Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον παγκοσμίως, με πλήθος χωρών σε οικονομική κρίση και μαζικά προσφυγικά κύματα, οι εκλογές για την ανάδειξη του γενικού διευθυντή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), που διεξάγονται τον Μάιο, αποκτούν βαρύνουσα σημασία.
Στο περιθώριο της διημερίδας πολιτικού διαλόγου για τις πολιτικές Δημόσιας Υγείας που συνδιοργάνωσαν η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας και το ευρωπαϊκό γραφείο του ΠΟΥ, συναντήσαμε τον υποψήφιο γενικό διευθυντή Τέντρος Αντχανόμ Τσεμπρεγιέσους.
Πρώην υπουργός Υγείας και Εξωτερικών της Αιθιοπίας, με ζεστή και ευχάριστη προσωπικότητα, ο κ. Τσεμπρεγιέσους υποστηρίζεται από την Αφρικανική Ένωση, έναν οργανισμό που αποτελείται από όλα τα 55 διεθνώς αναγνωρισμένα αφρικανικά κράτη, αλλά και από τη Δυτική Σαχάρα, που δεν έχει αναγνωριστεί διεθνώς. Αν εκλεγεί, θα είναι ο πρώτος Αφρικανός γενικός διευθυντής του Οργανισμού. Η υποψηφιότητά του συγκεντρώνει ήδη υψηλές πιθανότητας επιτυχίας, αφού ήδη ψηφίστηκε ομοφώνως από το εκτελεστικό συμβούλιο του ΠΟΥ με 34 ψήφους.
Στο επίκεντρο της πολιτικής του για την Υγεία βρίσκεται η καθολικότητα στην πρόσβαση, η προστασία της υγείας προσφύγων και μεταναστών και η ενίσχυση των πολιτικών δημόσιας Υγείας, με έμφαση στην πρόληψη και την αγωγή Υγείας.
Ο κ. Τσεμπρεγιέσους μιλάει στην «Αυγή» της Κυριακής για τις παγκόσμιες προκλήσεις στην Υγεία και αξιολογεί το έργο της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας.
* Ποιοι είναι οι λόγοι που σας ώθησαν να συμμετάσχετε σε αυτή τη διημερίδα στην Ελλάδα;
Η συζήτηση σήμερα είναι πολύ σημαντική, επειδή η Ελλάδα έχει ξεκινήσει την καθολική υγειονομική κάλυψη των πολιτών. Πολλοί ειδικοί έχουμε συγκεντρωθεί εδώ προκειμένου να συζητήσουμε αυτή την πολύ σημαντική ατζέντα. Τα ζητήματα που τίθενται εδώ είναι πολύ σημαντικά. Μιλάμε για ισότητα στην Υγεία. Εδώ πραγματευόμαστε και άλλα εξίσου σημαντικά ζητήματα, όπως η πρόσβαση των προσφύγων και των μεταναστών στην Υγεία. Για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις, η Ελλάδα λέει «θα δώσουμε έμφαση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας», βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Στοχεύουμε σε αλλαγές που πρέπει να γίνουν, όπως η έμφαση στην πρόληψη και την προαγωγή Υγείας.
Η Ελλάδα προσπαθεί να μεταβεί με επάρκεια στην καθολική υγειονομική κάλυψη των πολιτών της και είμαι πολύ χαρούμενος που συμμετέχω σε αυτή τη διημερίδα με ανθρώπους που μοιράζονται κοινό όραμα: Ισότητα στην Υγεία για όλους.
* Ο γ.γ, Δημόσιας Υγείας Γιάννης Μπασκόζος δήλωσε προ ημερών ότι το προσφυγικό ζήτημα είναι μια πρόκληση, αλλά ταυτόχρονα μια ευκαιρία για να γίνουν σημαντικές, βελτιωτικές αλλαγές στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας.
Πιστεύω ότι έχει δίκιο. Μαθαίνουμε από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε και τις μετασχηματίζουμε σε ευκαιρίες. Νομίζω πως, προκειμένου να γίνει η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) πιο αποτελεσματική, πρώτα από όλους, η πολιτική ηγεσία πρέπει να πιστεύει στην προσέγγιση της ενίσχυσης της ΠΦΥ, στην προαγωγή υγείας και την πρόληψη. Αν υπάρχει αυτή η πεποίθηση, τότε με πολιτική βούληση μπορεί να χτιστεί η ΠΦΥ στη χώρα. Θεωρώ πως η πολιτική δέσμευση είναι η αρχή. Τη διαφορά δεν θα την κάνουν περισσότερα νοσοκομεία, περισσότερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην ΠΦΥ, αλλά αυτό προϋποθέτει μια αλλαγή νοοτροπίας. Σε αυτό επέμεινα και στην ομιλία μου εδώ: Πρέπει να αλλάξουμε τη νοοτροπία μας. Να πιστέψουμε ότι η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας πρέπει να βρεθεί στο επίκεντρο του συστήματος ως νευραλγικό κομμάτι του.
* Σύμφωνα με τη δική σας εμπειρία, η ύπαρξη ενός ισχυρού δικτύου ΠΦΥ συνεπάγεται μείωση των δαπανών για την Υγεία;
Σαφέστατα, σε μακροπρόθεσμο επίπεδο. Αν επενδύεις χρήματα στην ΠΦΥ, μειώνεις δραματικά την εμφάνιση νόσων όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης και χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, που είναι πάρα πολύ κοστοβόρα. Επενδύοντας στην πρόληψη, κρατάς μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού υγιές. Αυτός λοιπόν είναι ακόμη ένας λόγος για τον οποίο αξίζει να επενδύεις στη δημόσια Υγεία.
Όμως δεν είναι μόνο τα χρήματα. Όταν οι άνθρωποι διαβιούν μια υγιή ζωή, αυτό δίνει σε μια χώρα μεγαλύτερη αξία. Προστατεύεις τους ανθρώπους.
* Παρατηρούμε ότι, ειδικά σε χώρες που βρίσκονται σε κρίση, ανθεί ο ιδιωτικός τομέας στην Υγεία και αντιθέτως, συρρικνώνεται το Δημόσιο Σύστημα Υγείας.
Κάθε χώρα έχει τη δική της θέση σε σχέση με αυτό το ζήτημα. Άλλες χώρες επιθυμούν την επέκταση του ιδιωτικού τομέα, άλλες θέλουν περισσότερο δημόσιο τομέα και λιγότερη ιδιωτική πρωτοβουλία και υπάρχουν και χώρες που θέλουν να έχουν είτε πλήρως ιδιωτικοποιημένη Υγεία, είτε πλήρως δημόσια. Αυτό δεν έχει τόση σημασία. Το κλειδί είναι αν μια κυβέρνηση θα κάνει όσα πρέπει ώστε να προστατεύσει τους πολίτες από το να πληρώνουν για την Υγεία από την τσέπη τους και έτσι να οδηγούνται στη φτώχεια.
Πολλές οικογένειες σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν οδηγηθεί στη φτωχοποίηση επειδή αναγκάστηκαν να πληρώνουν από την τσέπη τους ώστε να έχουν πρόσβαση στην Υγεία. Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλαμβάνουν την ευθύνη να άρουν τα οικονομικά εμπόδια στην πρόσβαση στην Υγεία. Η κατοχύρωση της πρόσβασης είναι πιο σημαντική από το ποιος παρέχει τις υπηρεσίες Υγείας.
* Ποιοι είναι οι στόχοι που σκοπεύετε να υλοποιήσετε αν εκλεγείτε γενικός διευθυντής του ΠΟΥ;
Υγεία για όλους. Η προώθηση της καθολικής υγειονομικής κάλυψης σε ολόκληρο τον πλανήτη είναι απαραίτητη. Στόχος είναι να εξασφαλίσουμε ότι όλοι οι άνθρωποι μπορούν να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγείας που χρειάζονται, χωρίς να έρχονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της φτωχοποίησης, επενδύοντας ιδιωτικές δαπάνες για την Υγεία. Επίσης, να ενισχύσουμε την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και να εξαπλώσουμε την πρόσβαση σε υπηρεσίες πρόληψης, διάγνωσης και σε φάρμακα για μεταδιδόμενα και μη μεταδιδόμενα νοσήματα.
Ασφάλεια υγείας. Στόχος μου είναι να ενδυναμωθεί η δυνατότητα των κρατικών αρχών και των τοπικών κοινωνιών να εντοπίζουν, να προλαμβάνουν και να αντιμετωπίζουν έκτακτες υγειονομικές καταστάσεις και να μπορούν να αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα τις μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών.
Γυναίκες, παιδιά και έφηβοι. Ο τέταρτος στόχος μου είναι να μπει η καλή υγεία των γυναικών, των παιδιών και των εφήβων στο επίκεντρο της παγκόσμιας υγείας και της ανάπτυξης, καθώς και να μπει η Υγεία στο επίκεντρο της ατζέντας για την ισότητα των φύλων.
Επιπτώσεις στην υγεία από την κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, σκοπεύω να επικεντρωθώ στην υποστήριξη των αρχών δημόσιας Υγείας ώστε να αντιληφθούν καλύτερα και να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις που έχει η κλιματική και η περιβαλλοντική αλλαγή στην Υγεία.
Mετασχηματισμός του ΠΟΥ. Τέλος, χρειάζεται να δημιουργήσουμε έναν πιο αποτελεσματικό Οργανισμό, με περισσότερη διαφάνεια, έναν υπεύθυνο παράγοντα που να είναι ανεξάρτητος, που να βασίζεται στην επιστήμη και την καινοτομία. Αυτό απαιτεί μια εκπληκτική ισορροπία ανάμεσα σε μια τολμηρή μεταρρύθμιση και στη σταθερότητα του Οργανισμού. Χάρη στον ΠΟΥ, πολλοί περισσότεροι άνθρωποι ζουν πιο πολλά χρόνια με υγεία. Ωστόσο, ζούμε σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο και ο ΠΟΥ πρέπει να μπορεί να είναι σε θέση να παρακολουθεί αυτές τις μεταβολές. Να αλλάζει και ο ίδιος ο Οργανισμός.
