Παράνομες επαναπροωθήσεις, υπερπληθυσμός στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης, κακές συνθήκες κράτησης μεταναστών, κακοποίηση μεταναστών και προσφύγων από αστυνομικούς αλλά και συστάσεις για τις συνθήκες που επικρατούν σε ψυχιατρικά νοσοκομεία και δομές περιλαμβάνει η έκθεση της Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η έκθεση δημοσιεύτηκε χθες και αποτελεί το προϊόν της επίσκεψης της Επιτροπής στη χώρα μας τον Απρίλιο του 2018.
Στην έκθεση αυτή η CPT εκφράζει την ανησυχία της για τη συνεχιζόμενη κακομεταχείριση των κρατούμενων υπηκόων τρίτων χωρών, σημειώνοντας ότι «έλαβε αξιόπιστους ισχυρισμούς για σωματική κακομεταχείριση από την αστυνομία», κυρίως στους χώρους κράτησης της περιοχής του Έβρου (στο προαναχωρησιακό κέντρο και το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στο Φυλάκιο και στο αστυνομικό τμήμα στο Τυχερό), όπως και στο προαναχωρησιακό κέντρο της Μόριας στη Λέσβο.
Επίσης, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, πολλοί μετανάστες και πρόσφυγες προέβαλαν «αξιόπιστους ισχυρισμούς» σχετικά με την εμφάνιση επιχειρήσεων παράνομης επαναπροώθησης από την Ελλάδα στην Τουρκία. Κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι είχαν υποστεί σωματική κακομεταχείριση «από αστυνομικούς και συνοριοφύλακες ή (παρα-) στρατιωτικούς κατά τη διάρκεια τέτοιων επιχειρήσεων επαναπροώθησης». Η CPT συνιστά στις ελληνικές αρχές να αποτρέψουν κάθε μορφή επαναπροώθησης.
Σχετικά με τις συνθήκες κράτησης στα περισσότερα αστυνομικά τμήματα και τα τμήματα συνοριακής φύλαξης που επισκέφθηκαν τα μέλη της CPT, τονίζεται ότι παραμένουν ακατάλληλες για την κράτηση ατόμων για περισσότερες από 24 ώρες και παρ' όλα αυτά εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται για την κράτηση παράνομων μεταναστών για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα.
Στα προαναχωρησιακά κέντρα οι συνθήκες κυμαίνονταν από καλές (στην Κω) και αποδεκτές (στην Αμυγδαλέζα) μέχρι φτωχές (στη Μόρια) και πολύ κακές (στο Φυλάκιο).
Η Επιτροπή συνιστά τη λήψη μέτρων για την εξάλειψη της κακομεταχείρισης των αλλοδαπών που στερούνται την ελευθερία τους από την αστυνομία. Επίσης, ζητάει τη λήψη εναλλακτικών μέτρων αντί της κράτησης για τη διαχείριση των μεταναστών που φτάνουν στη χώρα. Όσον αφορά την κράτηση, προτείνει να μειωθούν δραστικά τα επίπεδα πληρότητας, ώστε να μη γίνεται υπέρβαση στη χωρητικότητα των δομών και κάθε κρατούμενος να λαμβάνει κατάλληλο φαγητό, ένα στρώμα, καθαρά κλινοσκεπάσματα και επαρκή προϊόντα υγιεινής. Τέλος, ζητάει να ληφθούν άμεσα μέτρα για να μεταφερθούν τα ευάλωτα άτομα σε κατάλληλες ανοιχτές εγκαταστάσεις υποδοχής.
Ειδικά για τα παιδιά, η έκθεση αναφέρει ότι δεν έχουν ληφθεί αποφασιστικά μέτρα από τις ελληνικές αρχές για την εφαρμογή των προηγούμενων συστάσεων της CPT όσον αφορά την κράτησή τους και ζητάει από τις αρχές να προβούν σε ουσιαστική αναθεώρηση της πολιτικής τους σχετικά με την κράτηση ασυνόδευτων παιδιών τόσο για σκοπούς υποδοχής και ταυτοποίησης όσο και για την «προστατευτική φύλαξή τους». Ακόμα και για τα παιδιά που κρατούνται με τους γονείς τους υπενθυμίζει ότι η κράτηση μπορεί να έχει αρνητικές ψυχολογικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και την ευημερία τους.
Στην έκθεση επισημαίνεται παράλληλα ότι οι υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης σε κρατούμενους μετανάστες στα περισσότερα από τα κέντρα κράτησης που επισκέφθηκε είναι ανεπαρκείς, προσθέτοντας ότι δεν γίνεται συστηματικός ιατρικός έλεγχος κατά την άφιξη των προσφύγων και μεταναστών, ενώ ακόμα και η πρόσβαση σε γιατρό δεν είναι εφικτή στην πράξη.
Σχετικά με τους ψυχικά πάσχοντες, η CPT κάνει συστάσεις, καθώς οι μεταρρυθμίσεις που έχουν αναληφθεί «παραμένουν ελλιπείς», δεδομένου ότι εξακολουθούν να υφίστανται προβλήματα, όπως η ακατάλληλη κατανομή ασθενών, η έλλειψη προσωπικού κυρίως στο Δρομοκαΐτειο και στην Ψυχιατρική Κλινική Αθηνά και/ή οι υπερπλήρεις ψυχιατρικές δομές σε τρία νοσοκομεία (Ευαγγελισμός, Γεννηματά και Σωτηρία). Για το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο των Φυλακών Κορυδαλλού η CPT διαπιστώνει «μικρή σημαντική αλλαγή» σε σχέση με την προηγούμενη επίσκεψή της το 2005 και εκφράζει την ανησυχία της για τη χρήση κελιών στο υπόγειο για την απομόνωση ασθενών, ενώ χαιρετίζει τα μέτρα που έχουν λάβει οι αρχές μετά την επίσκεψη της Επιτροπής για την αντικατάσταση αυτών των κελιών με ένα κατάλληλο δωμάτιο στο ισόγειο του νοσοκομείου.
Τέλος, η έκθεση περιλαμβάνει και τις απαντήσεις των ελληνικών αρχών, στις οποίες αρνούνται ότι συμβαίνουν οι παράνομες επαναπροωθήσεις, ενώ για τον υπερπληθυσμό στο Φυλάκιο Έβρου απάντησαν ότι την περίοδο επίσκεψης της Επιτροπής υπάρχει μεγάλη αύξηση των αφίξεων στον Έβρο.
