“Ένα φάντασμα” πλανούνταν πάνω από την συζήτηση για τις μεταρρυθμίσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στο 2ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Όπως σωστά παρατήρησε στο τέλος των τοποθετήσεων ο συντονιστής και πρώην υπουργός Παιδείας, Πέτρος Ευθυμίου το “φάντασμα αυτό είναι η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα”. Όλοι οι εισηγητές έθιξαν το ζήτημα, εξάλλου, με την τομεάρχη Παιδείας της ΝΔ, Νίκη Κεραμέως να υποστηρίζει την κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος -ενώπιον ενός πολύ βολικού, ομολογουμένως, ακροατηρίου.
“Η αγορά πρέπει να είναι ελεύθερη να αποφασίσει αν ένα πανεπιστήμιο αντέχει ή δεν αντέχει”, τόνισε, απαντώντας στην παρατήρηση του πρώην αναπληρωτή υπουργού Δημοσίας Τάξης, Γιάννη Πανούση, περί “εθνικού σχεδίου” που να ελέγχει την ιδιωτική πρωτοβουλία στην εκπαίδευση.
“Η αναθεώρηση του άρθρου 16 είναι το τοτέμ των αντιμεταρρυθμιστών στη χώρα μας”, επισήμανε η Ν. Κεραμέως, ισχυριζόμενη ότι είναι “κοινά αποδεκτό ότι η ποιότητα της εκπαίδευσης θα ενισχυθεί με την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων”. Κατά τα λοιπά πρότεινε ενίσχυση της αυτονομίας και του αυτοδιοίκητου των ιδρυμάτων, κινητρα για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των πανεπιστημίων, διαρκή και τακτική αξιολόγηση προσωπικού και προγραμμάτων σπουδών, αλλά και αναζήτηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης από τα ίδια τα πανεπιστήμια.
Στην ίδια συζήτηση, αξίζει να σημειωθεί ότι παρενέβη ο Β. Δασκαλάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Κολλεγίων, για να καλέσει την πολιτεία να εμπιστευτεί τα κολλέγια, αφού όπως είπε “θα μπορούσαμε να λύσουμε πολλά προβλήματα”. Ο πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής Μήτκας παρενέβη για να απαντήσει ότι “το δημόσιο πανεπιστήμιο είναι η μεγαλύτερη επένδυση της ελληνικής κοινωνίας”.
Λίγα λεπτά νωρίτερα, στην τοποθέτησή του είχε υποστηρίξει ότι “οι Έλληνες φοιτητές είαι αυτοί που παρακολουθούν σε μεγαλύτερο ποσοτό και τελειώνουν προγράμματα των πανεπιστημίων της Αμερικής”, για να εστιάσει στην ποιότητα του εκπαιδευτικού συστήματος. Εξέφρασε, πάντως, την ανησυχία ότι ενώ “τα πανεπιστήμια του κόσμου κινούνται σε μια κατεύθυνση, τα ελληνικά πανεπιστήμια κινούνται προς την αντίθετη”. Ακόμη κάλεσε “να αλλάξει ο τρόπος που οι φοιτητές αντιλαμβάνονται τη σχέση τους με τα μαθήματα”, και συνέχισε “το πανεπιστήμιο δεν υπάρχει για να εξυπηρετεί τους καθηγητές, αλλά για να το υπηρετούν”. “Να εκμεταλλευτούμε τη μεγάλη επιστημονική διασπορά της Ελλάδας”, συνέχισε.
Αμέσως μετά ο πρύτανης του πανεπιστημίου Αιγαίου, Στέφανος Γκρίτζαλης, εστίασε στην ανάγκη να ενισχυθεί η παραγωγή αποφοίτων των μεταπτυχιακών στην Ελλάδα. Όπως είπε, παραθέτοντας στοιχεία, “οι κάτοχοι μεταπτυχιακών στην Ελλάδα μέχρι 31 ετών” είναι οι λιγότεροι σε σχέση με την ΕΕ. Ακόμη σημείωσε ότι “η Ελλάδα παράγει ερευνητικά αποτελέσματα με 6 φορές μικρότερη χρηματοοδότηση”, σε σχέση με την Γερμανία, και τέλος είπεότι ως πρύτανης μέσα σε δυόμιση χρόνια έχει ζήσει 5 υπουργούς Παιδείας με 5 διαφορετικές πολιτικές.
Στην δική του τοποθέτηση Γ. Πανούσης επισήμανε την ανάγκη η παιδεία στην Ελλάδα να αποκτήσει ταυτότητα και προφίλ. “Να καλέσουμε τα πανεπιστήμια να αποδείξουν την κοινωνική τους αποστολή”, είπε, και κάλεσε την πολιτεία να ορίσει το 2018 ως έτος “πανεπιστημιακής αναγέννησης”. Τέλος, μίλησε για την “πανεπιστημιακή ανομία”, για να υποστηρίζει ότι “χωρίς κάθαρση δεν θα ριζώσει καμία μεταρρύθμιση”. Σε σχετική παρατήρηση, δε, ενός φοιτητή από το κοινό απάντησε “όσους μπορούσα να συλλάβω... συνέλαβα”.
Ο Στάθης Ευσταθόπουλος, νεοεκλεγείς πρόεδρος της ΠΟΣΔΕΠ, είπε ότι “η πολιτεία μονίμως είχε και έχει την πολιτική ότι δίνουμε στα πανεπιστήμι ό,τι μας περισσεύει”. Επισήμανε ότι πολύς λόγος γίνεται για την αξιολόγηση των πανεπιστήμιων, όμως “τα δικά μας πανεπιστήμια μόλις τώρα καταλαβαίνουν με ποια κριτήρια καταρτίζονται οι διεθνείς λίστες κατάταξης”. Όσον αφορά στα μεταπτυχιακά είπε ότι “το σημερινό σύστημα δουλεύει”, για να υποστηρίξει ότι δεν πρέπει να αλλάξει. “Αν θέλουμε να κάνουμε κοινωνική πολιτική να θέσουμε την υποχρέωση να δίνονται υποτροφίες”. Τέλος, ζήτησε περισσότερη αυτονομία στην τριτοβάθμια.
