Ο αγώνας των εκπαιδευτικών ξέφυγε από την αρχή από το στενό πλαίσιο του κλάδου μας και συγκέντρωσε τα βλέμματα και το ενδιαφέρον όλης της κοινωνίας. Πολλές και πολλοί, όχι μόνο εκπαιδευτικοί, επένδυσαν σε αυτόν τον αγώνα και θεώρησαν ότι επιτέλους βρέθηκε ένας μαζικός χώρος εργαζομένων που θα μπορούσε να αντισταθεί ουσιαστικά στην τροϊκανή κυβέρνηση.
Αυτός ο αγώνας όχι μόνο δεν στηρίχθηκε από εκεί που θα έπρεπε (ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ) αλλά και υπονομεύθηκε.
Επιπρόσθετα, η Γενική Συνέλευση των Προέδρων έγινε την Τετάρτη 15 του Μάη και οι Πανελλαδικές εξετάσεις ξεκινούσαν την Παρασκευή 17 του Μάη.
Πώς, λοιπόν, προεξόφλησε η Γενική Συνέλευση των Προέδρων τελεσίδικα, μιάμιση ολόκληρη ημέρα πριν, ότι δεν υπάρχουν οι αναγκαίοι όροι να γίνει η απεργία, με τους δασκάλους και άλλους ήδη αλληλέγγυους, και σε συνθήκες πυκνού πολιτικού χρόνου, όπου οι συσχετισμοί άλλαζαν από στιγμή σε στιγμή;
Και άλλη ερώτηση: δεν ήταν άραγε αναμενόμενες οι σεισμικές δονήσεις και η οργή που επακολούθησε στον κλάδο, αλλά και γενικότερα;
Για να απαντήσω στα ερωτήματα αυτά, ας μου επιτραπεί να διατυπώσω κάποιες υποθέσεις σχετικά με το γιατί η απόφαση της ΟΛΜΕ ήταν αυτή που ήταν.
Υπόθεση πρώτη: Η ΟΛΜΕ δεν γνώριζε ότι απέναντι στην όποια απόφασή της θα αντιμετώπιζε την ανάλγητη και σταθερά μνημονιακά προσηλωμένη στάση της κυβέρνησης και των κομμάτων που τη στηρίζουν.
Υπόθεση δεύτερη: Δεν γνώριζε τις προγενέστερες αντιδράσεις της μνημονιακής κυβέρνησης, δεν γνώριζε τις προηγούμενες βάρβαρες επιστρατεύσεις κλάδων εργαζομένων.
Υπόθεση τρίτη: Δεν γνώριζε ότι μαζί με τα κυβερνητικά κέντρα συμπορεύονταν και τα ΜΜΕ, τα οποία, όπως και στο παρελθόν, θα εξαπέλυαν επίθεση συκοφαντίας στους καθηγητές και άφηναν κροκοδείλια δάκρυα για τους ταλαίπωρους τους μαθητές.
Υπόθεση τέταρτη: Δεν γνώριζε ότι θα ενεργοποιηθούν όλοι οι μηχανισμοί για να επιτευχθεί ο κοινωνικός αυτοματισμός, να στρέψουν δηλαδή την κοινωνία εναντίον των εκπαιδευτικών και να τους απομονώσουν.
Υπόθεση πέμπτη: Δεν γνώριζε η ΟΛΜΕ τη στάση των ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ που συμπαρατάχθηκαν με την κυβέρνηση και πούλησαν φτηνά συναδέλφους τους εργαζόμενους.
Υπόθεση έκτη: Δεν γνώριζαν την αγωνιώδη κραυγή του μαθητή μας από τη Δραπετσώνα να σταθούμε όρθιοι και να μη σκύψουμε το κεφάλι.
Υπόθεση έβδομη: Δεν γνώριζε η ΟΛΜΕ τις προσδοκίες μεγάλου μέρους της κοινωνίας να μην επιτρέψουν τη νίκη στον αυταρχισμό.
Υπόθεση όγδοη: Δεν γνώριζαν ούτε την οργή των συναδέλφων τους που ξεχείλισε στις συνελεύσεις των ΕΛΜΕ.
Υπόθεση ένατη: Η ΟΛΜΕ δεν γνώριζε ότι τούτη τη φορά υπήρχε η κρίσιμη μάζα εκπαιδευτικών, αποφασισμένη να αντιπαρατεθεί.
«Κρίσιμη μάζα»: αναφέρομαι στους περίπου 10.000 αναπληρωτές που απολύονται, στους συναδέλφους που έχουν μέχρι δώδεκα χρόνια υπηρεσία και κινδυνεύουν να μετατεθούν αναγκαστικά στις εσχατιές της Ελλάδας, καθώς και στους γνωστούς συνειδητοποιημένους αγωνιστές που χρόνια τώρα δηλώνουν παρούσες και παρόντες και υπερασπίζονται τη δημόσια εκπαίδευση. Αυτοί προφανώς και θα απεργούσαν.
Υπόθεση δέκατη. Η ΟΛΜΕ, σαν να μην αναγνώρισε την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, που είχε πολλές ομοιότητες με αυτήν πριν από τις μεγάλες κινητοποιήσεις του κλάδου, όπως:
- Το 1997, με τη δίμηνη απεργία των εκπαιδευτικών.
- Το 1998, με τις καταλήψεις εξεταστικών κέντρων του ΑΣΕΠ.
- Το 1999, με τις μαθητικές καταλήψεις, στις οποίες ο κλάδος στάθηκε ανοιχτά αλληλέγγυος.
Υπόθεση ενδέκατη: Η ΟΛΜΕ λησμόνησε τη δημόσια δέσμευσή της ότι έστω και μία απόλυση εκπαιδευτικού δεν θα γίνει αποδεκτή από τον κλάδο και θα αντισταθεί με κάθε μέσον. Λησμόνησε άραγε ποια είναι η υποχρέωση ενός ιστορικού αγωνιστικού συνδικάτου απέναντι στα μέλη του;
Πώς απαντά τώρα στις χιλιάδες των αναπληρωτών αλλά και των μονίμων εκπαιδευτικών που κινδυνεύουν να απολυθούν με την αύξηση του ωραρίου;
Υπόθεση δωδέκατη: Η ΟΛΜΕ δεν γνώριζε ότι η ματαίωση ενός αγώνα που δημιούργησε πολλές προσδοκίες για νικηφόρα έκβαση δεν είναι θέμα απλώς διαδικαστικό αλλά, αντίθετα, βαθύτατα πολιτικό - συνδικαλιστικό.
Αν δέχεται το δεύτερο, τότε πώς επέλεξε τη διπλή ψηφοφορία για το ίδιο ερώτημα (δηλαδή υπερψήφιση και υιοθέτηση της εισήγησης της ΟΛΜΕ) και μετά από δευτερόλεπτα αναίρεση και απόρριψη της εισήγησης, με την εκτίμηση ότι δεν υπάρχουν οι αναγκαίοι όροι για την υλοποίησή της; Ίσως επειδή ήμασταν ήδη επιστρατευμένοι, και εκεί που αρχίζει ο στρατός σταματά η λογική.
Υπόθεση δέκατη τρίτη: Δεν γνώριζε η ΟΛΜΕ, όπως όφειλε, το στίχο του ποιητή: «Εμείς μερτικό δε ζητήσαμε. Τίποτα. Μόνο θυμηθείτε το: αν η ελευθερία δε βαδίσει στα χνάρια του αίματός μας, εδώ θα μας σκοτώνουν κάθε μέρα. Γεια σας». Γιάννης Ρίτσος, «Σκοπευτήριο Καισαριανής»
Αν όλα αυτά δεν τα γνώριζαν, καλώς ανέκρουσαν πρύμναν και έδωσαν μια νίκη διά περιπάτου στην κυβέρνηση.
Συμπέρασμα
Όσο κι αν γίνεται από ορισμένους η προσπάθεια να υπάρξει μια θετική αποτίμηση του αγώνα, η πραγματικότητα δεν αλλοιώνεται.
Όμως κανένα ενδιαφέρον δεν παρουσιάζει το παιχνίδι της απόδοσης ευθυνών που επιχειρείται από κάποιες παρατάξεις. Αντίθετα, είναι και επικίνδυνο για την επόμενη περίοδο, καθώς και για την ενότητα του συνδικαλιστικού κινήματος των εκπαιδευτικών.
Είναι αλήθεια πως η κυβέρνηση είναι ανάλγητη. Έχει μειώσει αφάνταστα τις δαπάνες για την παιδεία σε αυτήν την τριετία -με αποτέλεσμα να αγωνιούμε για χαρτί φωτοτυπίας και για πετρέλαιο στα σχολειά, τον χειμώνα- κι έχει μειώσει τον μισθό μας στο μισό.
Είναι αλήθεια πως η ΟΛΜΕ, σε αυτή την πρωτόγνωρη συγκυρία και μπροστά στον κίνδυνο των ανεξέλεγκτων απολύσεων από μιαν ανάλγητη κυβέρνηση, δίστασε.
Έτσι, το συνδικαλιστικό κίνημα των εκπαιδευτικών ηττήθηκε πριν καν δώσει τη μάχη και τα πρώτα θύματα είναι οι επιστρατευμένοι κι απογοητευμένοι εκπαιδευτικοί, που εκφράζουν δυσπιστία προς το ίδιο το συνδικάτο τους.
Επίσης αμήχανη θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί και η στάση του ΣΥΡΙΖΑ. Παράδοξη αμηχανία, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ έλεγε όλον αυτόν τον καιρό ότι προσδοκά να κινηθεί η κοινωνία, και ότι μόνον έτσι θα αλλάξουν τα πράγματα. Το μεγάλο κόμμα της Αριστεράς προφανώς και έχει το χρέος να σταθεί αποφασιστικά αλληλέγγυο στον αγώνα των εκπαιδευτικών.
Παρ' όλα αυτά, με τις μαζικές συνελεύσεις των ΕΛΜΕ και τις ψηφοφορίες, οι εκπαιδευτικοί έδωσαν και ένα μάθημα δημοκρατίας στην ελληνική κοινωνία, παρά το μάθημα αυταρχισμού που έδωσε η κυβέρνηση με την επιστράτευση. Ως και τα κανάλια αναγκάστηκαν να δείξουν πώς λειτουργεί ένα συνδικάτο εργαζομένων στις καλύτερές του στιγμές, εφαρμόζοντας την άμεση δημοκρατία. Και αυτό δεν μας το παίρνουν πίσω.
Το καθήκον όλων μας, τώρα, είναι ο αγώνας για την άρση της πολιτικής επιστράτευσης άρα και της δυνατότητας της κυβέρνησης να κυριαρχεί στην κατάσταση της έκτακτης ανάγκης. Οι επιστρατεύσεις τους, δυστυχώς γι' αυτούς, δεν πείθουν. Και θα φανεί.
Το συνδικαλιστικό κίνημα των εκπαιδευτικών έχει μακροχρόνιους ιστορικούς αγώνες και μεγάλη δυναμική. Οφείλει, συνεπώς, αφού κάνει την αυτοκριτική του, να λάβει άμεσα όλα τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσει τη δημόσια εκπαίδευση. Το χρωστάει άλλωστε σε όλη την ελληνική κοινωνία.
Εδώ είμαστε και δεν το βάζουμε κάτω. Δεν θα αφήσουμε να απολυθούν οι συνάδελφοί μας. Δεν θα αφήσουμε να διαλυθεί η δημόσια εκπαίδευση. Ίσως να λησμονούν ότι εμείς, οι δάσκαλοι της νιότης, είμαστε από τα πιο ευαίσθητα και δυναμικά κομμάτια της κοινωνίας, ότι δεν είμαστε πελάτες κανενός πάτρωνα και ότι η κοινωνία, οι μαθητές, οι γονείς τους είναι κοντά μας, τους μιλάμε, μας ακούν και μας αφουγκράζονται. Και πολύ σύντομα θα το καταλάβουν.
* Ο Θοδωρής Μαλαγάρης είναι πρόεδρος της Β' ΕΛΜΕ Αθήνας, αιρετός εκπρόσωπος των εκπαιδευτικών στο ΠΥΣΔΕ Α' Αθήνας, μέλος της γραμματείας των ΣΥΝΕΚ
