Ζούμε σε μια εποχή που μοιάζει οι πολίτες να μην κατανοούν τη χρησιμότητα, την αναγκαιότητα της δράσης, της διεκδίκησης των κεκτημένων προηγούμενων χρόνων. Η περιστολή των δικαιωμάτων, με τους τρόπους που έχει εφεύρει ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός, συνδέονται με την άμβλυνση των κινηματικών αντανακλαστικών της κοινωνίας.
Εμείς τι κάνουμε, όμως, γι' αυτό; Ως ένας οργανωμένος πολιτικά χώρος της Αριστεράς, ως Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ, κρίνουμε ως αφετηρία μας την επαναφορά των δικαιωμάτων που είχαμε και την οικοδόμηση του “νέου”. Σε αυτή τη διαδικασία θέλουμε να εμπλέξουμε τους νέους ανθρώπους. Ωστόσο, πάγια αδυναμία της Αριστεράς αποτελούσε η δυσκολία να καταστήσει κατανοητά τα αιτήματά της, με αποτέλεσμα οι διεκδικήσεις να χαρακτηρίζονται από όρους μαξιμαλιστικούς και μικροπολιτικούς, δίχως να μεταφράζονται σε μία άμεση υλική νίκη για το σύνολο της κοινωνίας. Για τα ξεπεράσουμε την αδυναμία αυτή πρέπει να στραφούμε ξανά στα “αυτονόητα”, να τα ξαναπούμε, να τα ξαναζητήσουμε. Ένας σύντροφος μου είχε πει: “Είναι μεγάλη επαναστατική πράξη σήμερα να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε το αυτονόητο”.
Ας σταθούμε στον χώρο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, για παράδειγμα...
Τα προβλήματα τα οποία καλείται κάθε φοιτητής να αντιμετωπίσει σήμερα στο πανεπιστήμιο είναι πολλά και οι ανάγκες που χρειάζεται να καλύψει υπερβαίνουν πολλές φορές τη λογική της “καλής φοιτητικής ζωής”. Η εντατικοποίηση των σπουδών, η ανταγωνιστικότητα μεταξύ των φοιτητών, οι εργολαβίες στη φοιτητική μέριμνα (με τα υπέρογκα χρηματικά ποσά από τους προϋπολογισμούς των ιδρυμάτων), η καθηγητική αυθαιρεσία· όλα αυτά είναι γεγονότα, ενώ η συνδιοίκηση και η διεύρυνση της δημοκρατίας είναι ανύπαρκτες.
Κύτταρα δημοκρατίας
Ποια είναι η αντιπρόταση που δίνουν οι φοιτητές στις μέρες μας απέναντι σε αυτά; Οι παρατάξεις είτε καλλιεργούν την ανάθεση, ταυτόχρονα με την υποστήριξη του νεοφιλελεύθερου πανεπιστημίου, είτε διαφωνούν μονίμως γύρω από επίδικα της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Έτσι, οι Γενικές Συνελεύσεις τείνουν να καταλήγουν σε... “μικρές βουλές”. Εκεί δεν υπάρχει πια καμία κουλτούρα δημοκρατικού διαλόγου και σοβαρής συζήτησης και δεν δίνεται καμία προοπτική για τα άμεσα ζητήματα των φοιτητών. Για εμάς ως μέλη της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ οι Γενικές Συνελεύσεις θέλουμε να μετασχηματιστούν στα κύτταρα δημοκρατίας μας, όπου ο καθένας θα δύναται να συζητά δημοκρατικά γύρω από τις ανάγκες και τις προτάσεις. Θέλουμε να αποτελέσουν το πρωτογενές, το άμεσο και το πιο ανθρώπινο πεδίο όπου θα λαμβάνονται αποφάσεις, που θα αλλάζουν την καθημερινότητα της σπουδάζουσας νεολαίας προς το καλύτερο.
Σαφώς, για να γίνονται κατ’ αρχήν συνελεύσεις, πρέπει να έρχονται οι φοιτητές. Σήμερα, όμως, οι δημοκρατικές διαδικασίες έχουν απαξιωθεί στην αντίληψη του μέσου σπουδαστή. Σε καμία περίπτωση δεν ευθύνεται ο ίδιος. Ίσως ήταν χρήσιμο να ψάξουμε και να βρούμε νέες μεθόδους δημοκρατικού διαλόγου και λήψης αποφάσεων, που να μην περιορίζονται αποκλειστικά εντός μιας Γενικής Συνέλευσης, χωρίς ωστόσο να συμβάλουμε και εμείς στην απαξίωσή της και στην καλλιέργεια της αντίληψης της ανάθεσης και της παθητικότητας. Ως μέλη της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι, ακόμη και στην περίπτωση που θα λαμβάνονται ομόφωνα αποφάσεις στις συνελεύσεις, ο βαθμός υλοποίησής τους είναι δύσκολος, εφόσον εκλείπει σήμερα από το πανεπιστήμιο η συνδιοίκηση, η συμμετοχή δηλαδή των φοιτητών στα κέντρα λήψης των αποφάσεων (σύγκλητοι, συνελεύσεις τμημάτων), με δικαίωμα επίσημης διατύπωσης λόγου και ψήφου.
Δίχως το δικαίωμα στη συνδιοίκηση και την επαναλειτουργία τριτοβάθμιου οργάνου φοιτητών (ΕΦΕΕ), που θα μεταφέρει τα επιμέρους προβλήματα των σχολών στους καθηγητές και στους πρυτάνεις, αποφασίζουν σήμερα οι πανεπιστημιακές ελίτ για εμάς, χωρίς εμάς. Το αίτημα για διεύρυνση της δημοκρατίας, τόσο εντός της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης όσο και εντός του συνόλου της κοινωνίας, καθίσταται όχι μόνο φανερό, αλλά και αναγκαίο προς υλοποίηση. Στην περίπτωση που κάθε νέος εντοπίζει τον εαυτό του εντός των δημοκρατικών διαδικασιών, όπου μπορεί να συμμετέχει και να αποφασίζει, τότε θα κατανοήσει ότι το να αποτελέσει και ο ίδιος κομμάτι της λύσης του προβλήματος δεν είναι κάτι το ουτοπικό και το ανέφικτο, αλλά ένα αίτημα πιο ρεαλιστικό από ποτέ.
Ίσως να μην υπάρχουν πλέον μικρά και μεγάλα, σημαντικά και ασήμαντα. Κάθε τι που θα αποτελέσει μέσο για την αλλαγή της καθημερινότητας του κάθε νέου και νέας, αλλά και του κόσμου γύρω τους είναι σημαντικό, είναι πεδίο αγώνα. Εκεί θα πρέπει να προσανατολίσουμε τη δράση μας την επομένη του συνεδρίου μας.
* Ο Μαρίνος Μπουλούτης είναι μέλος της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ Πάτρας
