Πρώτα τα δεδομένα. Η Τουρκία του Ερντογάν έχει αποφασίσει ότι θα βάλει τους δικούς της όρους του παιχνιδιού στην ανατολική Μεσόγειο, αδιαφορώντας για τη γεωγραφία και το διεθνές δίκαιο. Για την ακρίβεια, ερμηνεύοντας εξαιρετικά διασταλτικά το διεθνές δίκαιο και στήνοντας νομιμοφανή αφηγήματα. Το έκανε με τις έρευνες για υδρογονάνθρακες στην κυπριακή ΑΟΖ, όπου ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων. Μάλιστα, κατάφερε ουσιαστικά να εκδιώξει τους Ιταλούς της ΕΝΙ, που είχαν πάρει άδεια από τη Λευκωσία για έρευνες στα κυπριακά οικόπεδα, προ κορωνοϊού. Σήμερα, με την τιμή του πετρελαίου και του αερίου να έχει πέσει στα τάρταρα, η μόνη χώρα που “τρυπάει” στην ανατολική Μεσόγειο είναι η παρανομούσα Τουρκία. Προφανώς, δεν το κάνει για ενεργειακούς, αλλά για γεωπολιτικούς λόγους. Για να δείξει σε εχθρούς και φίλους ότι χωρίς τη δική της συναίνεση δεν θα γίνει τίποτε στην ανατολική Μεσόγειο, ούτε ενεργειακές συμφωνίες ούτε αγωγοί.
Καθώς η Τουρκία αφέθηκε ανενόχλητη να αλωνίζει στην κυπριακή ΑΟΖ -οι καταδίκες από την Ε.Ε. δεν φαίνεται να την πτόησαν, ετοιμάζεται να κάνει το ίδιο στα ανοιχτά της Ρόδου και της Κρήτης. Εδώ ως νομιμοφανή βάση χρησιμοποιεί την τουρκο-λιβυκή συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα, την οποία υπέγραψε τον Νοέμβριο με τον -διεθνώς αναγνωρισμένο- πρωθυπουργό της Λιβύης και η οποία αγνοεί επιδεικτικά τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας που απορρέουν από την ύπαρξη της Κρήτης και της Δωδεκανήσου. Το επόμενο βήμα της Άγκυρας θα είναι να δώσει άδειες για έρευνες νοτίως της Κρήτης ή πλάι στο Καστελόριζο, στα έξι και κάτι μίλια από τα ελληνικά νησιά. Διότι, σύμφωνα με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, αυτά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα. Οι σαφέστατες δηλώσεις αξιωματούχων της Ε.Ε. και των ΗΠΑ περί του αντιθέτου δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα σταματήσουν τα πλωτά γεωτρύπανα της Τουρκίας, που αναμένεται να αρχίσουν έρευνες σε τρεις έως τέσσερις μήνες. Το “καυτό” ερώτημα είναι τι θα κάνει τότε η Ελλάδα, αν και το ζητούμενο θα έπρεπε να είναι να αποτρέψει αυτό το ενδεχόμενο.
Απούσα από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων
Μέχρι πολύ πρόσφατα, ο μόνος που προσπαθούσε να κάνει κάτι απέναντι στην κλιμάκωση της έντασης από την Τουρκία ήταν ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, χωρίς εντυπωσιακή επιτυχία. Αμέσως μετά την εμφάνιση του τουρκο-λιβυκού μνημονίου επιδόθηκε σε έναν μαραθώνιο ενημέρωσης του υπόλοιπου κόσμου, τον οποίο συνεχίζει μέχρι σήμερα. Κατάφερε μεν να εκμαιεύσει την καταδίκη του μνημονίου ως παράνομου από μια σειρά σημαντικές χώρες, αλλά πέραν τούτου ουδέν. Τουλάχιστον σπασμωδική ήταν η κίνησή του να φέρει, αμέσως μετά την υπογραφή του μνημονίου, τον έναν από τους δύο πολέμαρχους της Λιβύης στην Αθήνα, τον Χαλίφα Χάφταρ, τον οποίο έσπευσε να υποδεχθεί και ο πρωθυπουργός. Έτσι κατάφερε η Αθήνα να εμπλακεί σε έναν εμφύλιο, ως μη όφειλε, με την κοντόφθαλμη λογική τού “ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου”. Μάλιστα, κυβερνητικά στελέχη φρόντιζαν να λένε στα τηλεπαράθυρα πόσο ισχυρός είναι ο Χάφταρ και πόσο σύντομα να επικρατήσει επί του -διεθνώς αναγνωρισμένου- πρωθυπουργού της Λιβύης Αλ Σαράτζ, ο οποίος υπέγραψε το μνημόνιο που του επέβαλε η Άγκυρα, η βασική προστάτιδα δύναμή του. Έξι μήνες, δύο εκεχειρίες κι ένα εμπάργκο όπλων μετά, ο Χάφταρ δεν κατάφερε να επικρατήσει. Αντιθέτως, η τουρκική στήριξη στον Σαράτζ φαίνεται να έφερε αποτελέσματα, για την ώρα τουλάχιστον. Σ’ αυτό το διάστημα η Ελλάδα απουσίαζε από κάθε τραπέζι διαπραγματεύσεων για το παρόν και το μέλλον της Λιβύης, ενώ ακόμη περιμένει... θαύματα από την ευρωπαϊκή επιχείρηση “Ειρήνη” για την επιτήρηση του εμπάργκο, την οποία στήριξε απλόχερα.
Ο Δένδιας φροντίζει συνεχώς να υπογραμμίζει ότι η χώρα μας επιθυμεί διάλογο με την Τουρκία, αλλά ανοιχτοί δίαυλοι διαλόγου στο ανώτατο επίπεδο δεν φαίνεται να υπάρχουν. Κι όπως παραδέχθηκε προχθές ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ο Μητσοτάκης δεν έχει στα άμεσα σχέδιά του κάποια επαφή με τον Ερντογάν. Τουλάχιστον, ο πρωθυπουργός το πήρε επιτέλους απόφαση -όπως πιέζει από μήνες η αξιωματική αντιπολίτευση- κι έστειλε επιστολές στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την πρόεδρο της Κομισιόν, υποστηρίζοντας ότι ενδεχόμενη κλιμάκωση από την Τουρκία θα οδηγήσει σε κρίση όχι μόνο στις σχέσεις της με την Ελλάδα, αλλά συνολικά στις σχέσεις της γειτονικής χώρας με την Ε.Ε.
Τα προβλήματα κάτω από το χαλί
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η Αθήνα, μπροστά στα νέα δεδομένα, χρειάζεται μια νέα εθνική στρατηγική απέναντι στην Τουρκία. Αυτό που φωνάζει από μήνες η αξιωματική αντιπολίτευση, ζητώντας και τη σύγκληση του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών, λίγοι το έχουν αντιληφθεί στην κυβέρνηση. Ο Δένδιας κι ακόμα περισσότερο ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιώργος Κουμουτσάκος. Η υπόλοιπη κυβέρνηση, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο να σέρνει τον χορό, μπερδεύει την εξωτερική με την επικοινωνιακή πολιτική. Προσπαθεί να πείσει το πανελλήνιο ότι όλα είναι υπό έλεγχο, ότι ο Ερντογάν είναι απομονωμένος, ότι η Τουρκία ετοιμάζεται να χρεοκοπήσει κι ότι δεν έχει καμία σημασία το γκριζάρισμα που κάνουν οι Τούρκοι στην ανατολική Μεσόγειο, το Αιγαίο και προσφάτως τον Έβρο. Και νομίζει ότι, με το να το επαναλαμβάνουν τα κανάλια, κάνει εξωτερική πολιτική.
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
