Με αργά και μικρά βήματα ανταποκρίνονται τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. στο πρόγραμμα της μετεγκατάστασης, όπως επιβεβαιώνεται τόσο από τα στοιχεία που η Υπηρεσία Ασύλου έδωσε χθες στη δημοσιότητα, όσο και από την ένατη έκθεση προόδου της Κομισιόν. Την ίδια ώρα, το Κοινοβούλιο της Λιβύης, που έχει την έδρα του στο ανατολικό τμήμα της χώρας, χαρακτήρισε «κενή και άκυρη» τη συμφωνία που υπέγραψε την προηγούμενη εβδομάδα η κυβέρνηση εθνικής ενότητας της χώρας με την Ιταλία για κλείσουν τον δρόμο της κεντρικής Μεσογείου. Πρόκειται για τη συμφωνία "βάση" με την οποία η Ε.Ε. θέλει η Λιβυή να κρατά τους πρόσφυγες και μετανάστες στο δικό της έδαφος.
Το Κοινοβούλιο, με έδρα του το Τομπρούκ, εκτιμά ότι «δεν υπάρχει καμία ηθική ή υλική υποχρέωση» που να συνδέεται με αυτή τη συμφωνία, διότι η κυβέρνηση εθνικής ενότητας και ο επικεφαλής της, ο πρωθυπουργός Φάγεζ Αλ Σάρατζ, «δεν έχουν κανένα νομικό καθεστώς στο κράτος της Λιβύης». Η εξουσία του Αλ Σάρατζ και της κυβέρνησης εθνικής ενότητας, αν και υποστηρίζονται από τη διεθνή κοινότητα, δεν αναγνωρίζεται από το Κοινοβούλιο της Λιβύης που προέκυψε μετά τις εκλογές του 2014.
Μόλις το 5% των αιτημάτων απαντάται εντός των ορίων των Οδηγιών
Επιστρέφοντας στα της χώρας μας, σύμφωνα με τα στοιχεία του Αυτοτελούς Κλιμακίου Μετεγκατάστασης στον Άλιμο, ο συνολικός προσφερόμενος αριθμός θέσεων από άλλα κράτη - μέλη προς τους αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα ανήλθε σε 12.999. Μέχρι την 1η Φεβρουαρίου, η Υπηρεσία Ασύλου είχε συνολικά καταγράψει 24.233 υποψήφιους για μετεγκατάσταση, όμως τα κράτη - μέλη είχαν προσφέρει μόλις 15.164 θέσεις.
Ο μέσος χρόνος από την αποστολή ενός αιτήματος από την Ελλάδα ώς την απάντηση από το άλλο κράτος-μέλος είναι 29 ημέρες, πολύ παραπάνω από την περίοδο των 10 ημερών που ορίζεται στις Οδηγίες που υιοθετήθηκαν από τα κράτη - μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μάλιστα, ο μέσος χρόνος απόκρισης των κρατών - μελών στα αιτήματα της Ελλάδας αυξάνεται διαρκώς, τονίζουν. Τον Ιανουάριο του 2017 μόλις το 5% όλων των αιτημάτων που παρελήφθησαν απαντήθηκαν εντός δεκαημέρου, ενώ για το 79% όλων των αιτημάτων ο μέσος όρο απόκρισης ήταν μεταξύ 21 και 40 ημερών.
Εν τω μεταξύ, ο μέσος χρόνος που απαιτείται από τη στιγμή που μια αποδοχή παραλαμβάνεται μέχρι ο αιτών να μεταβεί στο κράτος-μέλος προορισμού ανέρχεται στις 58 ημέρες επειδή ότι τα κράτη - μέλη χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να δεχτούν αιτούντες άσυλο, επισημαίνει η Υπηρεσία Ασύλου και προσθέτει ότι η αργοπορία συμβάλλει στη "διάχυτη απογοήτευση μεταξύ των αιτούντων άσυλο και, τελικά, στην απώλεια αξιοπιστίας του προγράμματος μετεγκατάστασης".
Οι ασυνόδευτες νύφες
Στο πλαίσιο της μετεγκατάστασης, μέχρι την 20η Ιανουαρίου 2017 συνολικά 523 ασυνόδευτοι ανήλικοι καταγράφηκαν για συμμετοχή στο πρόγραμμα, με 350 από αυτούς να έχουν ήδη γίνει αποδεκτοί. Η Φινλανδία έχει αποδεχτεί τους 119.
Όπως τονίζει η Υπηρεσία Ασύλου, "Πολλά κράτη - μέλη δεν αποδέχονται συγκεκριμένες κατηγορίες ασυνόδευτων παιδιών, όπως για παράδειγμα τα κορίτσια κάτω των 18 που είναι νυμφευμένα και ενδεχομένως έχουν ήδη παιδιά. Πολλά κράτη - μέλη αρνούνται να δεχτούν αυτά τα κορίτσια και τις οικογένειές τους θεωρώντας ότι ο γάμος είναι παράνομος βάσει του δικαίου όλων των κρατών - μελών, χωρίς ωστόσο να λαμβάνουν υπόψη ότι αυτό καθ’ αυτό το γεγονός δεν αποτελεί βάση άρνησης για τη μετεγκατάσταση, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ούτε και απαραιτήτως εξυπηρετεί το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών αυτών".
Έκθεση της Κομισιόν
Την ίδια ώρα η Κομισιόν δημοσίευε την ένατη έκθεση προόδου σχετικά με τα προγράμματα επείγουσας μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης, στην οποία επαναλαμβάνεται η διαπίστωση ότι πρέπει να γίνουν μεγαλύτερες προσπάθειες από τα κράτη - μέλη.
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Επιτροπής, ο συνολικός αριθμός των μετεγκαταστάσεων ανέρχεται τώρα σε 11.966 (8.766 από την Ελλάδα και 3.200 από την Ιταλία).
Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν Φρ. Τίμερμανς, τον Μάρτιο αναμένεται να εξεταστεί αν τελικά θα υπάρξουν κυρώσεις στις χώρες που δεν συμμορφώνονται με τις αποφάσεις της Ε.Ε.
Κατά τα άλλα, η Επιτροπή τονίζει ότι τον Δεκέμβριο μετεγκαταστάθηκαν 1.926 πρόσφυγες (764 από την Ιταλία και 1.162 από την Ελλάδα), ενώ τον Ιανουάριο, μετεγκαταστάθηκαν 1.682 πρόσφυγες (551 από την Ιταλία και 1.131 από την Ελλάδα).
Όσον αφορά το πρόγραμμα επανεγκατάστασης προσφύγων, από τον Ιούλιο του 2015 ώς σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 13.968 επανεγκαταστάσεις σε κράτη - μέλη (από τις συμφωνηθείσες 22.504), κυρίως από την Τουρκία, την Ιορδανία και τον Λίβανο.
