Τις καθημερινές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η κοινότητα των Ρομά στον οικισμό Βλυχό Μεγάρων κατέγραψε κοινωνική έρευνα / απογραφή που χρηματοδοτήθηκε από την Περιφέρεια Αττικής, η οποία παρουσιάστηκε χθες στο κτήριό της στην Ελευσίνα.
Η έρευνα δείχνει τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ρόμα σε όλους τους βασικούς τομείς της καθημερινής ζωής και αποτελεί ένα πρωτοπόρο και κρίσιμο βήμα, όπως υπογραμμίστηκε από τον αντιπεριφερειάρχη Δυτικής Αττικής Γιάννη Βασιλείου, το οποίο θα πρέπει να διαδεχτεί μια ολιστική παρέμβαση που θα δίνει λύσεις σε αυτά τα ζητήματα.
Σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποίησε η Bolt International Consulting και για την οποία συνεργάστηκε ο Δήμος Μεγάρων, το σύνολο του πληθυσμού των Ρομά στον οικισμό ανέρχεται στους 1.725 κατοίκους, οι οποίοι αποτελούν το διόλου ευκαταφρόνητο 4,7% του συνολικού πληθυσμού των Μεγάρων. Μάλιστα, όπως διαπιστώνεται, παρατηρείται αύξηση του πληθυσμού κατά 30,4% (από 1.323 το 2001, και αύξηση των κατοικιών κατά 27,5% (από 257 έγιναν 343).
Παρότι όμως η κοινότητα αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού της περιοχής, βασικά της δικαιώματα συνεχίζουν να αγνοούνται και εξακολουθούν να χάνονται γενιές, όπως σημείωσαν οι ίδιοι οι εκπρόσωποι των Ρομά στη χθεσινή παρουσίαση.
Συγκεκριμένα οι Ρομά ανέφεραν στην έρευνα ως βασικά προβλήματα την έλλειψη καλών δρόμων, φωτισμού, έκαναν λόγο για κακή ποιότητα νερού, στάθηκαν στην έλλειψη ηλεκτροδότησης, στις εντάσεις και φασαρίες εντός του οικισμού, τα σκουπίδια και τα προβλήματα που προκαλεί στον οικισμό ο βιολογικός καθαρισμός.
Επίσης σημείωσαν πως το αποχετευτικό σύστημα και ο αποχετευτικός αγωγός καταλήγει στα όρια του οικισμού και μίλησαν για μια καθημερινότητα γεμάτη ρατσισμό και προσβολές της αξιοπρέπειάς τους. Ενδιαφέρουσα ήταν η αναφορά ορισμένων Ρομά στην έλλειψη αστυνόμευσης. Την ίδια ώρα όμως εξέφραζαν τον έντονο προβληματισμό τους όταν αυτή υπάρχει λόγω της συμπεριφοράς των αστυνομικών.
Με βάση όλα τα παραπάνω δεν προκαλεί εντύπωση το ότι σχεδόν τρεις στους τέσσερις κατοίκους (ποσοστό 72,2%) δήλωσαν ότι δεν είναι ευχαριστημένοι/ες από την περιοχή όπου κατοικούν.
Δεν ξέρουν γραφή και ανάγνωση
Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα την εκπαίδευση, από το ερωτηματολόγιο προκύπτει ότι το 61,6% των ατόμων άνω των πέντε ετών «δεν γνωρίζουν» γραφή και ανάγνωση, το 20,6% και το 21,3% ξέρουν «λίγο» να διαβάζουν και να γράφουν αντιστοίχως, το 13,3% και το 12,5% ξέρουν «αρκετά», ενώ μόλις το 4,5 % δηλώνουν ότι ξέρουν «πολύ καλά» ανάγνωση και γραφή.
Οι βασικοί λόγοι που αναφέρθηκαν για τη διακοπή της παρακολούθησης των μαθημάτων ήταν η εργασία (22,09%), η συχνή μετακίνηση γονέων (18,02%), ο γάμος 16,86% και μια σειρά άλλοι λόγοι, όπως η απόσταση από το σχολείο και ο τρόπος αντιμετώπισης και οι διακρίσεις από το διδακτικό προσωπικό των σχολείων.
Ερωτηθέντες αν ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν σε εκπαιδευτική ή επιμορφωτική δράση, το 68,5% των Ρομά που απάντησαν (871) απάντησε “ναι”.
Αποφεύγουν τις δημόσιες υπηρεσίες
Σε ό,τι αφορά την υγεία το 57,4% δήλωσε πως «έχει επισκεφθεί έστω και μια φορά δημόσιο νοσοκομείο, κέντρο υγείας ή κάποιο περιφερειακό ιατρείο», το 31,8% «δεν έχει επισκεφτεί κάποια δομή υγείας», το 11,2% έχει επισκεφθεί γιατρό του ΕΟΠΥΥ, το 10,4% ιδιώτη γιατρό και μόλις το 2,4% είχε επισκεφθεί το Ιατροκοινωνικό Κέντρο. Σημειώνεται πάντως ότι, κατά την περίοδο διεξαγωγής της έρευνας και για περισσότερο από έξι μήνες, το Ιατροκοινωνικό Κέντρο δεν λειτουργούσε. Το γεγονός αυτό πιθανόν να επηρέασε τις απαντήσεις των ερωτηθέντων.
Εδώ όμως αξίζει να σημειωθεί ότι από το σύνολο όσων απάντησαν ότι αποφεύγουν να απευθυνθούν στις δημόσιες υπηρεσίες, όπως το Ιατροκοινωνικό Κέντρο, το 24,5% το αποφεύγει λόγω του τρόπου αντιμετώπισής τους από τους υπαλλήλους. Λόγω έλλειψης πληροφόρησης δεν απευθύνεται στις δημόσιες υπηρεσίες το 15,2% των ατόμων, ενώ για «άλλους» λόγους (όπως οικονομικοί, η απόσταση, η έλλειψη μόρφωσης κ.ά.) δεν απευθύνεται το 5,8%.
Το 79,1% των Ρομά δήλωσε ότι τον τελευταίο χρόνο έχει βιώσει διακρίσεις. Από αυτό το ποσοστό, το 39,1% δήλωσε ότι αυτό αφορά την καθημερινή ζωή και αμέσως μετά ακολουθεί το ποσοστό εκείνων που έχουν βιώσει διακρίσεις στις δημόσιες υπηρεσίες, που ανέρχεται στο 31%!
Ζουν σε παράγκες
Σε ό,τι αφορά τη στέγαση το ένα τέταρτο των Ρομά, τουτέστιν το 26,4%, ζει σε παράγκες και από το σύνολο των νοικοκυριών πολλά δεν διαθέτουν τα στοιχειώδη αγαθά. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι το 31,2% των Ρομά δεν έχει ηλεκτρικό ψυγείο, το 40,65 δεν έχει ηλεκτρικό φούρνο και το 43,7% ηλεκτρική εστία. Επίσης το 4,6% δήλωσε ότι δεν είχε ποτέ ηλεκτρικό ρεύμα και 11 νοικοκυριά κατεγράφησαν χωρίς καμία πρόσβαση σε νερό. Επίσης κανείς δεν διαθέτει σταθερό τηλέφωνο.
Σε σχέση τώρα με την απασχόληση η βασική τους δουλειά είναι το εμπόριο, με 305 άτομα να ασχολούνται με το γυρολογικό εμπόριο (26,5%). Ερωτηθέντες για το είδος της απασχόλησης οι περισσότεροι απάντησαν πως είναι άτυπη. Από το σύνολο των ατόμων που εργάζονται άτυπα, η συντριπτική πλειονότητα είναι άνδρες (ποσοστό 93,4%), ενώ από τους 28 που βοηθάνε άτυπα στην οικογενειακή επιχείρηση το 64,3% είναι άνδρες και το 35,7% γυναίκες. Τέλος, από το σύνολο των μισθωτών, το 56,3% είναι άνδρες και το 43,8% γυναίκες.
Με βάση τα παραπάνω διαπιστώνεται ότι η συντριπτική πλειονότητα των Ρομά δεν μορφώνεται, οι περισσότεροι δεν μπορούν να βρουν δουλειά, τα δικαιώματα των γυναικών είναι περιορισμένα, υφίστανται σοβαρές ρατσιστικές διακρίσεις, ακόμη και σε δημόσιες υπηρεσίες, πολλοί ζουν σε παράγκες και σχεδόν όλοι σε μια περιοχή που δεν τους αρέσει.
Γνωρίζοντας με ακρίβεια όσα συμβαίνουν στο Βλυχό Μεγάρων, πλέον οι αρμόδιες αρχές μπορούν και πρέπει να κάνουν το επόμενο βήμα, τόνισε ο Γιάννης Βασιλείου. Οι Ρομά από την πλευρά τους εκδηλώνουν την εμπιστοσύνη τους στις μέχρι τώρα κινήσεις, αναγνωρίζουν το θετικό κλίμα που υπάρχει από την κυβέρνηση και κυρίως αυτό που ζητούν είναι να είναι συμμέτοχοι όσων γίνονται γι' αυτούς.
Πάντως πριν από δέκα μέρες περίπου οι Ρομά εκπροσωπήθηκαν κανονικά στη μεγάλη συνάντηση που έκανε η Ειδική Γραμματεία Ρομά, παρουσία της αν. υπουργού Θεανώς Φωτίου, στην οποία συμμετείχαν επίσης για πρώτη φορά στελέχη από όλα τα συναρμόδια υπουργεία για πρώτη φορά.
Ο Γ. Βασιλείου τόνισε ότι μέχρι τις 20 Οκτωβρίου θα πρέπει να έχει εκπονηθεί ένα τεκμηριωμένο και επαρκές τοπικό επιχειρησιακό σχέδιο. Η αντιδήμαρχος Μεγάρων Ελένη Ρήγα τόνισε ότι η έρευνα αποτελεί “πλοηγό για τις δράσεις στο επιχειρησιακό σχέδιο” και έθεσε ως βασικό στόχο τη μείωση της σχολικής διαρροής, η οποία θα φέρει σιγά - σιγά και την κοινωνική ένταξη.
