Η αφορμή ήταν ο σεισμός. Το χτύπημα του Εγκέλαδου την περασμένη Παρασκευή στην επαρχία Ελαγίζ στην Τουρκία που άφησε πίσω του δεκάδες νεκρούς, πολλές εκατοντάδες τραυματίες και ερείπια.
Πήρε, λοιπόν, ο Αμερικανός Πρόεδρος τηλέφωνο τον Τούρκο ομόλογό του για να του εκφράσει τα συλλυπητήρια και τη συμπάθειά του για το κακό που βρήκε τους Τούρκους πολίτες και με την ευκαιρία Τραμπ και Ερντογάν συζήτησαν για όλα τα “καυτά” θέματα της ευρύτερης περιοχής, για τις εξελίξεις στην Ιντλίμπ στη βόρεια Συρία και για τις εξελίξεις στη Λιβύη.
Το τι είπαν μεταξύ τους μόνο οι ίδιοι το γνωρίζουν. Οι κοινοί θνητοί στις ΗΠΑ, την Τουρκία, αλλά και την Ελλάδα -που έχει πάντα τις κεραίες της τεντωμένες σε τέτοια θέματα- ενημερώθηκαν από τις λακωνικές ανακοινώσεις του εκπροσώπου του Λευκού Οίκου: “Οι δύο ηγέτες συζήτησαν για την αναγκαιότητα να σταματήσουν οι ξένες παρεμβάσεις και να αντέξει η κατάπαυση του πυρός στη Λιβύη” “τιτίβισε” ο Τζουντ Ντίρι. Χωρίς βεβαίως να διευκρινίσει ποιες είναι οι ξένες παρεμβάσεις κι αν σ’ αυτές συμπεριλαμβάνει ο Πρόεδρος Τραμπ και τις τουρκικές.
Επίσης ο εκπρόσωπος τόνισε πως Τραμπ και Ερντογάν “συμφώνησαν ότι πρέπει να σταματήσει η βία στην Ιντλίμπ”, χωρίς να διευκρινίσει ποιος πρέπει να σταματήσει να ασκεί βία. Τέλος, οι δύο Πρόεδροι μίλησαν και για την κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο, με τον Πρόεδρο Τραμπ “να υπογραμμίζει τη σημασία που έχει Τουρκία και Ελλάδα να λύσουν τις διαφωνίες τους” στην περιοχή.
Διασταλτικές ερμηνείες
Αυτή ακριβώς η φράση, που λέει με δυο λέξεις “βρείτε τα”, που αναδεικνύει για πολλοστή φορά την πολιτική ίσων αποστάσεων της Ουάσιγκτον μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, απασχόλησε χθες τον δημοσιογραφικό κόσμο -τουλάχιστον όσους και όσες δεν ασχολούνταν με τον ΠΑΟΚ, τον διαγραφέντα Ζαγοράκη και τον μη αποπεμφθέντα Αυγενάκη.
Η αντίδραση του κυβερνητικού εκπροσώπου στην Αθήνα ήταν ρεσιτάλ... διπλωματίας. “Πώς σχολιάζετε αυτό το τηλεφώνημα”, τον ρώτησαν οι δημοσιογράφοι κι ο Πέτσας είδε στο τουίτ του Τζουντ Ντίρι “μια θετική πρωτοβουλία, που εξελίσσεται μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον”. Και υποστήριξε ότι η τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ - Ερντογάν “δίνει τον τόνο για αποφυγή προκλητικών ενεργειών στην ανατολική Μεσόγειο”. Κάνοντας ότι δεν είδε την παντελή απουσία του επιθέτου “προκλητικές” από την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.
Η διπλωματία των σεισμών
Εν πάση περιπτώσει, η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να πιστεύει ότι ο Τραμπ θα αποτρέψει μια κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Δεν μπορεί, άλλωστε, να κάνει και τίποτε άλλο, καθώς φαίνεται ότι δεν υπάρχει ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας μεταξύ Μητσοτάκη και Ερντογάν. Ίσως η μόνη ελπίδα να διορθωθεί άμεσα αυτή η επικίνδυνη έλλειψη, όσο κυνικό κι αν ακούγεται, είναι η “διπλωματία των σεισμών”.
Γράφτηκαν πολλά άρθρα στον τουρκικό Τύπο για την κίνηση τόσο του Μητσοτάκη όσο και του Δένδια να προσφέρουν αμέσως τη βοήθεια της Ελλάδας στην Ελαγίζ, με πιο ενδιαφέρον αυτό της Μέρβε Τσεμπνέμ Ορούτς στην εφημερίδα “Σαμπάχ”: “Η διπλωματία των φυσικών καταστροφών δείχνει ότι υπάρχει μια συμπάθεια μεταξύ των δύο χωρών όταν έχουμε ανθρωπιστικές κρίσεις, σε έναν κόσμο, που κανείς δεν νοιάζεται για κανέναν. Υπάρχει μια προθυμία για γενναιόδωρη στήριξη όταν υπάρχει ανάγκη. Αυτό ας μην το ξεχνάμε”.
Ερντογάν: “Ας μην ασχολούμαστε ο ένας με τον άλλον”
Στο μεταξύ ο Τούρκος Πρόεδρος, που ψάχνει πάντοτε ένα προκάλυμμα νομιμότητας για τις κινήσεις του, ακόμη κι όταν παραβιάζει κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο - π.χ. με την εισβολή στη βόρεια Συρία-, έχει τη δική του ερμηνεία για το τι ισχύει και τι όχι στην ανατολική Μεσόγειο. Μιλώντας χθες σε δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια πτήσης από την Αλγερία στη Ζάμπια, ο Ερντογάν υποστήριξε ότι η Ελλάδα δεν έχει θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη, καθώς ούτε η Κρήτη ούτε τα άλλα νησιά έχουν δικαιώματα:
"Τι δουλειά έχεις εσύ με τη Λιβύη; Πού είναι η Ελλάδα; Πού είναι η Λιβύη; Εξάλλου στην υφαλοκρηπίδα οι παράκτιες ζώνες πρέπει να βλέπουν η μία την άλλη. Έρχεται να μας πει ότι η Κρήτη είναι ηπειρωτική χώρα γι’ αυτούς. Πώς να το δεχτούμε αυτό;" φέρεται να είπε ο Τούρκος Πρόεδρος. Σε απλά ελληνικά αυτό σημαίνει ότι ο Ερντογάν λέει πως η Κρήτη δεν έχει υφαλοκρηπίδα, οπότε, εάν και όταν η Τουρκία στείλει ένα πλοίο για έρευνες νοτίως της Κρήτης, αυτό θα είναι νόμιμο.
Επιπλέον φαίνεται ότι έχει και τη λύση για την αποκλιμάκωση στις διμερείς μας σχέσεις: “Ας μην ασχολούμαστε ο ένας με τον άλλον. Αν δεν το κάνουμε, δεν θα σας συμβεί το παραμικρό από εμάς” εξομολογήθηκε ότι είχε πει στον Έλληνα πρωθυπουργό. “Η έγνοια μας δεν είναι να ασχολούμαστε με την Ελλάδα, είπα στον Μητσοτάκη στο ΝΑΤΟ”.
Ελλάς - Γαλλία - συμμαχία
Μέσα σ’ αυτό το δύσκολο… τοπίο η ελληνική κυβέρνηση στρέφεται στο Παρίσι προσδοκώντας από τη σημερινή επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Μέγαρο των Ηλυσίων ένα ξεκάθαρο μήνυμα στήριξης από τον Εμανουέλ Μακρόν. Η γαλλική πλευρά εξαρχής είχε καταδικάσει ως παράνομη τη συμφωνία Τουρκίας - Λιβύης για τα θαλάσσια σύνορα, ενώ οι σχέσεις Μακρόν - Ερντογάν είναι τεταμένες, χωρίς ωστόσο να έχουν κοπεί οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ Παρισιού και Άγκυρας.
«Η συμφωνία (σ.σ.: Τουρκίας - Λιβύης) αποτελεί άμεση αμφισβήτηση των συμφερόντων και των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ειδικότερα της Κύπρου και της Ελλάδας, και δεν είναι σύμφωνη με το Δίκαιο της Θάλασσας» έχει τονίσει επανειλημμένα το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών, ενώ μόλις χθες κατέπλευσε στο λιμάνι του Πειραιά το γαλλικό ελικοπτεροφόρο «Dixmude» στο πλαίσιο της ενίσχυσης της αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας - Γαλλίας. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο η ατζέντα Μητσοτάκη - Μακρόν θα είναι ευρεία και περιλαμβάνει τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο, το άκυρο μνημόνιο Τουρκίας - Λιβύης, θέματα που αφορούν την Ε.Ε. όπως είναι το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, τα θέματα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής καθώς και το ζήτημα της προοπτικής διεύρυνσης των δυτικών Βαλκανίων.
Υπενθυμίζεται ότι ο Μακρόν είχε εμποδίσει να δοθεί ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων στη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία και η ελληνική κυβέρνηση, έστω με καθυστέρηση, ενώνει τις δυνάμεις της με άλλες χώρες για να τον μεταπείσει.
