Ρεπορτάζ: Μαρούλα Πλήκα
Ο άτυπος καταυλισμός προσφύγων που λειτουργούσε πάνω από δύο μήνες στην ουδέτερη ζώνη των συνόρων μας με την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας εκκενώθηκε ειρηνικά, η σιδηροδρομική γραμμή άρχισε να λειτουργεί, τα τρένα φεύγουν κανονικά και έρχονται φορτωμένα εμπορεύματα και η ζωή των κατοίκων του μικρού χωριού επέστρεψε στην παλιά καθημερινότητα.
Για τους περισσότερους η εξέλιξη αυτή είναι θετική, διότι η "φαβέλα" που είχε δημιουργηθεί εκεί κάθε άλλο παρά την έννοια του ανθρωπισμού ικανοποιούσε.
Σε κάποιους, όμως, θα λείψει η Ειδομένη -και όχι σε όλους για τους ίδιους λόγους. Θα τους λείψει διότι θα δουν τα έσοδά τους να πέφτουν κατακόρυφα, αφού το πρώην προσφυγικό χωριό καθημερινά κατανάλωνε και έτσι έγινε η "χήνα με τα χρυσά αυγά" για μικροπωλητές, καντινιέρηδες και μικρομαγαζάτορες της περιοχής.
Σε άλλους θα "λείψει" διότι την είχαν εντάξει στην καθημερινότητά τους, καθώς βρίσκονταν εκεί για να προσφέρουν ό,τι μπορούν στους ταλαιπωρημένους πρόσφυγες φροντίζοντας να κάνουν τη ζωή τους λίγο πιο εύκολη.
Θα λείψει στους ξένους ακτιβιστές, που είχαν κατασκηνώσει και αυτοί στην Ειδομένη, άλλοι για να προσφέρουν βοήθεια στους πρόσφυγες και άλλοι για να οργανώσουν την "επανάσταση" βάσει των δικών τους πολιτικών πεποιθήσεων, υποδαυλίζοντας εντάσεις.
Θα λείψει πιθανότατα και στα μέλη των πιστοποιημένων μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ), οι οποίες από πέρυσι το καλοκαίρι έστησαν εκεί τις σκηνές τους και παρείχαν τις υπηρεσίες τους σε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες που περνούσαν τα σύνορα για να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς άλλες χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, αλλά και στους περίπου 12.000 πρόσφυγες που εγκλωβίστηκαν στην Ειδομένη, όταν το πέρασμα του προσφυγικού μονοπατιού έκλεισε οριστικά με τη συνεργασία της Αυστρίας και άλλων κρατών - μελών της Ε.Ε.
Θα λείψει στους προμηθευτές των ΜΚΟ, που όλο αυτό το διάστημα τροφοδοτούσαν με τα απαραίτητα τις δομές που είχαν στηθεί στην Ειδομένη για την παροχή φαγητού.
Θα λείψει πιθανώς και στους ίδιους τους πρόσφυγες, οι περισσότεροι εκ των οποίων εκεί στην Ειδομένη προσαρμόστηκαν σε μια δύσκολη καθημερινότητα, δημιούργησαν "γειτονιές" και φιλίες και τώρα καλούνται να προσαρμοστούν σε μια άλλη καθημερινότητα στα οργανωμένα κέντρα φιλοξενίας.
Θα λείψει, τέλος, και στους δημοσιογράφους και τους φωτορεπόρτερ, που όλο αυτό το διάστημα είχαν "πλούσιο" υλικό να παρουσιάζουν. Εξάλλου το προσφυγικό έφερε κι ένα Πούλιτζερ φωτογραφίας.
Δύο άλλοι άτυποι καταυλισμοί
Την περασμένη Παρασκευή για πρώτη φορά στην καθημερινή αναφορά του προσφυγικού δελτίου έλειπε η Ειδομένη. Κανείς πρόσφυγας δεν βρίσκεται πια εκεί και η περιοχή φρουρείται, ώστε να μην δημιουργηθεί νέα "φαβέλα" στην ουδέτερη ζώνη. Από τον άτυπο προσφυγικό καταυλισμό μεταφέρθηκαν σε οργανωμένους χώρους φιλοξενίας -παλιούς και νέους- της Θεσσαλονίκης περίπου 4.000 άτομα. Με δεδομένο ότι το προηγούμενο διάστημα υπολογιζόταν ότι στην περιοχή βρίσκονταν περί τους 8.500 πρόσφυγες, εύλογα δημιουργείται το ερώτημα "τι έγιναν οι άλλες 4.500 χιλιάδες;". Βέβαιο είναι ότι, πριν ξεκινήσει η επιχείρηση εκκένωσης, πολλοί πρόσφυγες και μετανάστες εγκατέλειψαν μόνοι τους τον καταυλισμό και μετακινήθηκαν είτε προς Θεσσαλονίκη είτε προς Αθήνα.
Πληροφορίες, που δεν έχουν επιβεβαιωθεί, ανέφεραν ότι μερικές εκατοντάδες πέρασαν από άλλο σημείο του φράκτη τα σύνορα, ενώ υπολογίζεται ότι περίπου 1.000 άτομα μετακινήθηκαν από την Ειδομένη σε άλλους άτυπους καταυλισμούς που έχουν στηθεί σε πάρκινγκ βενζινάδικων και στο ξενοδοχείο "Χαρά", στο οποίο είχαν κατασκηνώσει και πολλοί από τους ξένους ακτιβιστές.
Στους χώρους αυτούς ήδη είχαν κατασκηνώσει πρόσφυγες και μετανάστες, αλλά τώρα ο αριθμός τους φαίνεται να αυξήθηκε. Υπολογίζεται ότι σε αυτούς τους μικρότερους άτυπους καταυλισμούς βρίσκονται το πολύ έως 4.000 άτομα και, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας, και αυτά σύντομα θα μεταφερθούν σε οργανωμένα κέντρα.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι στα συγκεκριμένα σημεία δρουν, από την ώρα που έκλεισαν τα σύνορα, τα κυκλώματα διακινητών. Πρόσφυγες υποστήριζαν τις προηγούμενες ημέρες ότι κάποιοι τους έταξαν ότι θα τους βοηθήσουν να φτάσουν στα βόρεια σύνορα της Σερβίας με 800 ευρώ. Μάλιστα ήταν πρόθυμοι να τα δώσουν. Για όλους όνειρό τους είναι να φθάσουν στη Γερμανία, τη Σουηδία, τη Γαλλία το συντομότερο δυνατόν.
"Δεν μπορώ να περιμένω ένα χρόνο στην Ελλάδα. Θα βρω τρόπο να φύγω..." έλεγε ένας Σύρος νεαρός την ώρα που έφευγε μόνος του από την Ειδομένη για το ξενοδοχείο "Χαρά", ενώ δήλωνε ότι οι γονείς του ήδη βρίσκονται στη Γερμανία.
Ανοιχτό το στοίχημα
Το μεγάλο στοίχημα τώρα είναι η βελτίωση των συνθηκών στα κέντρα φιλοξενίας, η όσο το δυνατόν πιο δίκαιη κατανομή του προσφυγικού πληθυσμού σε όλη την ελληνική επικράτεια, ώστε να μην δημιουργηθούν γκέτο. Φυσικά πολλά θα εξαρτηθούν το προσεχές διάστημα από τον αν θα εφαρμοστεί η συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης - Τουρκίας και το πρόγραμμα μετεγκατάστασης.
Τα νέα κέντρα φιλοξενίας που έχουν δημιουργηθεί στη Θεσσαλονίκη σίγουρα δεν διεκδικούν τον τίτλο του "πρότυπου" και παράλληλα δήμαρχοι -κυρίως προσκείμενοι στη Ν.Δ.- συνεχίζουν να ποντάρουν πολιτικά και να καλλιεργούν εντέχνως τα ξενοφοβικά σύνδρομα των τοπικών κοινωνιών.
Ο δήμαρχος Ωραιοκάστρου Αστέριος Γαβότσης καλεί για αύριο Δευτέρα τους δημότες του σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας για το προσφυγικό, ενώ και άλλοι συνάδελφοί του ξιφουλκούν κατά της κυβέρνησης προβάλλοντας θέματα δημόσιας υγείας και ασφάλειας των κατοίκων τους εξαιτίας των κέντρων φιλοξενίας προσφύγων. Το στοίχημα του προσφυγικού ακόμη είναι ανοιχτό, παρά το κλείσιμο της Ειδομένης...
