Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
Οι σχολικές μονάδες να λειτουργούν ως Δυναμικές Κοινότητες Μάθησης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Οι σχολικές μονάδες να λειτουργούν ως Δυναμικές Κοινότητες Μάθησης

Του Βάιου Γκρίτζιου

Για να γίνει το σχολείο κοινότητα μάθησης πρέπει να είναι κοινότητα σχέσεων, κοινότητα τόπου, κοινότητα μυαλού και καρδιάς, κοινότητα μνήμης, κοινότητα πρακτικών που υποστηρίζονται από την αίσθηση του ανήκειν και της συλλογικής δέσμευσης του ενός και του άλλου στη μάθηση.

Ως Δυναμική Κοινότητα Μάθησης ορίζεται εκείνη η ομάδα των ανθρώπων που παίρνουν έναν ενεργητικό, στοχαστικό, συλλογικό μαθησιακό προσανατολισμό και μια αναπτυξιακή προσέγγιση που προάγει την επίλυση προβλημάτων και αντιμετωπίζει τις πολυπλοκότητες της διδασκαλίας και της μάθησης.

Ο καλύτερος τρόπος οι μαθητές να μάθουν να ζουν στο μέλλον είναι να αποκτήσουν την εμπειρία της ζωής της σχολικής κοινότητας μάθησης. Αυτό απαιτεί τη συλλογική δέσμευση όλης της σχολικής κοινότητας. Οι κοινότητες μάθησης έχουν σχέση και γνωρίζουν δημιουργικά να αναλαμβάνουν την ευθύνη της αλλαγής, επειδή έχουν συλλογική κατανόηση και αντιλαμβάνονται τι είναι σημαντικό και πού πηγαίνουν. Οι κοινότητες μάθησης είναι ανοιχτές σε νέες ιδέες και δημιουργούν νέους τρόπους μάθησης και εργασίας, που σχετίζονται με σύνθετες και περίπλοκες καταστάσεις. Οι κουλτούρες τους είναι φιλικές προς τη μάθηση, προάγοντας και υποστηρίζοντας νέες μαθησιακές πρακτικές και δημιουργώντας νέα γνώση και κατανόηση.

Το ανοιχτό σχολείο αποτελεί μια σημαντική ανάσα γνώσης, εμπειρίας, δημιουργίας και επικοινωνίας. Όταν λέμε ανοιχτό σχολείο εννοούμε τη συμμετοχική δράση όλων των φορέων στον χώρο του σχολείου, κυρίως τις απογευματινές ώρες. Εκεί θα συναντηθεί ο γονέας με το παιδί , ο εκπαιδευτής με τον εκπαιδευόμενο, η τοπική διοίκηση με τον απλό πολίτη, και όλοι μαζί θα περάσουν τα στενά όρια της πρωινής ζώνης εκπαίδευσης και θα ανοίξουν ορίζοντες δημιουργώντας τον πολιτισμό της κοινωνίας. Το σχολείο θα παραμένει ανοιχτό από τις 2 μ.μ. μέχρι τις 9 μ.μ. ακολουθώντας έναν τρόπο λειτουργίας που θα ορίζουν οι ίδιοι οι συμμετέχοντες. Φυσικά θα πρέπει να υπάρχει φύλακας, για να διασφαλίζεται η ασφαλής πρόσβαση στον χώρο, αλλά και η ακεραιότητά του, μιας και το επόμενο πρωί θα συνεχίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία της πρωινής ζώνης.

Στο ανοιχτό σχολείο επιδιώκεται η συμμετοχή των παιδιών σε ομάδες που θα περιλαμβάνουν μαθητές από όλες τις τάξεις (π.χ., ομάδα χορού, ομάδα χορωδίας, θεατρική ομάδα, ομάδα πληροφορικής, κ.ά.). Με τον τρόπο αυτό θα βοηθηθούν οι μαθητές στην ανακάλυψη των ιδιαίτερων κλίσεών τους και παράλληλα θα τους δοθεί η ευκαιρία να συνεργαστούν όχι μόνο με τους συμμαθητές τους αλλά με την ευρύτερη ομάδα του σχολείου. Άλλα θετικά στοιχεία είναι η επίτευξη της κοινωνικοποίησης των παιδιών, η καλλιέργεια του ομαδικού πνεύματος, η αποφυγή εκδηλώσεων σχολικής βίας και η βελτίωση του σχολικού κλίματος, που επιτυγχάνεται με την ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ των μαθητών του σχολείου. Μέσα από τα γνωστικά αντικείμενα, τη διαθεματική σύμπραξη και τα σχέδια εργασίας, οι μαθητές έχουν έναν προσανατολισμό προς την απόκτηση δεξιοτήτων αυτογνωσίας, αποδοχής του εαυτού, αυτοπειθαρχίας, κριτικής σκέψης, δημιουργικότητας, καθώς και κοινωνικές δεξιότητες συνεργασίας, λειτουργίας στην ομάδα, σύσφιγξης των δεσμών στην τάξη και στην ευρύτερη σχολική κοινότητα.

Στόχος του ανοιχτού σχολείου

Η δυνατότητα για τους ενήλικες να συναντούν άλλους ανθρώπους, να διασκεδάζουν, να μαθαίνουν και να οργανώνουν δράσεις για τους ίδιους αλλά και μαζί με τα παιδιά τους.

Ο εμπλουτισμός των προσφερόμενων δράσεων δημιουργικής απασχόλησης, εναλλακτικής εκπαίδευσης, άθλησης και ψυχαγωγίας για παιδιά, οι οποίες θα μπορούν να προσφερθούν μέσα στον ήδη οικείο χώρο του σχολείου τους.

Η δημιουργία ενός οικείου, ευχάριστου, κατάλληλα διαμορφωμένου, κοινόχρηστου χώρου όπου παιδιά και ενήλικες θα έχουν τη δυνατότητα να συναντιούνται, να διαβάζουν, να δουλεύουν και να αναπτύσσουν τις δικές τους δεξιότητες μαζί με άλλους ανθρώπους.

Η προσφορά ποικίλων προγραμμάτων και υπηρεσιών, ανάλογα με τις ανάγκες και τις δεξιότητες της τοπικής κοινότητας.

Το ανοιχτό σχολείο ως πολιτιστικό κέντρο

Οι μαθητές παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή ενός σχολείου. Πολλοί μένουν στη γύρω περιοχή και συνδέονται με την τοπική κοινότητα. Το άνοιγμα του σχολείου στην τοπική κοινωνία συμβαδίζει με τα σύγχρονα πορίσματα της παιδαγωγικής επιστήμης, καθώς προβάλλεται ιδιαίτερα η έννοια της αλληλεπίδρασης και η αναγκαιότητα του μαθητή να συνδιαλέγεται με τους σημαντικούς άλλους: (δασκάλους, γονείς, βιβλία, ειδικούς, συνομηλίκους κ.ά). Γι’ αυτό προτείνονται: Προγράμματα προσέγγισης της τοπικής ιστορίας (ήθη και έθιμα, παραδόσεις, πολιτισμός), κυκλοφοριακής αγωγής, ομαδικά παιχνίδια (αθλητισμού, μουσικορυθμικά κ.λπ.), εκτέλεση ρόλων κατά τη δραματοποίηση ιστοριών ή παραμυθιών. Στα περισσότερα σχολεία παρατηρείται έλλειψη οργανωμένης εσωτερικής βιβλιοθήκης της τάξης, καθώς επίσης και οργανωμένης γωνιάς μελέτης. Η στέρηση των ποικίλων πηγών διερεύνησης της γνώσης οδηγεί στη βιβλιοκεντρική και παραδοσιακή διδακτική προσέγγιση. Η ίδρυση βιβλιοθηκών σε όλα τα σχολεία κρίνεται απαραίτητη για την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας, ώστε κάθε σχολείο να αποτελεί κοιτίδα γνώσης και πολιτισμού.

Τα προγράμματα ποικίλλουν ανάλογα με τον δήμο. Προτάσεις για προγράμματα υπάρχουν πολλές. Επιγραμματικά αναφέρονται:

Δημιουργική γραφή

Ξένες γλώσσες

Λογοτεχνικές ομάδες

Σχολή γονέων

Περιποίηση σχολικού κήπου

Δραστηριότητες πολλαπλής νοημοσύνης

Κοινωνικές δράσεις σχετικές με την τρίτη ηλικία

Προγράμματα κοινωνικής ευαισθητοποίησης.

Το ανοιχτό σχολείο επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στην εμπλοκή των γονέων στη διαχείριση προβλημάτων συμπεριφοράς, στην αντιμετώπιση προβλημάτων σχολικής βίας, καθώς και στην αναζήτηση τρόπων υποστήριξης μαθητών με ειδικές ανάγκες, στην οργάνωση της μελέτης, στην ενημέρωση για την πρόοδο και την αξιολόγηση των μαθητών. Αναλυτικότερα, ενδιαφέρεται για μαθητές που επιδεικνύουν χαρακτηριστικά προβληματικής συμπεριφοράς, όπως είναι η μη τήρηση κανόνων ορθής κοινωνικής συμπεριφοράς, η διάσπαση προσοχής - υπερκινητικότητα, η παρορμητικότητα, η ανυπακοή, οι συγκρούσεις, η επιθετικότητα, η αντικοινωνική συμπεριφορά (εναντίωση, απομόνωση). Μεριμνά για την ανάγκη αντιμετώπισης μαθητών με ανώριμες μορφές σκέψης και έντονο εγωκεντρισμό, χαμηλή ή, αντίθετα, διογκωμένη αυτοεκτίμηση, διαστρεβλωμένη αίσθηση-αντίληψη εαυτού, μειωμένες ικανότητες για δημιουργικό παιχνίδι, χρήση αντικοινωνικού λεξιλογίου, περιορισμένες θετικές διαπροσωπικές δεξιότητες, φτωχές επιδόσεις στα μαθήματα, και γενικότερα έλλειψη διάθεσης για κοινωνική προσέγγιση και θετική συνδιαλλαγή με άλλους συνομηλίκους και ενηλίκους.

Κανονισμός λειτουργίας

Σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του ανοιχτού σχολείου θα παίξει ο σύλλογος γονέων του σχολείου, ο οποίος, σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τον σύλλογο διδασκόντων, θα φτιάξει το πλάνο και θα ορίσει τον προσανατολισμό των δράσεων. Παραδείγματος χάριν, ο σύλλογος γονέων συντάσσει μια αίτηση την οποία υποβάλλει στον δήμο μέσω της διεύθυνσης του σχολείου και σύμφωνα με αυτή ζητάει την παραχώρηση ορισμένων αιθουσών για απογευματινή λειτουργία. Στη συνέχεια, απευθύνει ανοιχτό κάλεσμα προς κάθε ενδιαφερόμενο. Κατόπιν, θα πρέπει να προχωρήσει ορίζοντας υπεύθυνους προγραμμάτων και αφού συμπληρωθεί ένας ικανός αριθμός ανά δραστηριότητα να ξεκινήσει. Είναι πολύ σημαντικό στη λειτουργία των ανοιχτών σχολείων να υπάρχει σωστή οργάνωση και κάθε υποομάδα να λειτουργεί ανεξάρτητα και αυτόνομα. Όλες όμως τις ομάδες θα πρέπει να τις συντονίζει μια επιτροπή που θα έχει ορίσει ο σύλλογος γονέων, ή ο ίδιος ο σύλλογος.

Οικονομική υποστήριξη

Την οικονομική υποστήριξη των προγραμμάτων του ανοιχτού σχολείου αναλαμβάνει ο δήμος παραχωρώντας τον χώρο και εξασφαλίζοντας τη θέρμανση και την καθαριότητά του. Το ανθρώπινο δυναμικό που θα στελεχώσει τα προγράμματα θα μπορούσε να είναι εθελοντές ή προπτυχιούχοι φοιτητές στην πρακτική τους ή επαγγελματίες με χαμηλή αμοιβή. Στην ιδανική δομή και λειτουργία, το ανοιχτό σχολείο θα μπορούσε να είναι αυτοχρηματοδοτούμενο μέσα από δράσεις κοινωνικής εμβέλειας (Παράδειγμα, το τοπικό βιβλιοπωλείο διαφημίζεται μέσα από την προσφορά υλικών για τις κατασκευές, Το φροντιστήριο ξένων γλωσσών ή το ωδείο προσφέρουν δύο ώρες διδασκαλίας την εβδομάδα στο σχολείο, μία ημέρα την εβδομάδα μοιραζόμαστε στις τοπικές επιχειρήσεις και προσφέρουμε εθελοντική εργασία).

Συμπερασματικά, το ανοιχτό σχολείο μπορεί να εξελιχθεί σε έναν θεσμό που θα ενώσει και θα ευαισθητοποιήσει τους ανθρώπους μιας τοπικής κοινωνίας, θα τους απαλλάξει από την αγωνία του κόστους των απογευματινών δραστηριοτήτων των παιδιών, θα τους φέρει κοντά και θα τους εντάξει στην έννοια της συνεργασίας και της αλληλοβοήθειας.

Ακόμη, θα συμβάλει:

Στην καλλιέργεια σχέσεων καλής επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ των μαθητών.

Στην εξοικείωση των μαθητών με κατάλληλες πρακτικές για την πρόληψη και την αντιμετώπιση αρνητικών συμπεριφορών, ώστε να παρουσιάζουν φθίνουσα πορεία.

Στη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των μαθητών, στην ενίσχυση της επικοινωνίας, της συνεργασίας, της αλληλεγγύης και της εμπιστοσύνης, ώστε να δημιουργηθεί ένα ασφαλές, ευχάριστο και δημιουργικό περιβάλλον μάθησης.

Στην καλλιέργεια δεξιοτήτων στους μαθητές για την ειρηνική διευθέτηση συγκρουσιακών καταστάσεων.

Στην αύξηση της ενεργού συμμετοχής των μαθητών στις εκδηλώσεις και τις δραστηριότητες του σχολείου.

Ίδρυση και λειτουργία Σχολής Γονέων σε κάθε σχολική μονάδα

Όπως έχει ήδη προαναφερθεί, η ίδρυση και λειτουργία Σχολής Γονέων σε κάθε σχολική μονάδα αποτελεί έναυσμα για επιμορφωτικές και συμβουλευτικές συναντήσεις, όπου με κατάλληλη ενημέρωση θα γίνει προσπάθεια αλλαγής των στερεοτυπικών και παρωχημένων αντιλήψεων που παρουσιάζουν κάποιοι γονείς για τη συνεργασία τους με τους εκπαιδευτικούς, με στόχο την καλύτερη και ποιοτικότερη συνεργασία.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL