Της Μερόπης Τζούφη*
Η Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού καθιερώθηκε στις 20 Νοεμβρίου του 1989, όταν κυρώθηκε η Διεθνής Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Τα 54 άρθρα της σύμβασης περιγράφουν τέσσερις μεγάλες κατηγορίες δικαιωμάτων που σχετίζονται με την επιβίωση, την ανάπτυξη, την προστασία και τη συμμετοχή των παιδιών.
Ωστόσο, η ευρωπαϊκή κρίση και τα προγράμματα λιτότητας έθεσαν υπό αμφισβήτηση μια σειρά από κατακτημένα δικαιώματα και ενέτειναν τις κοινωνικές ανισότητες εις βάρος των παιδιών, τα οποία αποτελούν μία από τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Κατά την περίοδο της κρίσης, ο αριθμός των παιδιών σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού αυξήθηκε κατακόρυφα. Επίσης αυξήθηκαν η παιδική φτώχεια και ο δείκτης υλικής αποστέρησης. Σύμφωνα με τη Eurostat, η χώρα μας το 2015 κατείχε την αρνητική πρωτιά σε όλες αυτές τις μετρήσεις.
Όσον αφορά την εκπαίδευση, η μείωση των εισοδημάτων και οι περικοπές των κρατικών δαπανών συνέβαλαν αρνητικά στην πρόσβαση και στις επιδόσεις των μαθητών. Οι μισθοί των εκπαιδευτικών μειώθηκαν και οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού πάγωσαν για δέκα χρόνια. Η ανέγερση νέων σχολικών μονάδων ελαττώθηκε και η συντήρησή τους έγινε υπερβολικά δύσκολη.
Παρά τις οικονομικές αντιξοότητες, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε να σταθεροποιήσει το εκπαιδευτικό σύστημα και να εξασφαλίσει την πρόσβαση όλων των μαθητών στα δημόσια σχολεία. Στο πλαίσιο αυτό ενισχύθηκαν και αναβαθμίστηκαν η Ειδική Αγωγή και η Επαγγελματική Εκπαίδευση, αυξήθηκε η δημόσια χρηματοδότηση, θεσμοθετήθηκε η υποχρεωτική δίχρονη προσχολική εκπαίδευση, καθιερώθηκε το ολοήμερο πρόγραμμα και δρομολογήθηκαν μόνιμες προσλήψεις εκπαιδευτικών.
Ειδική μέριμνα υπήρξε και για την πολλαπλά ευάλωτη ομάδα των προσφυγόπουλων. Δημιουργήθηκαν κατάλληλες εκπαιδευτικές δομές, υπήρξε μέριμνα για την ψυχοκοινωνική υποστήριξη με σκοπό την ομαλή τους ένταξη στην εκπαιδευτική διαδικασία και τον κοινωνικό ιστό. Ως αποτέλεσμα, οι εγγεγραμμένοι μαθητές πρόσφυγες στα δημόσια σχολεία της χώρας για το σχολικό έτος 2018-2019 άγγιξαν τους 13.000.
Σήμερα, η κυβέρνηση της Ν.Δ. διατείνεται πως επιχειρεί την επιστροφή στην κανονικότητα. Όμως αυτό που επιχειρεί είναι η επιστροφή στο παρελθόν, η επαναφορά των πολιτικών που οδήγησαν τη χώρα στην κρίση, τη χρεοκοπία και τη συρρίκνωση των δικαιωμάτων.
Τα κλειστά κέντρα κράτησης για τους πρόσφυγες, τα εμπόδια στη διαδικασία ασύλου και η γκετοποίηση των μαθητών προσφύγων σε εκπαιδευτικές ψευτοδομές εντός των camps ποια κανονικότητα επαναφέρει;
Δύο και πλέον μήνες από το πρώτο κουδούνι, τα σχολεία αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα και ελλείψεις. Ειδικότερα τα ΕΠΑΛ, τα σχολεία των ψυκτικών του κ. Μητσοτάκη, αγωνιούν καθώς το υπουργείο Παιδείας επιδεικνύει αδράνεια στη στήριξή τους και την υλοποίηση των προγραμμάτων που τα κατέστησαν σχολεία ισότιμης επιλογής.
Ελλείψεις και εκπαιδευτικά κενά αντιμετωπίζουν ακόμα και τα πρότυπα και πειραματικά σχολεία, παρά τις δημόσιες δεσμεύσεις για την αναβάθμισή τους. Επιπλέον, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας δεν έχει καταφέρει να ολοκληρώσει τις 4.500 μόνιμες προσλήψεις για την εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρία ή / και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Η κυβερνητική πλειοψηφία συμπεριφέρεται σαν να μην κατανόησε τι συνέβη στη χώρα τα τελευταία δέκα χρόνια. Αντίθετα, δεν χάνει ευκαιρία να επιτεθεί σε καθετί δημόσιο, να εκφράσει τη στήριξή της στα συμφέροντα των λίγων και να αποθεώσει την ιδιωτική πρωτοβουλία. Εργάζεται συστηματικά για την απόσυρση του κράτους από τις υποχρεώσεις του, για την αποσάθρωση των δημόσιων δομών, τη μείωση των δαπανών για την Παιδεία, τη δημιουργία φραγμών και αποκλεισμών.
Όμως τα δικαιώματα του παιδιού δεν μπορεί να διέπονται από επιλεκτικό ανθρωπισμό και να υπερασπίζονται συμβολικά για μία ημέρα του χρόνου και με δράσεις σε κλίμα εθελοντισμού.
Τα παιδιά χρήζουν οικογενειακής και κοινωνικής προστασίας, φροντίδας και μέριμνας. Η απρόσκοπτη πρόσβασή τους στην εκπαίδευση προϋποθέτει ένα σχολείο συμμετοχικό, ποιοτικό και ανοιχτό για όλους. Τα δικαιώματα τα παιδιών προστατεύονται και διευρύνονται μόνο υπό μια τέτοια κανονικότητα και όχι υπό την κανονικότητα της Ν.Δ. και του Κυριάκου Μητσοτάκη.
* Η Μερόπη Τζούφη είναι αναπληρώτρια τομέαρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτής Ιωαννίνων
