Θεωρητικά η σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ χθες στις Βρυξέλλες δεν θα ήταν μια τυπική μάζωξη ούτε απλώς το σκηνικό για να επαναλάβουν για πολλοστή φορά οι Αμερικανοί τις πιέσεις τους προς τα περισσότερα κράτη - μέλη της Συμμαχίας να βάλουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για τις αμυντικές δαπάνες τους. Βαριά ήταν πάνω από τα κεφάλια των υπουργών η σκιά της εκρηκτικής δήλωσης του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στο περιοδικό "Economist" ότι το ΝΑΤΟ είναι “εγκεφαλικά νεκρό”. Άλλωστε το μάλλον ρητορικό ερώτημά του εάν το άρθρο 5 -η “ασφάλεια ζωής” της Συμμαχίας, όπως το χαρακτήρισε- λειτουργεί ακόμη, αυτή τη στιγμή κανείς δεν μπορεί μετά βεβαιότητας να το απαντήσει θετικά.
Κάποιοι θεώρησαν ότι ο Μακρόν ήθελε με αυτή τη σκληρή δήλωση να ξυπνήσει τους εταίρους του, κάποιοι άλλοι -π.χ. η Γερμανίδα υπουργός Άμυνας- ότι ο Γάλλος Πρόεδρος προσπαθεί να υποκαταστήσει τη Βορειοατλαντική Συμμαχία με μια ευρωπαϊκή αμυντική ένωση. Και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ ανακοίνωσε ότι την επόμενη εβδομάδα πάει στο Παρίσι για να συζητήσει με τον Πρόεδρο Μακρόν “προκειμένου να κατανοήσω καλύτερα το μήνυμά του και τους λόγους πίσω απ' αυτό».
Η πρόταση Μάας...
Πάντως, ο “εγκεφαλικός θάνατος” είναι βέβαιο ότι θα πρωταγωνιστήσει στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις αρχές Δεκεμβρίου, παρά την απόπειρα του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μάας να αλλάξει την ατζέντα προτείνοντας τη δημιουργία μιας επιτροπής εμπειρογνωμόνων που θα διατυπώσει προτάσεις για το μέλλον της Συμμαχίας. Σύμφωνα με πληροφορίες από το περιβάλλον του Μάας “μετά την εκ βάθρων κριτική του Μακρόν, η οποία προκάλεσε ανασφάλεια σε πολλούς εταίρους, είναι απαραίτητο οι υπουργοί Εξωτερικών, ενόψει και της 'γενέθλιας' συνόδου κορυφής, να αντιληφθούμε ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε σαν να μην τρέχει τίποτε. Στην αντίθετη περίπτωση ελλοχεύει ο κίνδυνος η ανασφάλεια να βαθύνει και πιθανόν να οδηγήσει σε κλίμα διάσπασης, το οποίο θα χαροποιήσει τρίτες χώρες”.
Σ’ αυτή την επιτροπή εμπειρογνωμόνων, σύμφωνα με την πρόταση Μάας, καλό θα ήταν να συμμετέχουν πρώην υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας του ΝΑΤΟ και υψηλοί αξιωματούχοι από όλους τους τομείς της Συμμαχίας, ενώ στόχος είναι να υποβάλουν τις προτάσεις τους μέχρι την επόμενη τακτική σύνοδο του ΝΑΤΟ, δηλαδή μετά τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές.
...και οι πρώτες αντιδράσεις
Ο Μάας παρουσίασε την πρότασή του στην υπουργική σύνοδο, ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν έγινε αναλυτική συζήτηση επ’ αυτής. Οι υπουργοί ασχολήθηκαν με τεχνικά ζητήματα, όπως το συνηθίζουν, και δεν προχώρησαν άμεσα σε μια στρατηγική συζήτηση, όπως θα ήθελαν Παρίσι και Βερολίνο, με διαφορετικό τρόπο το καθένα. Ωστόσο τόσο ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν Ιβ Λεντριάν όσο και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ καλωσόρισαν την πρωτοβουλία Μάας, με τον πρώτο να αναγγέλλει ότι η κυβέρνησή του θα καταθέσει σύντομα προτάσεις και με τον δεύτερο να χαρακτηρίζει “πολύ χρήσιμη” την πρόταση, καθώς στοχεύει, όπως είπε, στο “να ενισχύσει το NATO ως 'πλατφόρμα διαλόγου' ώστε βόρεια Αμερική και Ευρώπη να αντιμετωπίσουν από κοινού τις προκλήσεις των καιρών”.
Αυτό ακούγεται μάλλον ως... ευσεβής πόθος, ειδικά μετά τις μονομερείς αποφάσεις που πήραν πρόσφατα οι Αμερικανοί και οι Τούρκοι στη Συρία.
