Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
15.8°C19.3°C
1 BF 59%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
16 °C
11.6°C19.0°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
15 °C
12.0°C15.9°C
2 BF 67%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
16.8°C19.7°C
2 BF 63%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
11 °C
10.9°C15.7°C
0 BF 82%
Αναγκαίο να μπουν και τα προνήπια στο Νηπιαγωγείο
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Αναγκαίο να μπουν και τα προνήπια στο Νηπιαγωγείο

Σήμερα όλο και περισσότερο αναγνωρίζεται διεθνώς ότι η εκπαίδευση που παρέχεται στα παιδιά του Νηπιαγωγείου παράγει αντισταθμιστικά οφέλη. Τα οφέλη αυτά ιδιαίτερα για τα παιδιά που προέρχονται από μη προνομιούχα κοινωνικά στρώματα είναι καθοριστικά για τη μετέπειτα σχολική αλλά και ενήλικη ζωή τους. Η ερευνητική βιβλιογραφία καταδεικνύει ότι το Νηπιαγωγείο μπορεί να επηρεάσει θετικά την προσωπική, κοινωνική και μαθησιακή εξέλιξη των παιδιών. Ο ρόλος του Νηπιαγωγείου αναδεικνύεται σημαντικός για την κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και για την πρόληψη τυχόν μαθησιακών δυσκολιών, τη σχολική επιτυχία και την καλύτερη επαγγελματική και κοινωνική αποκατάσταση στις μεγαλύτερες ηλικίες. Επιπλέον επισημαίνεται, ότι οι ατομικές και ομαδικές μαθησιακές εμπειρίες που αποκτούν τα παιδιά στο οργανωμένο εκπαιδευτικό πλαίσιο της φοίτησης στο Νηπιαγωγείο δημιουργούν κατάλληλες προϋποθέσεις για την ομαλή τους μετάβαση στο Δημοτικό Σχολείο.

Το χρονικό των Νηπιαγωγείων

Κάνοντας μία ιστορική αναδρομή του ρόλου και του θεσμού του Νηπιαγωγείου παρατηρούμε ότι η ιστορία του στην Ελλάδα ξεκινά από το 1895. Με τον νόμο ΒΤΜΘ/1895 θεσμοθετείται το νηπιαγωγείο και στη συνέχεια στις αρχές του 20ου αιώνα ιδρύονται νηπιαγωγεία σε παραμεθόριες περιοχές, της Ηπείρου, Μακεδονίας και Θράκης με σκοπό την ενίσχυση της ελληνικής γλώσσας και την προετοιμασία για το δημοτικό σχολείο.

Με την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση του 1929 τα νηπιαγωγεία υπάγονται στο υπουργείο Παιδείας, εντάσσονται στη στοιχειώδη εκπαίδευση (Α/θμια) και η φοίτηση σε αυτά είναι δύο (2) χρόνια. Επιπλέον στο νομοθετικό διάταγμα 4397/ 1929 δηλώνεται η θέληση της πολιτείας να ιδρύσει νηπιαγωγεία σε όσους συνοικισμούς υπάρχει ανάγκη «γλωσσικής προπαιδείας των νηπίων δια το δημοτικόν σχολείον...».

Στη συνέχεια με το άρθρο 1 του Ν. 309/1976 (Α΄100) ορίστηκε ότι «1. Η Γενική Εκπαίδευσης, Δημόσια και Ιδιωτική, παρέχεται εις τα: α) Νηπιαγωγεία β) Δημοτικά σχολεία γ) Γυμνάσια δ) Λύκεια. 2. ...», ενώ το άρθρο 4 παρ.3 του ιδίου νόμου προβλεπόταν ότι «Η φοίτησις εις τα νηπιαγωγεία δύναται να καταστεί υποχρεωτική εις περιοχάς της Χώρας οριζομένας εκάστοτε δια Πρ. Δ/των...».

Περαιτέρω, με το άρθρο 2 του Ν. 1566/1985 (Α΄167) ορίστηκε ότι: «1. Η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση παρέχεται στα νηπιαγωγεία και στα δημοτικά σχολεία... 3. Η φοίτηση στα νηπιαγωγεία είναι διετής... 4. Η φοίτηση στα νηπιαγωγεία γίνεται υποχρεωτική σταδιακά και κατά περιοχές της χώρας που ορίζονται με κοινή απόφαση του υπουργού Εθνικής Παιδείας...». Στη συνέχεια με τον Ν. 3518/2006, άρθρο 73 παρ. 1 που αντικατέστησε την παρ. 3 του άρθρου 2 του Ν. 1566/1985 ορίζεται ότι: «Η φοίτηση στα νηπιαγωγεία είναι διετής και εγγράφονται σε αυτά νήπια που συμπληρώνουν την 31η Δεκεμβρίου του έτους εγγραφής ηλικία τεσσάρων (4) ετών. Η φοίτηση όσων την 31η Δεκεμβρίου του έτους εγγραφής συμπληρώνουν ηλικία πέντε (5) ετών είναι υποχρεωτική και στην περίπτωση αυτή έχει εφαρμογή το δεύτερο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 2 του Ν. 1566/1985».

Από τα παραπάνω συνεπάγεται ότι το Νηπιαγωγείο από την ίδρυση του και μέχρι σήμερα ανήκει στη Γενική Εκπαίδευση και συγκεκριμένα στη βαθμίδα της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Λειτουργεί δε, με το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) καθώς και με Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΑΠΣ), προωθώντας την ομαλή μετάβαση της ηλικιακής ομάδας 4-6ετών στο δημοτικό σχολείο. Επισημαίνεται ότι και σε χώρες του εξωτερικού το νηπιαγωγείο είναι primary education (πρωτοβάθμια εκπαίδευση) ή pre-primary education (προ-δημοτική εκπαίδευση).

Η αναγκαιότητα της φοίτησης στο νηπιαγωγείο όλων των προνηπίων

Η φοίτηση των προνηπίων (4-5 ετών) στο νηπιαγωγείο είναι αναγκαία για τέσσερις σημαντικούς λόγους:

α) Διότι λαμβάνουν εκπαίδευση από εκπαιδευτικό προσωπικό εξειδικευμένο για την εκπαίδευση της ηλικιακής ομάδας 4-6 ετών, δηλαδή από νηπιαγωγούς του κλάδου ΠΕ60.

β) Διότι φοιτώντας δύο χρόνια (ως προνήπια και ως νήπια) δίνεται η δυνατότητα να ολοκληρώσουν αποτελεσματικά και να υλοποιήσουν τους στόχους του υπάρχοντος αναλυτικού προγράμματος που είναι προαπαιτούμενοι για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν επιτυχώς στις απαιτήσεις του δημοτικού σχολείου.

γ) Διότι μέσα στα δύο χρόνια φοίτησης διασφαλίζεται η δυνατότητα διερεύνησης και πρόληψης των μαθησιακών δυσκολιών και η έγκαιρη αντιμετώπιση τους μέχρι το παιδί να φοιτήσει στο δημοτικό σχολείο. Δίνεται δηλαδή η δυνατότητα να επιτευχθεί στο νηπιαγωγείο, αυτό που ονομάζεται «πρώιμη παρέμβαση».

δ) Διότι διευκολύνει την ομαλή μετάβαση των παιδιών στο δημοτικό σχολείο.

Η μετάβαση είναι μια διαδικασία η οποία πραγματοποιείται μέσα από την αρμονική συνεργασία δημοτικού και Νηπιαγωγείου και μέσα από την εξασφάλιση της συνέχειας και της κοινής αποδοχής των βασικών παιδαγωγικών αρχών και κανόνων που διέπουν την εκπαίδευση των μικρών παιδιών. Οι εμπειρίες που αποκτούν τα παιδιά τα δύο χρόνια φοίτησης στο νηπιαγωγείο επηρεάζουν τη σχέση τους με τη μάθηση, αλλά και τους τρόπους που διαχειρίζονται τις αλλαγές στη ζωή τους.

Η έναρξη του Δημοτικού Σχολείου θεωρείται μετάβαση ζωής για τα παιδιά και τις οικογένειές τους. Είναι περίοδος σημαντικών αλλαγών που προκαλεί άγχος αλλά και συγκινήσεις. Τα παιδιά και οι οικογένειές τους προσαρμόζονται σε νέους ρόλους και προσδοκίες και βιώνουν καινούργιες σχέσεις και αλληλεπιδράσεις. Για να είναι όμως ομαλή η μετάβαση των παιδιών από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο είναι σημαντικό να υπάρχει «συνέχεια» και εξέλιξη στις εμπειρίες μάθησης που βιώνουν. Οι μεγάλες διαφορές Νηπιαγωγείου και Δημοτικού Σχολείου δημιουργούν «ασυνέχειες» στη ζωή των παιδιών, που δυσκολεύουν την προσαρμογή τους στο δημοτικό σχολείο και την ευρύτερη πρόοδο τους. Η δημιουργία σύνδεσης Νηπιαγωγείου - Δημοτικού Σχολείου και η συμμετοχή των παιδιών σε προγράμματα μετάβασης τα εξοικειώνει με τις απαιτήσεις του Δημοτικού Σχολείου και συμβάλλει θετικά στην ομαλή προσαρμογή τους σε αυτό.

Πλούσιο σε ερεθίσματα σχολικό περιβάλλον

Επομένως, μιλάμε ήδη για συστηματική εκπαίδευση με σκόπιμους, συγκεκριμένους και μεθοδευμένους μαθησιακούς στόχους, μέσα σε ένα εκπαιδευτικά ευέλικτο και με πλούσια ερεθίσματα σχολικό περιβάλλον, που με βάση το παιχνίδι, την προσωπική διερεύνηση, τη δημιουργικότητα και την εργασία σε ομάδες θα αποτελέσει τη βάση για την ομαλή ένταξη των παιδιών στη μαθητική κοινότητα και στη συνέχεια στην κοινωνία.

Επισημαίνεται ότι τη σημαντικότητα του ρόλου του Νηπιαγωγείου έχει αναγνωρίσει διαχρονικά η Ελληνική Πολιτεία και έχει προβεί στην υλοποίηση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης για ένα έτος, αν και προβλέπεται η φοίτηση σε αυτό να είναι δύο έτη (Ν. 1566/85). Έχει ενσωματώσει και τα δύο έτη φοίτησης του Νηπιαγωγείου στον ενιαίο σχεδιασμό της εκπαιδευτικής πολιτικής (αναλυτικά και ωρολόγια προγράμματα κ.λπ.).

Τελευταία, με νομοθετικές που έγιναν το 2016, ο ρόλος του Νηπιαγωγείου αναβαθμίστηκε μέσα από τον Ενιαίο Τύπο Ολοήμερου Νηπιαγωγείου καλύπτοντας έτσι περισσότερο εκπαιδευτικές, κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες της ελληνικής οικογένειας. Στα νηπιαγωγεία σήμερα φοιτούν όλα τα νήπια ηλικίας 5-6 ετών και μεγάλο μέρος των προνηπίων ηλικίας 4-5 ετών. Το ζητούμενο είναι η φοίτηση και η εκπαίδευση και όλων των προνηπίων στα νηπιαγωγεία της χώρας.

Οι θεμελιώδεις αξιακές αρχές για την παιδεία επιτάσσουν μεταξύ άλλων και την παροχή 2χρονης, δημόσιας, δωρεάν και υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης στο δημόσιο Νηπιαγωγείο, που θα είναι ανοιχτό για όλα τα παιδιά ηλικίας 4 έως 6 ετών, προσφέροντας ίσες ευκαιρίες για μάθηση, συμμετοχή, συνεργασία, επικοινωνία, διερεύνηση, δημιουργικότητα και αποδοχή.

Να θεσμοθετηθεί η υποχρεωτική φοίτηση των προνηπίων

Στη σημερινή συγκυρία και με δεδομένη την τεράστια σπουδαιότητα της φοίτησης στο Νηπιαγωγείο, η πολιτεία οφείλει να προχωρήσει στην υποχρεωτική θεσμοθέτηση της φοίτησης και των προνηπίων. Η υποχρεωτική φοίτηση των προνηπίων (4 - 5 ετών) σημαίνει την υποχρέωση της πολιτείας να αναθέτει την εκπαίδευση των παιδιών αυτής της ηλικίας σε εκπαιδευτικούς ΠΕ60, των Παιδαγωγικών τμημάτων των Πανεπιστημίων, που έχουν σπουδάσει αποκλειστικά για την εκπαίδευση της ηλικιακής ομάδας των 4-6 ετών.

Για όλους τους παραπάνω λόγους θα πρέπει ενεργοποιηθεί άμεσα η παρ. 4 του άρθρου 2 του Ν. 1566/1985 (Α΄167) ώστε να γίνει υποχρεωτική και για τα προνήπια η φοίτηση, όπως προβλέπεται στην παραπάνω διάταξη «Η φοίτηση στα νηπιαγωγεία γίνεται υποχρεωτική σταδιακά και κατά περιοχές της χώρας που ορίζονται με κοινή απόφαση του υπουργού Εθνικής Παιδείας...».

Η νομοθετική ρύθμιση η οποία θα καθιστά υποχρεωτική τη φοίτηση των προνηπίων, αρχής γενομένης από τα νηπιαγωγεία της επαρχίας και δίνοντας τον απαιτούμενο χρόνο προσαρμογής στα νηπιαγωγεία μεγάλων αστικών περιοχών (Αττικής, Θεσσαλονίκης), είναι το πρωταρχικό ζητούμενο θα δώσει λύσεις σε εκπαιδευτικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα της χώρας και της ελληνικής οικογένειας.

Συγκεκριμένα, θα επιλυθούν

Εκπαιδευτικά προβλήματα διότι όλα τα παιδιά ηλικίας 4 - 5 ετών θα φοιτούν σε νηπιαγωγεία και θα επωφελούνται από το Αναλυτικό πρόγραμμα και την εκπαίδευση από εξειδικευμένο διδακτικό προσωπικό δηλαδή Εκπαιδευτικών ΠΕ60.

Κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα των οικογενειών, διότι αποδεσμεύοντας ποσοστό 20% περίπου (στοιχεία ΕΕΤΑΑ) της ηλικιακής ομάδας 4 - 5 ετών είναι στους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς θα δίνεται πλέον η δυνατότητα μεγαλύτερης απορρόφησης μικρότερων ηλικιών (2 - 4 ετών) σε αυτούς. Ανακτάται δηλαδή χρήσιμος χώρος για την εξυπηρέτηση περισσοτέρων παιδιών ηλικίας 2 - 4 ετών σε αυτό τον φορέα, ανακουφίζοντας την οικογένεια.

Εν κατακλείδι, οι παιδικοί σταθμοί θα πρέπει να καλύπτουν πλήρως την ηλικιακή ομάδα 0-4 ετών, μέχρι την έναρξη της φοίτησής των παιδιών στην υποχρεωτική εκπαίδευση, δηλαδή στο νηπιαγωγείο. Ενώ το νηπιαγωγείο θα πρέπει να καλύπτει πλήρως την ηλικιακή ομάδα 4-6 ετών που ήδη ανήκει με νόμο στο νηπιαγωγείο (Ν. 1566/85, άρθρο 2, παρ. 3), καλύπτοντας εκπαιδευτικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα των οικογενειών.

* Η Μαρία Μπατσούτα είναι νηπιαγωγός, π. σχολική σύμβουλος

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL