Νέο θεσμικό πλαίσιο, που μεταμορφώνει την ποινική και θεραπευτική μεταχείριση των ανθρώπων που απαλλάσσονται από την ποινή τους λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής, θέτουν σε εφαρμογή τα υπουργεία Δικαιοσύνης και Υγείας. Ενημερωτική ημερίδα με θέμα «Ο Ν. 4509/2017 για τους αδικοπραγούντες ψυχικά ασθενείς - Προκλήσεις για τα συστήματα Δικαιοσύνης και Ψυχικής Υγείας» διοργάνωσαν χθες τα δύο συναρμόδια υπουργεία στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας.
Για «σημαντική τομή και βήμα προόδου» έκανε λόγο κατά τον χαιρετισμό του ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής, ενώ ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός υπογράμμισε ότι «για πρώτη φορά» αυτή η κατηγορία ασθενών αντιμετωπίζεται «με όρους εξατομικευμένης και ποιοτικής θεραπευτικής φροντίδας».
Στ. Κοντονής: Αληθινή ψυχιατρική περίθαλψη
«Μέχρι πρόσφατα, η αντιμετώπιση των ψυχικά ασθενών αποτελούσε προνομιακό πεδίο έκφρασης βαρβαροτήτων, παραβιάσεων, εγκλεισμού σε ιδρύματα και κοινωνικού αποκλεισμού που αντέβαιναν στις σύγχρονες θέσεις της Ψυχιατρικής αλλά και του Ποινικού Δικαίου, ενώ δεν συνέβαλαν ούτε στη θεραπεία, ούτε τελικά στην αποφυγή της υποτροπής» τόνισε ο Στ. Κοντονής.
Ο υπουργός μίλησε για μια «σημαντική τομή και βήμα προόδου για τα δικαιώματα των ψυχικά ασθενών, τη Δικαιοσύνη και το σύστημα Ψυχικής Υγείας της χώρας».
Όπως εξήγησε, το συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο «εκσυγχρονίζει το Ποινικό Δίκαιο της Ψυχικής Υγείας, προασπίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα, διευκολύνει την ουσιαστική απονομή της ποινικής δικαιοσύνης και αποτυπώνει την πολιτική της κυβέρνησης για την προστασία των πλέον ευάλωτων ανθρώπων».
Πρόσθεσε δε ότι «με το νομοθέτημα αυτό η ελληνική Πολιτεία προσαρμόζεται στις εξελίξεις, σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως αποτυπώνονται σε θεμελιώδη κείμενα προάσπισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου». Επιπλέον, επισήμανε, «διασφαλίζεται η αληθινή ψυχιατρική περίθαλψη των ασθενών ατόμων που τέλεσαν άδικες πράξεις, με τρόπο που σέβεται τον άνθρωπο - ασθενή και, παράλληλα, προστατεύει αποτελεσματικά την κοινωνία».
Αν. Ξανθός: Βήμα εξανθρωπισμού
Στις αλλαγές που σχεδιάζει το υπουργείο Υγείας στον τομέα της Ψυχικής Υγείας αναφέρθηκε συνοπτικά υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός κατά τη διάρκεια της ομιλίας του. Τόνισε ότι οι ρυθμίσεις για τους αδικοπραγούντες ψυχικά ασθενείς αποτελούν ένα «σημαντικό μεταρρυθμιστικό βήμα, ένα προοδευτικό βήμα με πολύ σημαντική επιστημονική τεκμηρίωση και σε εναρμόνιση με τις διεθνείς πρακτικές. Ένα βήμα εξανθρωπισμού και ενίσχυσης του δικαιωματικού πυρήνα, της απονομής δικαιοσύνης και του συστήματος υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας της χώρας».
Υπενθύμισε ότι υπήρξε δημόσια διαβούλευση για το νομοσχέδιο και «εκτεταμένη συζήτηση με τους εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, με την Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία, με την Ένωση Προστασίας, με τον Συνήγορο του Πολίτη, με την Ένωση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, με όλους τους φορείς που έχουν άποψη και εμπειρογνωμοσύνη για αυτά τα θέματα».
Όπως σημείωσε, «υπήρξε η μέγιστη δυνατή πολιτική και κοινωνική συναίνεση» και πρόσθεσε ότι θεωρεί πως «έρχεται να αντιμετωπίσει ένα μελανό σημείο που ήταν γνωστό, αλλά έμπαινε πάντα κάτω από το χαλί, ένα μελανό σημείο στη λειτουργία και του σωφρονιστικού συστήματος και του συστήματος υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας στη χώρα».
Εξατομικευμένη φροντίδα
Ιδιαιτέρως στάθηκε ο υπουργός στο γεγονός ότι οι αδικοπραττούντες ασθενείς αντιμετωπίζονται για πρώτη φορά «όχι μόνο με όρους εγκλεισμού, όχι μόνο με όρους αποτροπής επικινδυνότητας, ασφάλειας, φύλαξης και τα λοιπά, αλλά και με όρους εξατομικευμένης και ποιοτικής θεραπευτικής φροντίδας. Μίλησε για μια «πολύ σημαντική αλλαγή παραδείγματος», η οποία «συνάδει και με την προσπάθεια» για να «μετασχηματίσουμε και το τοπίο συνολικά στον χώρο των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, να επανεκκινήσουμε την ψυχιατρική μεταρρύθμιση», από «την ασυλική φροντίδα, στη φροντίδα σε επίπεδο κοινότητας, στην έμφαση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, στην εξωιδρυματική και εξωνοσοκομειακή συνεχή παρακολούθηση και φροντίδα ανθρώπων που έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας».
Οι αλλαγές
Όπως εξήγησε ο Αν. Ξανθός, από εδώ και πέρα «η φροντίδα αυτών των αρρώστων δεν θα γίνεται μόνο σε ασυλικό περιβάλλον». Θα «μπορεί να γίνεται είτε στις ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων και κάνουμε μια προσπάθεια αυτή την περίοδο να αναπτύξουμε σε επτά νοσοκομεία της περιφέρειας ψυχιατρικές κλινικές, έτσι ώστε να σταματήσει και αυτή η συρροή περιστατικών, και ειδικά των ακούσιων εισαγωγών, των εισαγγελικών εντολών, στα τρία ειδικά ψυχιατρικά νοσοκομεία».
Τέλος, ο υπουργός υπογράμμισε ότι «μπορεί αυτό το βήμα να υποστηριχθεί, να είναι αποτελεσματικό, να είναι μετρήσιμο και να μεταβάλει πραγματικά ένα τοπίο το οποίο δεν περιποιούσε τιμή για το κράτος πρόνοιας στη χώρα μας».
