Με αφορμή την πρόσφατη άγρια επίθεση στον ελεύθερο κοινωνικό χώρο Φαβέλα κατά την οποία τραυματίστηκε μια από τους δικηγόρους της οικογένειας του Παύλου Φύσσα, αλλά και τις πρόσφατες συλλήψεις ακροδεξιών που φέρονται να ανήκουν στις ναζιστικές ομάδες Combat 18 και Ανένταχτοι Μαιάνδριοι Ενθικιστές (ΑΜΕ), που έχουν αναλάβει την ευθύνη για δεκάδες επιθέσεις σε αντιφασιστικά στέκια και σε στέκια αναρχικών, μιλήσαμε με τον Δημήτρη Κουσουρή για την ακροδεξιά βία, σε συνδυασμό και με το γεγονός ότι η δίκη της Χρυσής Αυγής είναι σε εξέλιξη.
Ο Δημήτρης Κουσουρής αναλύει τη "δυνατότητα των ακροδεξιών μηχανισμών άσκησης της βίας να συνεχίζουν τη δράση τους αλλάζοντας ονόματα και ‘φανέλες’ σε συνεννόηση ή όχι με την ηγεσία και με τα ερείσματα που διαθέτουν στο εσωτερικό του κράτους", ενώ μας μιλά για την "περίεργη σιωπή" για το προσφυγικό στην Ελλάδα.
Ο Δημήτρης Κουσουρής είναι επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βιέννης, αλλά και το πρώτο θύμα τάγματος εφόδου της Χ.Α., με αρχηγό τον Αντώνη Ανδρουτσόπουλο, τον γνωστό «Περίανδρο», ο οποίος καταδικάστηκε για την επίθεση αυτή μετά από επτά χρόνια φυγοδικίας.
* Υπάρχει τον τελευταίο καιρό κλιμάκωση της ακροδεξιάς βίας, παρά το γεγονός ότι ο κύριος φορέας της, η Χρυσή Αυγή, δείχνει να συρρικνώνεται σε δύναμη και επιρροή. Πώς το εξηγείτε; Θεωρείτε ότι το “Μακεδονικό” αλλά και τα ζητήματα που έχουν ανακύψει με την Τουρκία μπορούν να αποτελέσουν ευκαιρίες αναγέννησης ή εξέλιξης της δράσης των ακροδεξιών και ναζιστικών ομάδων;
Η σχετική κλιμάκωση της βίας, μολονότι η Χρυσή Αυγή παραμένει υπόδικη, οφείλεται σε δύο κυρίως παράγοντες. Ο ένας είναι η (εγνωσμένη εδώ και δεκαετίες) δυνατότητα των ακροδεξιών μηχανισμών άσκησης της βίας να συνεχίζουν τη δράση τους αλλάζοντας ονόματα και «φανέλες», σε συνεννόηση ή όχι με την ηγεσία και με τα ερείσματα που διαθέτουν στο εσωτερικό του κράτους, ώστε να διαπραγματευτούν τη θέση τους με τα μέσα που γνωρίζουν να χρησιμοποιούν καλύτερα.
Ο δεύτερος παράγοντας αφορά την πολιτική και κοινωνική κρίση, που επέτρεψε τη διαμόρφωση ενός μαζικού φασιστικού ρεύματος στην ελληνική κοινωνία: στον βαθμό που η σημερινή κυβέρνηση συνεχίζει τις πολιτικές λεηλασίας του εργατικού - λαϊκού εισοδήματος και εκποίησης της δημόσιας περιουσίας που εγκαινίασαν οι προκάτοχοί της, και δη στο όνομα μιας ψευδεπίγραφης «Αριστεράς», αναπόφευκτα βαθαίνει τους πολιτικούς και ιδεολογικούς όρους «αντιπολιτικής» στράτευσης εν ονόματι του έθνους, της φυλής, της θρησκείας κ.ο.κ.
Σε αυτό το φόντο ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί εύκολα πώς το “Μακεδονικό” και η ένταση με την Τουρκία -σε συνδυασμό μάλιστα με τη συζήτηση περί διαφθοράς του παλαιοκομματικού πολιτικού προσωπικού- αποτελούν κατ’ εξοχήν στοιχεία μιας ακροδεξιάς ατζέντας. Ας μην ξεχνάμε εξάλλου πως ήταν με αφορμή την «τουρκική προκλητικότητα» που κυβερνητικοί παράγοντες οργάνωσαν εκδρομή στο Καστελλόριζο μαζί με υπόδικους χρυσαυγίτες πριν από λίγους μήνες.
* Την τελευταία εβδομάδα είχαμε συλλήψεις 11 ατόμων που φέρονται να ανήκουν σε ναζιστικές ομάδες που έχουν αναλάβει την ευθύνη για επιθέσεις σε αντιφασιστικά στέκια, στέκια αναρχικών και στην κατοχή των οποίων βρέθηκαν εκρηκτικά και όπλα. Μπορούμε να μιλήσουμε για τα πρώτα βήματα μιας ακροδεξιάς τρομοκρατίας;
Για πρώτα βήματα με κανέναν τρόπο. Πρόκειται ασφαλώς για την εξέλιξη και διάχυση των ενόπλων ή ημιενόπλων ακροδεξιών ομάδων -που θα έπρεπε να περιμένει κανείς, δεδομένου του μεταβατικού χαρακτήρα της συγκυρίας.
* Πώς εκτιμάτε τον ρόλο της δίκης για την εγκληματική οργάνωση που βρίσκεται σε εξέλιξη; Θεωρείτε ότι λειτουργεί αποτρεπτικά ή συσπειρωτικά για έναν σκληρό πυρήνα της Ακροδεξιάς που πάντα υπήρχε;
Όπως σας είπα και νωρίτερα, η διάρκεια της δίκης λειτουργεί μάλλον με διπλό τρόπο. Στον βαθμό που η ενοχή των φυσικών αυτουργών είναι πλήρως θεμελιωμένη, φαίνεται πως το βασικό επίδικο είναι πόσο ψηλά στην ιεραρχία της οργάνωσης θα φτάσει το δικαστήριο στην απόδοση της ευθύνης και των ποινών.
Με αυτήν την έννοια είδαμε σε πρώτη φάση να αναπτύσσεται η γνωστή τακτική της καταγγελίας των φυσικών αυτουργών για να σωθεί ο βασικός πυρήνας του μηχανισμού τους -σε συνδυασμό βέβαια με την ανάληψη της πολιτικής ευθύνης για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα.
Στο μεταξύ, αν και οι αποκαλύψεις στην ακροαματική διαδικασία συμβάλλουν στην απονομιμοποίηση και αποσυσπείρωση / αποστοίχηση από τη Χ.Α., ωστόσο ταυτόχρονα, όπως θα ήταν αναμενόμενο, ο χρόνος που περνάει δίνει στην ηγεσία τους το περιθώριο να αναδιπλωθεί και να διαπραγματευτεί τη θέση της, μεταξύ άλλων και με τη βία.
* Το προσφυγικό ζήτημα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας σε όλη την Ευρώπη, με την Ακροδεξιά να συμμετέχει στην κυβέρνηση στην Αυστρία, ενώ όλο και περισσότερα κόμματα σε όλη την Ευρώπη υιοθετούν ξενοφοβική ρητορική. Ωστόσο στην Ελλάδα δείχνει να μην το έχει καταφέρει στον βαθμό που έχει συμβεί στην υπόλοιπη Ευρώπη. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;
Διαφωνώ. Πρώτα και κύρια γιατί στην Ελλάδα η περίεργη «σιωπή» γύρω από το προσφυγικό, το διαρκές έγκλημα της φύλαξης των συνόρων από τη Frontex, την εφαρμογή της συμφωνίας Ε.Ε. - Τουρκίας, το αίσχος των κέντρων κράτησης, της Μόριας, της Ειδομένης, είναι μάλλον σύμπτωμα της συναίνεσης ενός πλατιού κομματιού της κοινωνίας και του πολιτικού φάσματος, που συμπεριλαμβάνει παραδοσιακούς ψηφοφόρους της Δεξιάς, αλλά και σημαντικό μέρος της εκλογικής βάσης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ.
Κατά δεύτερον, η συνύπαρξη ενός τύποις αντιρατσιστικού λόγου με την εφαρμογή την ίδια στιγμή στην πράξη πολιτικών που εμπνέονται από τις αξίες της αποικιοκρατικής λευκής και χριστιανικής Ευρώπης δεν είναι ελληνική ιδιαιτερότητα.
Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, στον βαθμό που κριτήριο κάθε αριστερής πολιτικής είναι η πράξη, η αποφυγή της ξενοφοβικής ρητορικής από την πλευρά μιας κυβέρνησης που εφαρμόζει τις ρατσιστικές πολιτικές της Ευρώπης - φρούριο εξυπηρετεί απλά τη διατήρηση ενός αριστερού άλλοθι ώστε να μπορούν να γίνονται εκτιμήσεις ή ερωτήσεις σαν και αυτή.
Ωστόσο η σχετική σιωπή για το τι συμβαίνει στα ελληνικά νησιά, στα θαλάσσια σύνορα και στα κέντρα κράτησης, είτε είναι προϊόν συναίνεσης είτε άρνησης της πραγματικότητας, είναι κάτι για το οποίο θα έπρεπε κανείς να λυπάται μάλλον ή να ντρέπεται και πάντως όχι να χαίρεται ή να θριαμβολογεί...
