Πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο η είδηση με μια ομάδα γυναικών να χορεύει στο Ηρώδειο διαμαρτυρόμενη για τις εξορύξεις πετρελαίου στην Ήπειρο. Οι γυναίκες είχαν επιλέξει στοχευμένα την παράσταση «Η Ήπειρος ταξιδεύει», αφενός γιατί υπήρχαν αρκετά καλές πιθανότητες το ζήτημα να ενδιαφέρει το κοινό της, αφετέρου γιατί ανάμεσα στους χορηγούς της ήταν και τα Ελληνικά Πετρέλαια, μία από τις εμπλεκόμενες εταιρείες (οι άλλες δύο που δραστηριοποιούνται κυρίως είναι η Repsol και η Energean). Παράλληλα, ήθελαν να γνωστοποιήσουν το θέμα περισσότερο και στην Αθήνα.
Ντυμένες με παραδοσιακές φορεσιές, κρατώντας πανό με χιουμοριστικά διλήμματα όπως «πετρέλαιο ή φέτα;» (που όμως θα τίθενται εντελώς πραγματικά στο άμεσο μέλλον αν δεν αλλάξει κάτι), οι γυναίκες χόρεψαν και τραγούδησαν πριν την έναρξη παράστασης για περίπου πέντε λεπτά. Ήταν αρκετά ώστε να συζητηθεί το θέμα τις επόμενες μέρες πολύ περισσότερο, όσο δεν συζητήθηκε δηλαδή όταν έβγαινε η υπουργική απόφαση το 2014, ούτε πάλι πριν από λίγους μήνες, με την υπογραφή τεσσάρων νέων συμβάσεων μεταξύ κράτους και εταιρειών.
«Υπήρξε απρόσμενη επιτυχία. Περιμέναμε να μας πετάξουν έξω και άρχισαν να μας χειροκροτούν», λέει στην «Αυγή» η Ελένη από την ομάδα των γυναικών που ονομάζονται «Βρυσούλες». Το όνομα της ομάδας είναι εμπνευσμένο από τον πασίγνωστο στίχο «Έχετε γεια, βρυσούλες» του παραδοσιακού «Έχε γεια, καημένε κόσμε». Ο στίχος δεν θα μπορούσε να εκφράζει πιο κυριολεκτικά το νόημα του αγώνα τους. «Θέλαμε να το καταλάβει πολύ εύκολα ο κόσμος».
Τα νερά είναι τα πρώτα που θα καταστραφούν. Στα νερά και το παρθένο περιβάλλον βασίζεται όλη η τωρινή ανάπτυξη και ο πλούτος της Ηπείρου, από τις καλλιέργειες μέχρι τον αγροτουρισμό. Η φυσιογνωμία του μέρους θα αλλοιωθεί. Μεγάλες εκτάσεις θα μετατραπούν σε βιομηχανικές ζώνες.
Πλήττονται ακόμη και Natura περιοχές
Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση που εγκρίθηκε το 2014, το πρόγραμμα εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στα Ιωάννινα αγγίζει ή ακόμα και καλύπτει ολοκληρωτικά εθνικά πάρκα τεράστιας σημασίας και τουλάχιστον 10 περιοχές Natura. Η περιοχή που καλύπτει το εγκεκριμένο πρόγραμμα έρευνας και εξόρυξης στα Ιωάννινα περιλαμβάνει τα Ζαγοροχώρια, τον Εθνικό Δρυμό Βίκου - Αώου, εμβληματικά βουνά, όπως η Τύμφη και η Γκαμήλα, και φτάνει μέχρι Μέτσοβο, Πάπιγκο και Κόνιτσα. «Ένα από τα αστεία της ελληνικής νομοθεσίας είναι πως ενώ επιβάλλει περιορισμούς στην ανάπτυξη των αιολικών μέσα σε προστατευόμενες περιοχές, δεν απαγορεύει καθόλου την καταστροφική εξόρυξη ορυκτών καυσίμων μέσα σε αυτούς τους σημαντικούς πυρήνες βιοποικιλότητας», υπογραμμίζει σχετικά η Greenpeace. Από την εξορυκτική δραστηριότητα, μόνο στις περιοχές Natura απειλούνται 2 εθνικά πάρκα, 21 κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι, 228 είδη πουλιών, 67 προστατευόμενα είδη ζώων, ερπετών και ψαριών, 10 από τα οποία είναι σε κίνδυνο (όπως ο ζουρνάς, η ευρωπαϊκή βίδρα, ο ευρασιατικός λύγκας).
«Χιούμορ απέναντι στην απελπισία»
Παρ' ότι ο κίνδυνος είναι μεγάλος, ο κόσμος δεν φαίνεται να γνωρίζει το θέμα. «Έτσι μας ήρθε η ιδέα. Σκεφτόμασταν ποιες θα είναι οι δράσεις ώστε να κάνουμε δημόσιο το θέμα των πετρελαίων. Θέλαμε κάτι που θα μπορούσε να κεντρίσει το ενδιαφέρον», λέει η Ελένη. Ο χορός ως δράση επιλέχθηκε συμβολικά. Οι γυναίκες που αποτελούν την ομάδα δεν ασχολούνται επαγγελματικά, προέρχονται από διαφορετικά περιβάλλοντα και έχουν διαφορετικές ηλικίες. «Θεωρούμε ότι ο χορός εμπνέει τον κόσμο. Πρόκειται για μια χιουμοριστική αντιμετώπιση της απελπισίας με σκοπό να πιστέψουμε στη δύναμη που έχουμε». Από την άλλη, η ομάδα δεν θέλει να γίνει γραφική. «Ο χορός δεν είναι αυτοσκοπός. Αυτό που προτείνουμε είναι να κάνει κάτι ο κόσμος. Να μην υποκύπτει στην κατάθλιψη και στην παραίτηση λέγοντας 'μα έχουν ψηφιστεί όλα'. Κάτι μπορούμε να κάνουμε όλοι μας αν πάρουμε θέση». Όπως τονίζει, η ευκαιρία αυτή δεν δόθηκε ποτέ. «Την ώρα που ασχολούμασταν με το πιστόλι του Σαββίδη, ψηφίστηκαν τέσσερις τόσο σοβαρές συμβάσεις που πέρασαν εντελώς στα ψιλά, παίζοντας για λίγα δευτερόλεπτα στα δελτία ειδήσεων της ΕΡΤ».
Η Ελένη αναφέρεται στην κύρωση των τεσσάρων συμβάσεων μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και τριών εταιρειών (Total, Edison και ΕΛΠΕ) για την παραχώρηση του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη θαλάσσια περιοχή 2 του Ιονίου Πελάγους και στις χερσαίες περιοχές της Άρτας-Πρέβεζας, Αιτωλοακαρνανίας και Βορειοδυτικής Πελοποννήσου. Κατά είχε ψηφίσει μόνο το ΚΚΕ, εστιάζοντας ωστόσο περισσότερο στους όρους της συμφωνίας για το μίσθωμα των εκτάσεων.
Ψίχουλα για το κράτος, υπερκέρδη για εταιρείες
Η σύμβαση προβλέπει φορολόγηση της εταιρείας εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων με 20% επί των δηλωμένων κερδών και 5% περιφερειακό φόρο, ποσά που θα καταβάλλονται όταν και εάν ξεκινήσει η εξόρυξη. Όπως τονίζει ακόμη η Greenpeace, «οι σε χρήμα στρεμματικές αποζημιώσεις που δεσμεύεται η εταιρεία να καταβάλει στο Ελληνικό Δημόσιο για τη μίσθωση της γης κατά το στάδιο της έρευνας είναι 10 ευρώ ετησίως ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο (!) της συμβατικής περιοχής και 15 ευρώ ετησίως ανά τ.χλμ. στη δεύτερη φάση ερευνών».
Σημαντικότερα όμως από τα κέρδη είναι όσα κρατούν τον τόπο ξεχωριστό. «Ποιος μπορεί να φανταστεί τσάι του βουνού με άρωμα υδρόθειου; Φέτα της Ηπείρου χωρίς γεύση από αέρα ορεινό ντυμένο με αρώματα εκατοντάδων βοτάνων; Γλυκές γαρίδες Αμβρακικού, ζουμερά πορτοκάλια Άρτας, ημιαφρώδη κρασιά Ζίτσας και τσίπουρο Ντεμπίνας χωρίς την ίδια την ιδέα της αμόλυντης φύσης και του μακραίωνου πολιτισμού της Ηπείρου;» έγραφε πριν από λίγους μήνες στα δικά μας "Ενθέματα" ο Ρήγας Τσιακίρης, μέλος των Οικολόγων Πράσινων.
«Αφορά κι εκείνον που μένει στη Σαντορίνη»
Οι «Βρυσούλες» καλούν τον κόσμο να χορέψει μαζί τους. «Είμαστε γυναίκες που προσπαθούμε να αποτρέψουμε τη μετατροπή και της τελευταίας καθαρής περιοχής της χώρας μας σε πεδίο δράσης πετρελαϊκών εταιρειών. Είμαστε γυναίκες που θέλουμε να ληφθούν ΤΩΡΑ αποτελεσματικά μέτρα κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Είμαστε γυναίκες που αντιλαμβανόμαστε τον κίνδυνο που υπάρχει να μολυνθούν τα νερά μας αμετάκλητα από την εξόρυξη πετρελαίου. Είμαστε γυναίκες που νιώθουμε πως δεν επιτρέπεται η γενιά μας να στερήσει τα τελευταία αποθέματα πόσιμου νερού από τις επόμενες γενιές», αναφέρουν στο blog τους vrisoules.blogspot.com.
Είτε με τον χορό είτε με άλλον τρόπο, «το σημαντικό είναι να ενεργοποιηθούμε», λέει η Ελένη και τονίζει ότι το θέμα αφορά τον καθένα. Διότι «η Πίνδος είναι τα νερά μας. Κι αυτό αφορά ακόμη κι εκείνον που μένει στη Σαντορίνη».
