει τα πρώτα σημάδια παρακμής. Οι υψηλές πολιτικές θερμοκρασίες μετά το Brexit δημιουργούν ρωγμές στα πήλινα πόδια της. Η αλαζονεία έφτασε στα όριά της. Το στρεβλό εγχείρημα της «ευρωπαϊκής συνείδησης» απέτυχε. Χάνεται έδαφος - κυριολεκτικά. Αν δεν βρεθεί τρόπος να ανακοπεί η κατηφόρα, όσο αναπάντεχο φάνταζε το Brexit, εξίσου αναπάντεχη θα φαντάζει σε λίγο καιρό μια ανοιχτή σύγκρουση δυνάμεων με ορίζοντα την πλήρη αποδρομή.
