Πριν από 52 χρόνια και λίγες ημέρες πριν από το πραξικόπημα των συνταγματαρχών η τότε δεξιά κυβέρνηση της ΕΡΕ πιστή και εκείνη, όπως η σημερινή της Ν.Δ., στο δόγμα «νόμος και τάξη», είχε εγκαθιδρύσει ένα αστυνομοκρατούμενο κράτος. Τα πανεπιστήμια της χώρας είχαν μπει και τότε στο «στόχαστρο» της κυβέρνησης ως χώροι «ανομίας» και φυτώρια «ταραξιών», εξαιτίας των φοιτητικών κινητοποιήσεων για την Παιδεία και για πραγματική δημοκρατία.
Το πανεπιστημιακό άσυλο είχε ουσιαστικά καταλυθεί και στις 11 Απριλίου του 1967, δηλαδή δέκα ημέρες πριν τα τανκς βγουν στους δρόμους, η αστυνομία εισέβαλε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης για να διαλύσει βιαίως μια μαζική φοιτητική διαδήλωση, που έγινε μετά από κάλεσμα της ΕΦΕΕ. Η εισβολή και η κατάλυση του πανεπιστημιακού ασύλου τότε έγινε στο όνομα της «ομαλότητας», ενώ τώρα στην ΑΣΟΕΕ έγινε στο όνομα της «κανονικότητας»…
Οι φοιτητές διαμαρτύρονταν για τις διώξεις των δημοκρατικών φοιτητών, την παραβίαση του ασύλου από την αστυνομία και τις αυταρχικές μεθόδους του πρύτανη του ΑΠΘ κ. Χρήστου. Η συγκέντρωση, που θα πραγματοποιούνταν στον χώρο του Χημείου, χαρακτηρίστηκε «παράνομη» από την πρυτανεία του ΑΠΘ και την αστυνομία, διότι δεν ζητήθηκε και δεν δόθηκε σχετική άδεια από τις πρυτανικές αρχές, «στοιχείο όπερ λίαν οψίμως εισήχθη εις την πανεπιστημιακήν ζωήν», όπως επισημαίνει η εφημερίδα «Μακεδονία», την επόμενη ημέρα.
Τελικά μερικές εκατοντάδες φοιτητές κατάφεραν να συγκεντρωθούν μπροστά από το κεντρικό κτήριο του ΑΠΘ και, όταν οι αστυνομικοί προσπάθησαν να τους διαλύσουν με τη χρήση βίας, μπήκαν μέσα σε αυτό και συνέχισαν να φωνάζουν συνθήματα, όπως «1-1-4», «Δεν περνάει ο φασισμός», «Να φύγει ο πρύτανης». Τότε με εντολή του πρύτανη οι αστυνομικοί μπήκαν μέσα στο κτήριο «πάνοπλοι» και, αφού χρησιμοποίησαν χημικά και σωματική βία κατά των φοιτητών, το εκκένωσαν, ενώ συνέλαβαν και 10 φοιτητές.
Στον χώρο έσπευσαν δημοκρατικοί βουλευτές για συμπαράσταση στους φοιτητές, ενώ την ίδια ώρα στην Αθήνα ο Γ. Ράλλης, σε πιο ήπιους τόνους από τον Βορίδη, συνιστούσε στους αστυνομικούς να εφαρμόζουν «ευγενική... σκληρότητα» και να είναι «άτεγκτοι, αλλά με χαμόγελα»...
Εύσημα από τον φιλοκυβερνητικό Τύπο
Την επόμενη ημέρα η αστυνομική καταστολή και η παραβίαση του πανεπιστημιακού ασύλου ήταν όχι μόνο στα πρωτοσέλιδα των τοπικών εφημερίδων, αλλά σε όλο τον Τύπο, σχολιάστηκαν εντόνως και στο εξωτερικό, ενώ το φοιτητικό κίνημα και όλος ο δημοκρατικός κόσμος ζητούσε την παραίτηση του πρύτανη του ΑΠΘ.
Η φυλοκυβερνητική εφημερίδα ακροδεξιών αντιλήψεων «Ελληνικός Βορράς» όχι μόνο επικροτούσε την εισβολή των αστυνομικών στο ΑΠΘ, αλλά επαινούσε και την αστυνομία για την άψογη «ευγενική» της επιχείρηση αποκρύπτοντας τη βία και τις συλλήψεις. Υπό τον τίτλο «Ατιμωτικά αίσχη ερυθρών φοιτητών εις το πανεπιστήμιον» και την επεξήγηση «Κατέλαβον το κεντρικόν κτήριον και έθεσαν ιταμούς 'όρους' επικουρούμενοι από κεντρώους δικηγόρους και βουλευτές», υποστήριζε ότι ο πρύτανης «ηναγκάσθη να ζητήση την βοήθειαν αστυνομικών αρχών».
Η λεζάντα που συνόδευε τη φωτογραφία με την εκκένωση του κτηρίου ανέφερε πως «τα αστυνομικά όργανα, παρά το δύσκολο του εγχειρήματος, συμπεριφέρθηκαν αψόγως και εξετέλεσαν το καθήκον των κατά τρόπον υποδειγματικόν». Στο «ρεπορτάζ» φιλοξενούσε και δήλωση του υπουργού Βορείου Ελλάδος (έτσι λεγόταν τότε το ΥΜΑΘ, αφού η χώρα αναγνώριζε τη Δημοκρατία της Μακεδονίας ως κρατίδιο στην ομόσπονδη Γιουγκοσλαβία) κ. Βουρδουμπά, που υποστήριζε ότι «μία ελαχιστότατη μειοψηφία της φοιτητικής νεολαίας ηθέλησε να δημιουργήση αναρχικήν ατμόσφαιρα εντός του Ιερού χώρου του Πανεπιστημίου».
Καταδίκη από τις δημοκρατικές εφημερίδες
Οι εφημερίδες του τότε ισχυρού συγκροτήματος του Ιωάν. Βελλίδη, όμως, έδιναν την άλλη, την πραγματική διάσταση των γεγονότων καταδικάζοντας το αστυνομικό κράτος της ΕΡΕ.
«'ΟΧΙ' ΣΤΗ ΝΕΑ ΚΑΤΟΧΗ», «Οργή λαού για την εισβολή στο πανεπιστήμιό μας» ήταν οι πηχαίοι τίτλοι της δημοκρατικής «Θεσσαλονίκης».
«Αστυνομικά όργανα εν πλήρει εξαρτύσει εισβάλλουν βιαίως στο πανεπιστήμιο (στο αμφιθέατρο του κεντρικού κτηρίου), από όπου έδιωξαν -κατόπιν εντολής της κυβερνήσεως- τους συγκεντρωμένους φοιτητάς, που διεμαρτύροντο κατά του πρυτάνεως κ. Χρήστου. Η φωτογραφία είναι χαρακτηριστική της 'ευγενικής... σκληρότητας' που συνέστησε ο κ. Ράλλης στα αστυνομικά όργανα.
Αλλά ο κ. Ράλλης είπε ακόμη σε χθεσινή του ομιλία προς τα αστυνομικά όργανα: 'Να είσθε άτεγκτοι, αλλά με χαμόγελα'. Και οι χωροφύλακες έσπευσαν να εφαρμόσουν τις νέες... οδηγίες. Μετά τις εξελίξεις αυτές δεν αποκλείεται ο Φράνκο να στείλη για μετεκπαίδευση στην Ελλάδα στελέχη της αστυνομίας, για να μελετήσουν τα νέα συστήματα που έθεσε σε εφαρμογή η κυβέρνηση της 'δημοκρατικής ΕΡΕ' ανέφερε η εφημερίδα, ενώ δίπλα ακριβώς άλλος τίτλος ενημέρωνε τον κόσμο ότι είναι «Υπό παραίτηση η κυβέρνηση διχασμού».
Όμως και η συντηρητική κεντροδεξιά «Μακεδονία» στάθηκε «πέλεκυς» κατά της δεξιάς κυβέρνησης της ΕΡΕ. «Κατελύθη χωρίς προσχήματα το πανεπιστημιακόν άσυλον», «Το αστυνομικόν κράτος απέβαλε το προσωπείον», «Η αστυνομία εισήλθεν εις το ίδρυμα και εξέβαλε βαναύσως τους φοιτητάς» ήταν οι τίτλοι που είχε στο πρωτοσέλιδό της.
«Τα προσχήματα απεβλήθηκαν. Το προσωπείον κατέπεσε ολοσχερώς. Το αστυνομικόν κράτος της Δεξιάς έδειξε τον πραγματικόν εαυτόν του και ενεφανίσθη εις όλην την 'μεγαλοπρέπειαν'. Ο δημοκρατικός μανδύας, η επίφασις των συνταγματικών ελευθεριών της τελευταίας περιόδου μετεβλήθησαν εις πραγματικά ράκη και απερρίφθησαν και αυτά με την σειράν των. Όλα δε εν ονόματι της περιφήμου 'ομαλότητος' των σημερινών επιβητόρων της εξουσίας, ομαλότητος η οποία δεν είναι παρά ταυτόσημος της βίας, της τρομοκρατίας και των ολοκληρωτικών μεθόδων».
Έτσι σχολίαζε τα βίαια γεγονότα, ενώ στις μέσα σελίδες μιλούσε για «κατάλυση στοιχειωδών ελευθεριών» και για «τρομοκρατία στο πανεπιστήμιο. «Το κράτος της ΕΡΕ -το αστυνομικό κράτος- επεβλήθη πλήρως. Χθες, για πρώτη φορά στα χρονικά του πανεπιστημίου, αστυνομικά όργανα εισέβαλαν στις αίθουσές του κατόπιν εντολής της κυβερνήσεως» έγραφε στη λεζάντα της φωτογραφίας με τους αστυνομικούς να εισβάλλουν στο ΑΠΘ.
"Η Ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα" είναι μια από τις διάσημες ρήσεις του Καρλ Μαρξ. Ας ευχηθούμε αυτές τις ημέρες, που το δόγμα «νόμος και τάξη» εφαρμόζεται από την κυβέρνηση της Ν.Δ. και η αστυνομική βία είναι «νόμιμη βία», η επανάληψη της Ιστορίας να παραμείνει στο επίπεδο της «φάρσας».
