Ρεπορτάζ: Γιάννης Ανδρουλιδάκης
Τρεις εβδομάδες μετά τη σοκαριστική αγόρευση - πρόταση της εισαγγελέως Αδαμαντίας Οικονόμου στη δίκη της Χρυσής Αυγής, που αποτέλεσε ένα ξεδιάντροπο ξέπλυμα της ναζιστικής οργάνωσης και του ναζισμού γενικά, δυστυχώς με τη συγκατάβαση του αναπληρωτή εισαγγελέα Στ. Κωσταρέλου, που είχε δώσει διαφορετικά δείγματα κατά την αποδεικτική διαδικασία, το ιστορικό αυτό δικαστήριο συνεδριάζει ξανά αυτή την Τετάρτη, με την έναρξη των αγορεύσεων των συνηγόρων πολιτικής αγωγής.
Οι αγορεύσεις θα ξεκινήσουν με τους δικηγόρους της οικογένειας Φύσσα, θα συνεχιστούν με εκείνους των Αιγυπτίων αλιεργατών και θα ολοκληρωθούν με τους δικηγόρους του ΠΑΜΕ, αναφορικά με τη δολοφονική επίθεση εναντίον των κομμουνιστών συνδικαλιστών. Σε ό,τι αφορά την οικογένεια Φύσσα, μέχρι σήμερα θεωρείται δεδομένη η αγόρευση μόνο της συνηγόρου Χρύσας Παπαδοπούλου, δεδομένης της προχωρημένης εγκυμοσύνης της Ελ. Τομπατζόγλου, η οποία ενδέχεται να βρίσκεται στο μαιευτήριο κατά τις μέρες των αγορεύσεων. Εκ των πραγμάτων, οι αγορεύσεις των συνηγόρων της πολιτικής αγωγής θα πρέπει να συνδυάσουν την υπενθύμιση και την ταξινόμηση του πλήθους των αποδεικτικών στοιχείων που προέκυψαν κατά την αποδεικτική διαδικασία με την αποδόμηση της εισαγγελικής αγόρευσης. Κάτι το οποίο, όπως σημειώνουν νομικοί κύκλοι, δεν είναι πάρα πολύ δύσκολο, δεδομένης της σειράς πραγματολογικών και ποινικών κενών που υπήρχαν στην αγόρευση της Οικονόμου. Ωστόσο, με δεδομένη τη μαζικά απαλλακτική πρόταση της εισαγγελέως, η απάντηση στα επιχειρήματά της σημείο προς σημείο, μοιάζει αναπόφευκτη.
Ενδεικτική πολιτεία
Στο μεταξύ, τις μέρες που ακολούθησαν την εισαγγελική αγόρευση, είδαν το φως της δημοσιότητας πλήθος στοιχείων που αφορούν την πολιτεία της εισαγγελέως και εξηγούν εν μέρει την προκλητική αγόρευσή της. Η Αδ. Οικονόμου ήταν η εισαγγελέας στην περίφημη δίκη σε πρώτο βαθμό του Τάσου Θεοφίλου, η οποία τελεσιδίκησε πρόσφατα με την πλήρη και οριστική αθώωσή του και μάλιστα του επιδικάστηκε και ένα σεβαστό ποσό ως αποζημίωση για την άδικη φυλάκισή του. Η Οικονόμου τότε είχε προτείνει καταδίκες οι οποίες, εάν γίνονταν δεκτές, θα οδηγούσαν σε ισόβια κάθειρξη του -αθώου όπως αποδείχτηκε- κατηγορούμενου. Μάλιστα, όταν το δικαστήριο απέρριψε τις προτάσεις της Οικονόμου, εκδίδοντας απαλλακτικές αποφάσεις για κάποιες κατηγορίες και λιγότερο αυστηρές καταδίκες για άλλες, έσπευσε να ασκήσει έφεση υπέρ του νόμου εισαγγελέας η οποία μοιραζόταν το ίδιο γραφείο με την Οικονόμου και η οποία εθεάθη σε περίοπτη θέση κατά τη διαβόητη αγόρευση της 18ης Δεκεμβρίου. Στην ίδια δίκη, η Οικονόμου εισέφερε η ίδια στοιχεία μέχρι και το τέλος της διαδικασίας, το ίδιο ακριβώς δικαίωμα που αρνήθηκε επίμονα στους συνηγόρους πολιτικής αγωγής στη δίκη της Χ.Α., κάτι που αναμένεται να αναφερθεί στις αγορεύσεις τους.
Νωρίτερα, η Οικονόμου ήταν εισαγγελέας σε άλλη δίκη στην οποία εμπλεκόταν η Χρυσή Αυγή και συγκεκριμένα στην απόπειρα ανθρωποκτονίας με μαχαίρι κατά του τότε φοιτητή και μέλους αριστερής οργάνωσης Πάρη Χρυσού, κατά την οποία επίσης είχε προτείνει ποινές - χάδια κατά των δύο κατηγορουμένων, Κουσουμβρή και Μαγκώτσιου. Ο Κουσουμβρής ήταν τότε το προσωρινό «νούμερο δύο» της Χρυσής Αυγής, θέση που, όπως έχει αποδειχθεί, είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, δεδομένου ότι παραδοσιακά ο αρχηγός της Χ.Α. Ν. Μιχαλολιάκος, συνηθίζει να λύνει τις διαφορές του με τους δελφίνους του αφήνοντάς τους ακάλυπτους στα δικαστήρια. Τώρα, πώς είναι δυνατόν όλοι οι κατά καιρούς «υπαρχηγοί» του Μιχαλολιάκου (Καλέντζης, Κουσουμβρής, Περίανδρος Ανδρουτσόπουλος, Λαγός) να έχουν καταδικαστεί για επιθέσεις, αλλά ο ίδιος να μη γνωρίζει τίποτα και η Χ.Α. να μην είναι οργανωμένη δύναμη εγκληματικής δράσης, ίσως η Οικονόμου ευδοκήσει να το εξηγήσει στα νομικά της απομνημονεύματα.
Ερωτήματα και η σιγή της Χρυσής Αυγής
Πάντως, νομικοί κύκλοι άσχετοι με τη συγκεκριμένη δίκη ανέφεραν ότι η Οικονόμου δεν θεωρείται εισαγγελέας με ισχυρή προσωπικότητα, η οποία αρέσκεται σε ατομικές πρωτοβουλίες χωρίς στήριξη, και δεν απέκλειαν να στηρίζει την προκλητικότητά της σε έναν μηχανισμό ο οποίος επιθυμούσε μια τέτοιου τύπου πρόταση και δεν είναι εύκολο να εκτιμήσει κανείς μέχρι πού μπορεί να φτάνει. Ενδεικτική είναι και η σχετική αφωνία της Χρυσής Αυγής, η οποία ώς τώρα δεν έχει επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί επικοινωνιακά την αγόρευση της εισαγγελέως πριν την έναρξη των αγορεύσεων της πολιτικής αγωγής. Κάτι που θα μπορούσε να είναι δείγμα της απόλυτης οργανωτικής της διάλυσης ή του γεγονότος ότι περιμένει κάτι και αποφεύγει να κάνει φασαρία μέχρι να το πάρει.
Σε νομικό επίπεδο πάντως, οι συνήγοροι πολιτικής αγωγής έχουν αρκετές «τρύπες» της εισαγγελικής αγόρευσης για να αναδείξουν. Η πλέον αυτονόητη είναι η προφανής σύγχυση της Οικονόμου, αναφορικά με την κατηγορία της διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης και αυτήν της ηθικής αυτουργίας. Η Οικονόμου πρότεινε απαλλαγή για την πρώτη, χρησιμοποιώντας όμως επιχειρήματα που αφορούν τη δεύτερη. Συγκεκριμένα, επικαλέστηκε την «άγνοια» των Μιχαλολιάκου και Λαγού για τα γεγονότα της Αμφιάλης και του Περάματος. Όμως, αυτή η υποτιθέμενη και εξαιρετικά αμφιλεγόμενη «άγνοια» δεν αποτελεί στοιχείο στην κατηγορία της διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης, η οποία σχετίζεται με τη συγκρότηση, την καθοδήγηση και την οργάνωση της δομής της και όχι με την επιτελική οργάνωση των εντολών για κάθε ξεχωριστό κτύπημα. Εξίσου εμφανής όμως υπήρξε και η άγνοια των αποδεικτικών στοιχείων από μέρους της Οικονόμου, την οποία αναμένεται να επισημάνουν οι συνήγοροι της πολιτικής αγωγής.
Επιθέσεις από παντού
Ας σημειωθεί ότι, στο διάστημα που μεσολάβησε από την εισαγγελική αγόρευση μέχρι σήμερα, η Οικονόμου δέχτηκε δριμύτατη κριτική για το σκεπτικό της και την πρότασή της από έγκριτους νομικούς, που ανήκουν στη συντηρητική παράταξη και σε μια διόλου ακραία σχολή σκέψης. Ανάμεσά τους, ο Γρηγόρης Καλφέλης, καθηγητής της Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, ο οποίος ανοιχτά κατηγορεί την Οικονόμου ότι μπέρδεψε κατά την αγόρευσή της την κατηγορία της διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης με αυτήν της ηθικής αυτουργίας και εκφράζει την ευχή το δικαστήριο να αντιληφθεί το λάθος. Αλλά και ο νομικός και πρώην βουλευτής και υπουργός επί κυβερνήσεων Ν.Δ. Πάνος Παναγιωτόπουλος, ο οποίος έκανε λόγο για «ολέθρια πρόταση», αναφέροντας ότι «πάσχει από νομική και δικονομική σκοπιά» και «παραβιάζει την αιτιώδη συνάφεια που βρίσκεται πίσω από κάθε εγκληματική πράξη». Και κατέληξε στο ερώτημα που σχηματίστηκε στα χείλη όλων όσοι παρακολούθησαν αυτή την ολέθρια πρόταση: «Είναι να αναρωτιέται κανείς... Η κυρία εισαγγελεύς δεν παρακολούθησε επί 4,5 χρόνια την ακροαματική διαδικασία;».
