Live τώρα    
13°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
8.6°C14.6°C
1 BF 87%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αυξημένες νεφώσεις
12 °C
8.1°C13.5°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αυξημένες νεφώσεις
15 °C
11.0°C14.9°C
2 BF 73%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
11 °C
10.8°C15.8°C
2 BF 71%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
7 °C
6.9°C10.2°C
0 BF 100%
Το κυβερνητικό σχέδιο για την ένταξη
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Το κυβερνητικό σχέδιο για την ένταξη

Σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ακόμη και σε αυτές που ταλανίζονται από οικονομικά προβλήματα, σημειώνονται σταθερά σημαντικά βήματα προόδου για την κοινωνική ένταξη των Ρομά.

Στην Ισπανία, βασικό χαρακτηριστικό της πολιτικής για τους Ρομά είναι εδώ και κάποιο διάστημα η κατανομή των οικογενειών σε κατάλληλα κτίσματα μέσα στον αστικό ιστό. Αποτελεί επίσης βασική προϋπόθεση για την κοινωνική ένταξη η πρόσβαση στην απασχόληση. Στην Ουγγαρία, έχουν τεθεί παρόμοιοι στόχοι και είναι υποχρεωτικό τα παιδιά να πάνε στο νηπιαγωγείο τουλάχιστον έναν χρόνο πριν ξεκινήσουν το σχολείο.

Στη Φινλανδία δεν υπάρχουν ξεχωριστές περιοχές στέγασης και γειτονιές Ρομά. Ζουν όλοι μαζί, όπως και στη Γερμανία. Και στις δύο χώρες, τα παιδιά Ρομά είναι ενσωματωμένα στο εκπαιδευτικό σύστημα. Στη Γαλλία και στο Ηνωμένο Βασίλειο, από το 2008 οι νομάδες έχουν αποκτήσει νομικό δικαίωμα για κανονική στέγαση, όπως οποιοσδήποτε άλλος πολίτης που αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα στέγασης.

Η Ελλάδα υπολείπεται των παραπάνω χωρών, όμως τον τελευταίο χρόνο γίνεται ξανά μια προσπάθεια ώστε να υπάρξει επιτέλους ένα σοβαρό ξεκίνημα για την κοινωνική ένταξη των Ρομά.

Πριν από λίγους μήνες ανακοινώθηκε από την αν. υπουργό Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου η σύσταση Ειδικής Γραμματείας Ρομά, με αποστολή την κοινωνική ένταξη των Ρομά. Μιας μερίδας του πληθυσμού, η υποβάθμιση της οποίας πλήττει την κοινωνική συνοχή και την ίδια ώρα "στερεί από την οικονομία δημιουργικό ανθρώπινο δυναμικό" όπως σημειώνει η Ειδική Γραμματεία Ρομά.

Πάνω από 110.000 άνθρωποι

Το πρώτο βήμα ήταν να χαρτογραφήσουν τους καταυλισμούς - οικισμούς. Υπάρχουν 370 σε όλη την Ελλάδα και ζουν σε αυτούς περισσότεροι από 110.000 άνθρωποι.

Σχεδόν το σύνολο των Ρομά ζουν στην ηπειρωτική Ελλάδα, ήτοι το 95%, και μόλις το 5% ζει σε νησιά. Ο γεωγραφικός καταμερισμός του πληθυσμού δείχνει έως έναν βαθμό τον τρόπο ζωής των Ρομά και εξηγεί επίσης έως έναν βαθμό τη δύσκολη θέση στην οποία έχουν περιέλθει σήμερα. Σύμφωνα με την ειδική γραμματέα Κατερίνα Γιάντσιου, οι λόγοι που επέλεγαν αυτές τις περιοχές είναι ότι μπορούσαν να μετακινούνται πιο εύκολα και να πουλούν τις πραμάτειες τους. Δεν μεσολαβούσε το ταξίδι με το καράβι, ενώ και τον χειμώνα υπήρχε περισσότερος κόσμος στην ηπειρωτική Ελλάδα σε σχέση με τα νησιά, όπως και τώρα. Σήμερα όμως "έχουν εγκλωβιστεί σε κάτι που υπήρχε, καθώς πριν από κάποιες δεκαετίες τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Οι τότε συνθήκες τους επέτρεπαν να διατηρούν τον δικό τους τρόπο ζωής, αφού υπήρχε το υπαίθριο εμπόριο, δούλευαν επίσης ως εποχιακοί εργάτες και πουλούσαν προικιά στην επαρχία, όπως σεντόνια και τραπεζομάντιλα”.

Η ζωή από κοινότητα σε κοινότητα

Οι 370 καταυλισμοί - οικισμοί χωρίζονται σε τρεις τύπους. Τον τύπο 1, που είναι οι “άκρως υποβαθμισμένες περιοχές”, όπου οι άνθρωποι ζουν σε καλύβια και παραπήγματα και στερούνται βασικών υποδομών. Τον τύπο 2, που είναι οι “μεικτοί καταυλισμοί”, όπου συνυπάρχουν σπίτια με πρόχειρα καταλύματα και υποτυπώδεις υποδομές. Τον τύπο 3, που αφορά γειτονιές που βρίσκονται σε υποβαθμισμένες περιοχές της πόλης. Εκεί ναι μεν το στεγαστικό ζήτημα έχει κατά βάση λυθεί, όμως η κοινότητα είναι αποκομμένη από την υπόλοιπη πόλη.

Παρεμβάσεις σε 74 καταυλισμούς

Η Θ. Φωτίου δεσμεύτηκε για παρεμβάσεις το συντομότερο δυνατό και κατά προτεραιότητα στις άκρως υποβαθμισμένες περιοχές. Η κατηγορία αυτή αφορά 74 καταυλισμούς και 10.000 ανθρώπους και οι πρώτες δράσεις ανακούφισης και ένταξης αναμένονται στις αρχές φθινοπώρου. “Θα πρέπει να προσέξουμε κάθε λεπτομέρεια, γιατί ένα λάθος μπορεί να μας γυρίσει μπούμερανγκ” τονίζει η Κ. Γιάντσιου. Όπως εξηγεί, “Ο κόσμος έπειτα από τόσα χρόνια και υποσχέσεις είναι πολύ κουρασμένος. Οι Ρομά έχουν υπάρξει πολλές θύματα του πελατειακού κράτους”.

Αντιπροσωπευτικό δείγμα του πώς θέλει να δράσει η Ειδική Γραμματεία είναι το σχέδιο για τα σπίτια που θα μείνουν οι Ρομά. “Θέλουμε να έχουμε μια ποιοτική αναβάθμιση της καθημερινής ζωής και να δημιουργήσουμε ένα υπόδειγμα οικισμού. Θα υπάρχουν προαύλιοι χώροι και πράσινο, τρεις χώροι ύπνου (δύο υπνοδωμάτια και καθιστικό / κρεβάτι), κουζίνα και μπάνιο" μας λέει η Κ. Γιάντσιου. Το σημαντικό, όπως σημειώνει, στην πρόβλεψη αρκετών χώρων ύπνου είναι ότι δεν θα υπάρχει όπως τώρα ένα δωμάτιο για όλη την οικογένεια, με γονείς και παιδιά να κοιμούνται μαζί.

Στόχος της Ειδικής Γραμματείας είναι μέσα σε μια πενταετία να έχουν εξαλειφθεί οι ακραία υποβαθμισμένοι καταυλισμοί και να έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες διαβίωσης στους οικισμούς και στις γειτονιές. Παράλληλα η Ειδική Γραμματεία Ρομά θέλει να έχει επιτύχει τη διασπορά του πληθυσμού μέσα στην πόλη και την κοινωνία, όπως και να έχει επιτύχει την ανάδειξη καινοτόμων πιλοτικών παρεμβάσεων που να λειτουργούν ως πρότυπα.

Οι διαφορές με παλιά

Στο παρελθόν έχουν γίνει ξανά προσπάθειες για την κοινωνική ένταξη των Ρομά, οι οποίες απέτυχαν. Υπήρχε και παλιότερα καλός σχεδιασμός, όπως τονίζει η Κ. Γιάντσιου, καθώς, αρκετά πριν ζητηθεί από την Ε.Ε. είχαν αποτυπωθεί σε άλλο σχεδιασμό το 2001 εύστοχα τα προβλήματα των κοινοτήτων. Υπήρχε όμως επιμέρους και όχι συνολική προσέγγιση πάνω στα ζητήματα, με συνέπεια να γίνονται αποσπασματικές παρεμβάσεις. Ταυτόχρονα, έλλειπε ο κατάλληλος μηχανισμός υποστήριξης και σχεδόν τα πάντα γίνονταν χωρίς έλεγχο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα με τα 6.000 στεγαστικά δάνεια που δόθηκαν παλιότερα, αισθητά λιγότερα από τα 9.000 που ήταν αρχικά να δοθούν και για τα οποία δεν υπήρχε διαδικασία ελέγχου ποιος τα παίρνει και αν υλοποιείται κανονικά το πρόγραμμα.

Εκεί που υπήρχε λοιπόν μια διυπουργική επιτροπή, πλέον υπάρχει ένας φορέας που συντονίζει όλες τις παρεμβάσεις και ελέγχει και αξιολογεί την πορεία τους. Παράλληλα, σύμφωνα με την Κ. Γιάντσιου, επιδιώκεται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση με παρεμβάσεις που δεν θα είναι αποσπασματικές. Δηλαδή, δεν θα αφορούν μόνο έναν τομέα, για παράδειγμα της στέγασης. Ούτε θα είναι όμως μόνο θεματικές δηλαδή θα αφορούν μόνο τη στέγαση ή την απασχόληση και την εκπαίδευση, αλλά θα είναι και χωρικές. Δηλαδή, θα εξετάζονται ταυτόχρονα οι ιδαιτερότητες και οι ανάγκες της κάθε περιοχής.

Οι πρώτες παρεμβάσεις θα γίνουν στις αρχές του φθινοπώρου. Ορισμένοι από τους δήμους που είναι έτοιμοι να υποδεχτούν τα έργα είναι οι Καρδίτσας, Κατερίνης, Θήβας, Ιστιαίας και Λαμίας.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL