Ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν έκρυψε ποτέ το ενδιαφέρον του να πατήσει για τα καλά πόδι στη Συρία. Στην αρχή το επιχείρημά του ήταν ότι θέλει να προστατεύσει τους αδελφούς Σουνίτες από το λεπίδι τού -κάποτε κολλητού του- Άσαντ, μετά ότι θέλει να προστατεύσει τον κόσμο από την ισλαμική τρομοκρατία, στη συνέχεια ότι πρέπει να προστατεύσει τη χώρα του από την κουρδική, όπως λέει, τρομοκρατία, αλλά και να δώσει λύση στο προσφυγικό.
Σ’ αυτή τη φάση είμαστε τώρα, με τον Ερντογάν να προσπαθεί να εκβιάσει την -πολιτική και οικονομική- στήριξη των Ευρωπαίων στη ζώνη ασφαλείας που σχεδόν ντε φάκτο έχει εγκαταστήσει στη Βόρεια Συρία. Το “όπλο” που επέλεξε είναι ο φόβος των Ευρωπαίων για ένα νέο 2015, με εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες να προσπαθούν να φτάσουν στην πολυπόθητη Δύση. Προσπαθεί λοιπόν να θέσει τους Ευρωπαίους ενώπιον του διλήμματος ή να τον αφήσουν να κάνει ό,τι θέλει -και με τα λεφτά τους- ή να αρχίσουν πάλι να μαλώνουν μεταξύ τους για το πώς θα μοιραστούν τους νέους ξεριζωμένους.
Στο σχέδιό του αυτό τα προβλήματα στα ελληνικά νησιά είναι μόνο μια… παράπλευρη ωφέλεια, ο πραγματικός του στόχος είναι να πιέσει τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία -αλλά και τη Ρωσία και τις ΗΠΑ- να νομιμοποιήσουν τον τουρκικής εμπνεύσεως εποικισμό με Σύρους πρόσφυγες στα κουρδικά εδάφη δυτικά και ανατολικά του Ευφράτη.
Είτε - είτε
Είπε, λοιπόν, χθες ο Ερντογάν μιλώντας στο κόμμα του στην Άγκυρα, τάχα ως υπερασπιστής του μέλλοντος των προσφύγων: “Λέμε στους Ευρωπαίους, ας μεταφέρουμε τους πρόσφυγες σε ζώνες ασφαλείας εκεί. Δώστε μας επιμελητειακή υποστήριξη και μπορούμε να πάμε εκεί να χτίσουμε σπίτια σε βάθος 30 χιλιομέτρων στη βόρεια Συρία. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να τους προσφέρουμε ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης”.
Και στη συνέχεια φρόντισε να εκστομίσει την απειλή: “Είτε θα συμβεί αυτό είτε, διαφορετικά, θα πρέπει να ανοίξουμε τις πόρτες... Είτε δίνετε υποστήριξη είτε, μας συγχωρείτε, αλλά δεν θα σηκώσουμε αυτό το βάρος μόνοι».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει η Τουρκία -και είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθούν- αυτή τη στιγμή φιλοξενεί στο έδαφός της 3,6 εκατομμύρια πρόσφυγες μόνο από τη Συρία, καθώς και άγνωστο αριθμό προσφύγων από το Αφγανιστάν. Επιπλέον, έχει εγκαταστήσει -πάντα σύμφωνα με τα λεγόμενά της- 350.000 Σύρους στα τμήματα της Βόρειας Συρίας που ελέγχει και που εν μέρει κατοικούνταν πριν από τον πόλεμο από κουρδικούς πληθυσμούς. Τώρα ο Ερντογάν θέλει να μεταφέρει άλλο ένα εκατομμύριο πρόσφυγες στη Βόρεια Συρία, πρώτον για να ελέγξει την πληθυσμιακή σύσταση στα σύνορά του, δεύτερον για να δείξει στους Τούρκους, που εν μέσω οικονομικής κρίσης δεν βλέπουν πια με καλό μάτι τους πρόσφυγες, ότι ακούει τους φόβους τους και τρίτον για να διατηρήσει το προφίλ του προστάτη όλων των μουσουλμάνων, που νοιάζεται για το μέλλον των ξεριζωμένων.
Ασκήσεις ψυχραιμίας
Αυτό είναι το παιχνίδι - και είναι πρώτα απ’ όλα σκληρό για τους πρόσφυγες. Ο Ερντογάν τραβάει επικίνδυνα το σχοινί και η Ευρώπη -της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης- κάνει ασκήσεις ψυχραιμίας: “Ε.Ε. και Τουρκία παραμένουν προσηλωμένες στην εφαρμογή της συμφωνίας για το προσφυγικό και υπάρχει εμπιστοσύνη πως αυτή θα συνεχιστεί με καλή πίστη”, ήταν η απάντηση της εκπροσώπου της Κομισιόν, όταν ρωτήθηκε για τη δήλωση Ερντογάν ότι η Τουρκία θα ανοίξει τις πόρτες προς την Ευρώπη εάν δεν λάβει περαιτέρω βοήθεια για τους πρόσφυγες. Και πρόσθεσε ότι σύντομα πρόκειται να εκταμιευτούν στην Άγκυρα τα εναπομείναντα 400 εκατομμύρια ευρώ -από τα συμφωνημένα 6 δισ. συνολικά- για τη στήριξη των προσφύγων.
