Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.2°C26.3°C
2 BF 36%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.3°C26.0°C
3 BF 36%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.4°C24.8°C
2 BF 52%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 63%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.9°C24.0°C
2 BF 38%
ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΜΕ / Η αυτοδιαχείριση συντονίζεται
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΜΕ / Η αυτοδιαχείριση συντονίζεται

"Παραμερίστε. Είμαστε εμείς που δεν έχουμε τίποτα και ερχόμαστε να πάρουμε τον κόσμο"

Από ανακτημένες δημόσιες ραδιοφωνικές συχνότητες στις οποίες γινόταν η μετάφραση της κάθε ομιλίας, ο εργάτης της Ισπανίας συναντούσε το όραμα του εργάτη της Βοσνίας. Το αυτοδιαχειριζόμενο εργοστάσιο της Γαλλίας μάθαινε για τον τρόπο που λειτουργεί αυτό της Αργεντινής. Οι Έλληνες εκπαιδευτικοί έβλεπαν ολοζώντανους μπροστά τους αγώνες των Μεξικανών συναδέλφων τους να χτίσουν την κοινωνία του αύριο δίνοντας άλλο νόημα στην εργασία μέσα στις σχολικές τάξεις.

Για τρεις ημέρες στο αυτοδιαχειριζόμενο εργοστάσιο της συνεργατικής ΒΙΟΜΕ χτυπούσε η καρδιά της αυτοδιαχείρισης και των κινημάτων που κοιτάζουν στα μάτια το σύστημα και το αμφισβητούν. Κάποιες φορές η καρδιά χτυπούσε πιο δυνατά και γρήγορα από τη συγκίνηση και την ανυπομονησία. Τα εργοστάσια και οι επιχειρήσεις όλου του κόσμου συντονίζονται. Το μεγάλο “παρών” στη δεύτερη ευρωμεσογειακή συνάντηση έδειξε ότι υπάρχει μεγάλο μέλλον ή, όπως είπε κάποιος, η συνάντηση “ήταν ένα κομμάτι από το παζλ του νέου κόσμου, του δικού μας κόσμου”.

Στις 9 το πρωί, με καφέ και τρανζιστοράκι

Την ώρα που η Θεσσαλονίκη κινούνταν σε ρυθμούς εθνικής εορτής, με μποτιλιάρισμα στους δρόμους και μαχητικά αεροσκάφη στους αιθέρες να προκαλούν τρέμουλο στα τζάμια των σπιτιών, άλλοι και άλλες έπαιρναν τα αστικά λεωφορεία για να κατέβουν στη στάση ΣΑΣΘ. Με τα τρανζιστοράκια στο χέρι, περνούσαν από τους αυτοσχέδιους πάγκους της ΒΙΟΜΕ και έφευγαν με καφέ στο άλλο χέρι. Η οικονομική ενίσχυση ήταν προαιρετική και όση ήθελε ο καθένας.

Οι χώροι των εργοστασίων είχαν μετατραπεί σε αίθουσες εκδηλώσεων. Χωρίς πολυτέλειες, με τη ζεστασιά που έχει το ανθρώπινο μεράκι. Ο κόσμος καθόταν αμφιθεατρικά, στο κέντρο ήταν το πάνελ και στο πλάι τα αυτοσχέδια ξύλινα κουτιά για τους μεταφραστές. Οι παλέτες με τα συσκευασμένα προϊόντα έμοιαζαν σαν να ήταν μέρος του ντεκόρ και τα χρώματα στις σιδεριές, κίτρινο και μπλε, έβρισκαν ξανά το νόημά τους έξω από τη ρουτίνα της εργασίας.

Σε μια στιγμή ένας σκύλος τρέχει, ένα παιδάκι τον κυνηγάει ο κόσμος και γελάει την ίδια στιγμή που παρακολουθεί τις ομιλίες. Όλα αυτά τα στοιχεία ζωντάνιας που μένουν έξω από τις αίθουσες των τεχνοκρατών και των υψηλά ιστάμενων που αποφασίζουν για τις ζωές των άλλων στις δικές τους συναντήσεις ήταν εκεί στη συνάντηση εκείνων που αποφάσιζαν για τις δικές τους ζωές.

“Τα καταφέρνουμε καλύτερα από τους καπιταλιστές”

“Η συνεργατική οικονομία μπορεί να είναι ανταγωνιστική όχι μέσα στον καπιταλισμό, αλλά ανταγωνιστική του καπιταλισμού. Μπορούμε να τα καταφέρουμε καλύτερα στην ικανοποίηση των αναγκών και στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων” είπε ο Κώστας Χαριτάκης από τη ΒΙΟΜΕ. Η ίδια η συνάντηση το απέδειξε, καθώς, για να βρεθούν στη ΒΙΟΜΕ εργαζόμενοι από 15 και πλέον χώρες, χρειάστηκε η συνδρομή της αλληλεγγύης και η ενεργοποίηση πολλών διαφορετικών κομματιών του συνεργατισμού και της κοινωνίας.

Η συναυλία αλληλεγγύης στο Χαλάνδρι, το πάρτι στην ταράτσα του κοινωνικού χώρου Μικρόπολις, το ταμείο αλληλεγγύης για τα μεταφορικά έξοδα όπου συνέβαλε το κάθε εγχείρημα και ο κάθε εργαζόμενος (αυτο)χρηματοδότησαν το τριήμερο. Το σημαντικό ήταν “να γίνει μια συνάντηση των εργαζομένων και να είναι παρόντες οι εργαζόμενοι. Η χειραφέτηση της εργατικής τάξης θα έρθει από την ίδια την εργατική τάξη”.

Όλοι οι ομιλητές χαρακτήρισαν συμβολικό και εμβληματικό τον αγώνα της ΒΙΟΜΕ. Ανάμεσά τους και ο εμπνευστής των διεθνών συναντήσεων Andres Ruggeri από την Αργεντινή. Αυτή τη στιγμή στην Αργεντινή φαίνεται πώς υπάρχει το μεγαλύτερο ρεύμα αυτοδιαχείρισης και ανάκτησης χώρων εργασίας. Συγκεκριμένα από το 2001 μέχρι το 2003 υπήρξαν 150 ανακτήσεις επιχειρήσεων και σήμερα οι ανακτημένες επιχειρήσεις είναι 357.

“Από τη στιγμή που η κυβέρνηση στην Αργεντινή είναι νεοφιλελεύθερη και συντηρητική, δεν έχουμε μεγάλη διαφορά με χώρες που έχουν κυβερνήσεις εχθρικές προς τον λαό. Αυτή τη στιγμή οι συνεταιρισμοί είναι υπό την απειλή των κυβερνήσεων. Χρειαζόμαστε την αλληλεγγύη και πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τα κοινά βιώματα. Η αυτοδιαχείριση είναι φόρμα αντίστασης στην καταπίεση που νιώθουν οι εργάτες” τόνισε ο Α. Ruggeri. Πρόσθεσε ακόμη ότι πρέπει να υπάρξουν συναντήσεις στην Ασία και την Αφρική.

Οι γυναίκες βγαίνουν μπροστά

Μέσω Skype εμφανίστηκε μέλος της γυναικείας επιτροπής Οικονομικών της Ροτζάβα που βρίσκεται στη βόρεια Συρία, στα σύνορα με την Τουρκία. “Είναι δύσκολο να έρθετε λόγω του αποκλεισμού, όμως είναι χαρά μας να σας φιλοξενήσουμε” είπε και καταχειροκροτήθηκε η νεαρή γυναίκα στο τέλος της ομιλίας της. Μέσα στον εμφύλιο κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα διοικητικό μοντέλο που έχει ως τρεις βασικές του αρχές τη δημοκρατία, την ισότητα και την ελευθερία των γυναικών.

Το ίδιο μοντέλο ακολουθείται και στους συνεταιρισμούς. “Πολλές γυναίκες δεν τολμούσαν καν να πάρουν τον λόγο μπροστά σε έναν άντρα. Τώρα μιλούν δημοσίως σε κάθε πτυχή της ζωής”, είπε. Όσο για της θέση της Ροτζάβα στον πόλεμο ανέφερε ότι αποφάσισαν “την ουδετερότητα. Αποφασίσαμε να υπερασπιστούμε τη γη και τους λαούς μας απέναντι σε κάθε εισβολέα. Η πραγματική πολιτική αλλαγή δεν μπορεί να συμβεί εντός ενός κράτους, αλλά χωρίς κράτος”.

Για τη σχέση των εγχειρημάτων με το κράτος ο Αυστριακός καθηγητής Aaron Tauss, που μένει μόνιμα και διδάσκει στην Κολομβία, επικαλέστηκε τον Πουλαντζά. “Πρέπει να απαλλαγούμε από την εργαλειακή αντίληψη του κράτους. Το κράτος δεν είναι ούτε υποκείμενο, δεν είναι ούτε αυτόνομη οντότητα, ούτε ουδέτερη. Τι είναι επομένως το κράτος; Η συγκεκριμένη υλική έκφραση μιας σχέσης ισχύος. Αν το αντιληφθούμε με όρους κοινωνικών σχέσεων, τα κοινωνικά κινήματα αποτελούν τμήματα αυτής της σχέσης ισχύος”.

Για να αποφευχθεί η αφομοίωση των εγχειρημάτων από το σύστημα μέσω κάποιων διευκολύνσεων, όπως συμβαίνει κατά καιρούς με ευνοϊκά νομοσχέδια, το Κιβώτιο, συνεταιρισμός από το Ρέθυμνο, πρότεινε έναν άλλο προσανατολισμό. “Αρνούμαστε να διαχωρίσουμε την εργασιακή συνθήκη από την πολιτική δράση. Την ίδια στιγμή πιστεύουμε ότι πρέπει να παραμείνει μια ημιτελής αφήγηση, καθώς μέσα σε αυτή υπάρχει η κεντρομόλος δύναμη μιας κοινωνίας εν κινήσει”.

Τον δρόμο της αντιεξουσίας προέταξε το ισπανικό συνδικάτο από τη χώρα των Βάσκων ELA. “Έχουμε 100.000 μέλη σε μια χώρα με 1 εκατομμύριο ενεργό πληθυσμό. Δεν συμμετέχουμε στον κακώς λεγόμενο κοινωνικό διάλογο. Αυτή τη στιγμή ως ΕLA έχουμε απεργία 8 μηνών σε έργο για τη συντήρηση οδών, 6 μήνες σε γαλακτομική εταιρεία, 5 μήνες σε βιομηχανία μαρμάρου, 36 μέρες γυναικών καθαριότητας και κάποιες μέρες απεργίας σε ένα αθλητικό κέντρο”.

Η Marrec Golonko από τον κοινωνικό συνεταιρισμό Margin στην Πολωνία ανέδειξε τη σημασία να συνδυάζεται η καλή τιμή του προϊόντος για τον καταναλωτή με την ποιότητα του προϊόντος. Έβαλε ακόμη στο τραπέζι το θέμα των σχέσεων και της ισοτιμίας μεταξύ των εργαζομένων πέρα από φύλο και χρώμα μέσα στις επιχειρήσεις.

Διότι η αυτοδιαχείριση αποτελεί μεν γέννημα - θρέμμα πιο προοδευτικών ιδεών, όμως δεν παύει οι κοινωνικές ανισότητες να επηρεάζουν την πρακτική της αυτοδιαχείρισης. Η Marie Moise από την Ιταλία στάθηκε στο κατά τ’ άλλα επιτυχημένο πείραμα του αυτοδιαχειριζόμενου εργοστασίου Rimaflow στο Μιλάνο. “Οι γυναίκες που εργάζονται δεν έχουν την ίδια δύναμη που έχουν οι άντρες συνάδελφοί τους”. Πρέπει να το λύσουμε, συμφώνησαν στην αίθουσα της ΒΙΟΜΕ όταν γινόταν ο απολογισμός.

“Να δώσουμε σημασία στο παιδί” είπε ο Juan Melchor, δάσκαλος από το Μεξικό. “Ως δάσκαλοι λέμε ότι η εργασία πρέπει να ανακτήσει την ουσία της. Η εργασία πρέπει να είναι κοινωνικό αγαθό να μην ανήκει σε κανέναν. Να προστατέψουμε την εργασία, να τη χρησιμοποιήσουμε. Όχι όμως ως αντάλλαγμα για μια καλύτερη ζωή, αλλά για να συνεχίσουμε την προσπάθεια να φτιάξουμε μια άλλη κοινωνία”.

Κανένας εργαζόμενος μη μέτοχος, κανένας μέτοχος μη εργαζόμενος

Σε επίπεδο αποφάσεων προχωρά ο κοινός συντονισμός πάνω σε συγκεκριμένες αρχές, όπως η ισοτιμία μεταξύ εργαζομένων τω δύο φύλων, αλλά και ως προς το περιεχόμενο του συνεργατισμού. Η ΒΙΟΜΕ τον διαχωρίζει από τον συνεταιρισμό, καθώς ο συνεργατισμός λειτουργεί μέσω συνέλευσης εργαζομένων που είναι συμμέτοχοι, ενώ ο συνεταιρισμός με συνέλευση εταίρων που είναι μέτοχοι.

Αποφασίστηκε επίσης η δημιουργία κοινού ταμείου αλληλοβοήθειας για χρηματοδότηση των εγχειρημάτων, ώστε να μην υπάρχει η ανάγκη των τραπεζών, και η δημιουργία ενός δικτύου μεταφοράς και διανομής προϊόντων μεταξύ των ανακτημένων και συνεργατικών επιχειρήσεων. Προς αυτή την κατεύθυνση θα συγκροτηθεί ομάδα εργασίας που θα επεξεργαστεί το σχέδιο αυτό και θα μεταφερθεί στις συνελεύσεις των εγχειρημάτων για απόφαση υλοποίησής τους. Βασικά κριτήρια αποτελούν: η συμμετοχή, η άμεση δημοκρατία, οι μη διαχωρισμοί, το είδος της παραγωγής, ο τρόπος διανομής, η ιδία χρηματοδότηση.

Περισσότεροι στις εκδηλώσεις απ' ό,τι στο γλέντι

Στο τέλος του τριημέρου πραγματοποιήθηκε κλήρωση μετά από λαχειοφόρο αγορά με δώρα από τις συνεργατικές δομές. Κάποιοι θα πάνε στο εργοστάσιο της Rimaflow, άλλοι θα διαβάσουν βιβλία από το συνεργατικό εγχείρημα Ακυβέρνητες Πολιτείες. Στο ενδιάμεσο των εκδηλώσεων οι φιλοξενούμενοι της ΒΙΟΜΕ γεύονταν τις μερίδες που είχαν μαγειρέψει συλλογικές κουζίνες και στο τέλος της ημέρας ακούγαμε ρεμπέτικες μελωδίες και βαλκανικούς ήχους.

Όσο για τη γεύση που άφησε το τριήμερο συνολικά, είναι ότι υπήρξε μια συνάντηση με ουσία. «Πρώτη φορά βλέπω περισσότερο κόσμο στις εκδηλώσεις απ’ ό,τι στο ρεμπέτικο» είπε κάποιος. Ο κόσμος πήγε γιατί ενδιαφερόταν πραγματικά ν’ ακούσει και, όπως ακούστηκε από το πάνελ, βεβαιώθηκε ότι “δεν φτιάχνει ο καθένας μια όαση ελευθερίας στην πίσω αυλή μιας οικουμενικής φυλακής. Αλλά σχηματίζεται ένα μέτωπο”.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL