Της Ροσάνα Ροσάντα
Το καλοκαίρι του 2015 θα αποτελεί μοιραία χρονολογία για την Ευρώπη. Είναι η πρώτη φορά που αναδείχθηκε η δυνατότητα της εξόδου μιας χώρας από την Ευρωζώνη, ενώ την ίδια στιγμή η ελληνική κρίση απέδειξε, παρά τη μνήμη που μας άφησαν όλοι οι πατέρες που την ίδρυσαν, ότι η πραγματική φύση της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είναι μιας κοινότητας που έχει το πεπρωμένο να βοηθά με συγκεκριμένο τρόπο την ανάπτυξη και την ολοκλήρωση των διαφορετικών κρατών της, αλλά μιας ζώνης με τεράστια σταθερότητα των δημοσίων οικονομιών της στην προοπτική της οικοδόμησης μιας μεγάλης αγοράς με σιδηρούς κανόνες και λειτουργώντας ως μια υπερ-τράπεζα ή διαφορετικά θα πρέπει να φεύγεις...
Η μικρή Ελλάδα αποτέλεσε το πρώτο πεδίο αυτής της εμπειρίας, η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ επέτρεψε να σχηματιστεί, με τη βοήθεια μιας μικρής ετερογενούς δύναμης, μια κυβέρνηση με ευρεία συναίνεση, που έλπιζε να βρει στην ήπειρο ένα ευνοϊκό ακροατήριο, μέχρι να μπορέσει να πιέσει να μη δεχθεί ως συνομιλητή την τρόικα, την ΕΚΤ, το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, γιατί δεν αποτελεί εκλεγμένο και τυπικά νόμιμο όργανο. Αποτελούσε μια συμβολική απόρριψη, γιατί στην πράξη αυτό το τρίο εκπροσωπεί τις Βρυξέλλες και παρουσιάστηκε ως εκπρόσωπος της, αλλά την ίδια στιγμή αποτέλεσε σύμβολο με πολιτική αξία που ερέθισε από κοινού τις ευρωπαϊκές αρχές και τον Τύπο τους.
Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είχε διαμορφωθεί με μια σειρά ευνοϊκών μέτρων για τα ασθενέστερα στρώματα και είχε συνοδευτεί από το αίτημα της αναδιάρθρωσης του δημοσίου χρέους και να πάρει από τη Γερμανία την επιστροφή των τεράστιων πολεμικών δανείων. Αυτά τα μέτρα, που παρουσιάστηκαν από τον πρωθυπουργό Τσίπρα και τον υπουργό Οικονομικών Βαρουφάκη, απορρίφθηκαν όλα ενώ προτάθηκε ως προϋπόθεση οποιασδήποτε συζήτησης την αποδοχή δομικών μεταρρυθμίσεων με στόχο να ικανοποιήσουν τους πιστωτές. Ο διάλογος δεν ήταν δυνατός. Αντίθετα, κατά τη διάρκεια μερικών μηνών που τελείωναν τον Αύγουστο του 2015 το αίτημα της αποπληρωμής του χρέους πήρε τα χαρακτηριστικά τελεσιγράφων οδηγώντας την ελληνική κυβέρνηση να συγκρουστεί με την Άνγκελα Μέρκελ και τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Σόιμπλε, που και οι δύο, ειδικά ο δεύτερος, ήταν εξοργισμένοι με τις θέσεις και τον τρόπο που παρουσιαζόταν ο Βαρουφάκης, που στήριξε την ελληνική γραμμή ακόμη και με το κύρος του οικονομολόγου εναντίον της φιλοσοφίας της λιτότητας.
Εν ολίγοις η Ευρωπαϊκή Ένωση, άρεσε ή δεν άρεσε στην Αθήνα, εκπροσωπήθηκε από την τρόικα, που ύψωσε μια ασπίδα εναντίον του Τσίπρα μέχρι που κατέστησε σαφές ότι ένα τμήμα της Ευρώπης θα προτιμούσε την έξοδο της χώρας από το ευρώ, αντί να δεχθεί τις προτάσεις του, το αποκαλούμενο Grexit κατά το βάρβαρο λεξιλόγιο που χρησιμοποιούμε...
Στον Τσίπρα δεν έμεινε άλλη επιλογή: να φάει αυτή τη σούπα ή να πηδήξει από το παράθυρο. Ο Βαρουφάκης απομακρύνθηκε μετά την επιτυχία του δημοψηφίσματος του Ιουλίου και ο Τσίπρας έπρεπε να αποδεχθεί ή να απορρίψει τα όχι της τρόικας σε όλο τους το μέτωπο. Ο Τσίπρας προτίμησε να παραμείνει στη θέση του και να πολεμήσει σπιθαμή προς σπιθαμή, προτείνοντας όμως στον ελληνικό λαό να του επιβεβαιώσει την εμπιστοσύνη ή να του άρει την εμπιστοσύνη στις πρόωρες εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου...
Πλησιάζουν οι εκλογές στην Ισπανία. Το Podemos συμπαθεί το ΣΥΡΙΖΑ και τη νίκη του και σε ό,τι αφορά το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι για τις Βρυξέλλες η προοπτική είναι ακόμη πιο επικίνδυνη από την ελληνική εξέγερση. Οι διαστάσεις της Ισπανίας είναι ευρύτερες και μια μόλυνσή της από τη δημοκρατία τρομοκρατεί το ευρωπαϊκό κατεστημένο. Καλύτερα η Ευρώπη των δύο ταχυτήτων, που ευχήθηκε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών. Πολύ διαφορετική από την επιλογή των λαών προς την οποία πιέζουν και μερικά τμήματα της ιταλικής εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, για τα οποία η έξοδος από το ευρώ και η επιστροφή στην πλήρη εθνική κυριαρχία για την κάθε χώρα κρίνεται επιθυμητή ανεξάρτητα από το τίμημα που θα πληρωθεί.
Μετάφραση - απόδοση: Αργύρης Παναγόπουλος
