Αν και η λογοκλοπή είναι μια πρακτική με βαθιές ρίζες στον χρόνο, η ευκολία των επιλογών copy- paste που παρέχει η τεχνολογία των ηλεκτρονικών υπολογιστών έχει απογειώσει τα τελευταία χρόνια την αντιγραφή και έχει ανοίξει νέους ορίζοντες δράσης. Από κοντά, το άφθονο περιεχόμενο που προσφέρει το Διαδίκτυο αποτελεί μια μεγάλη δεξαμενή για εκατομμύρια, δισεκατομμύρια copy- paste, που εκτοξεύουν την πρακτική της λογοκλοπής, χτίζουν καριέρες και γεμίζουν τσέπες. Ήδη σήμερα, στην ειδησεογραφία του ελληνικού Διαδικτύου οι αναπαραγωγές κειμένων είναι πολλαπλάσιες από τα πρωτότυπα δημοσιεύματα.
“Και ποιο είναι το πρόβλημα;” θα ρωτούσαν οι «ελευθεριακοί» της ενημέρωσης. Η είδηση, λένε οι ζηλωτές του laissez faire- laissez passer της ειδησεογραφίας (και των προϊόντων πολιτισμού γενικά), είναι κοινωνικό αγαθό και πρέπει να παρέχεται δωρεάν, άρα ο όρος «λογοκλοπή» δεν υφίσταται καν. Η είδηση πρέπει να κυκλοφορεί ελεύθερα.
Στον αντίποδα της αντίληψης αυτής βρίσκονται οι επιχειρήσεις που παράγουν ειδησεογραφία, ο Τύπος, η τηλεόραση, τα πρακτορεία ειδήσεων, οι μεγάλες ειδησεογραφικές ιστοσελίδες και οπωσδήποτε οι εργαζόμενοι, δημοσιογράφοι, αρθρογράφοι, φωτορεπόρτερ, εικονολήπτες. Γι’ αυτούς η είδηση είναι προϊόν εργασίας, το οποίο πωλείται προκειμένου να συνεχίσει να στηρίζει την παραγωγή του. Ο δημοσιογράφος εργάζεται και πληρώνεται από τον επιχειρηματία, ο επιχειρηματίας πληρώνει τον δημοσιογράφο από τα έσοδά του, κυρίως από τη διαφήμιση.
Τι συμβαίνει όμως όταν η διαφήμιση κατακερματίζεται και διαμοιράζεται σε εκατοντάδες, ενδεχομένως χιλιάδες ιστοσελίδες, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων αντιγράφει έτοιμο περιεχόμενο από άλλους; Όταν οι λίγοι χρηματοδοτικοί πόροι που έχουν απομείνει ενισχύουν ιστοσελίδες που συστηματικά παραγεμίζονται με copy-paste; Οι μεν λογοκλόποι βγαίνουν κερδισμένοι αφού με λίγο προσωπικό έχουν αναλογικά υψηλά έσοδα, ενώ όσοι επενδύουν στις πρωτογενείς ειδήσεις, δηλαδή σε υψηλού επιπέδου καλοπληρωμένο προσωπικό, στερούνται εσόδων και προχωρούν σε περικοπές. Οι οικονομικές δυσκολίες να ανταποκριθούν οι μεγάλοι ειδησεογραφικοί οργανισμοί διεθνώς στον ρόλο τους την τελευταία δεκαετία είναι γνωστές. Και οι επιπτώσεις επίσης: Μείωση των ανταποκριτών εκτός των εθνικών συνόρων, μείωση των ανταποκριτικών γραφείων στην περιφέρεια, εντατικοποίηση της εργασίας των δημοσιογράφων, στασιμότητα των αμοιβών κ.ο.κ. Η λογοκλοπή αποδυναμώνει την παραγωγή του λόγου και της είδησης.
Μια σημαντική διευκρίνηση: Η λογοκλοπή δεν αφορά στην κατανάλωση περιεχομένου για προσωπική χρήση, όπως π.χ. για ενημέρωση ή για ανάρτηση στα social media από ιδιώτες, ακόμα και ανάρτηση σε προσωπική ιστοσελίδα (blog). Η λογοκλοπή αφορά τον προσπορισμό περιεχομένου (copy- paste) και στη συνέχεια στη μεταπώλησή του σε διαφημιζόμενους. Αφορά το να βγάζεις λεφτά με τη δουλειά των άλλων.
Το Μητρώο On Line Media που ανακοίνωσε προ ημερών ο υπουργός Ψηφιακής πολιτικής Νίκος Παππάς και λειτουργεί στο πλαίσιο της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης - Επικοινωνίας υπόσχεται στις περίπου 200 εγγεγραμμένες επιχειρήσεις Διαδικτύου ειδικό λογισμικό το οποίο θα εντοπίζει τη λογοκλοπή. Όπως είπε ο γενικός γραμματέας Λευτέρης Κρέτσος, θα είναι έτοιμο στο επόμενο 6μηνο σε συνεργασία με τον ΟΣΔΕΛ, τον Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου, ο οποίος διαχειρίζεται δικαιώματα για 4.500 δημιουργούς (συγγραφείς, δημοσιογράφους, μεταφραστές) και 600 εκδότες βιβλίων, εφημερίδων, περιοδικών. Οι επιχειρήσεις Διαδικτύου εύκολα θα εντοπίζουν τους συστηματικούς λογοκλόπους και θα μπορούν στη συνέχεια να κινηθούν δικαστικά.
Το ίδιο Μητρώο υπόσχεται επίσης ορθολογικότερη κατανομή της κρατικής διαφήμισης. Μόνο τα μέλη του Μητρώου θα έχουν πρόσβαση στην κρατική διαφήμιση, που σημαίνει ότι έχει καταγραφεί σε ποιον ανήκει το site, ποιος είναι ο εκδότης και ο διευθυντής του, πόσους εργαζόμενους απασχολεί και πώς. Το Μητρώο θα βοηθήσει στην εξυγίανση του χώρου του Διαδικτύου και αναμένεται να λειτουργήσει ως πυξίδα και για τη διαφήμιση ιδιωτικών φορέων.
