Στις 14 Ιουλίου ξεκινούν οι αιτήσεις για την ένταξη στο πρόγραμμα του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), το οποίο θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται σε πρώτη φάση σε 30 δήμους, οι οποίοι επιλέχθηκαν με βάση πληθυσμιακά, οικονομικά και άλλα κριτήρια, όπως τα ποσοστά ανεργίας των κατοίκων. Χθες εκδόθηκε η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση, την οποία υπογράφουν τα υπουργεία Εργασίας, Υγείας, Εσωτερικών και Οικονομικών και στην οποία παρουσιάζονται αναλυτικά οι παροχές και τα κριτήρια για την ένταξη στο πρόγραμμα. Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί πανεθνικά από την 1η μέρα του νέου χρόνου, ενώ μέχρι το τέλος του 2016 θα υλοποιείται παράλληλα το πρόγραμμα για την ανθρωπιστική κρίση που θα συνεχίσει να υποστηρίζει τους πολίτες που δεν συμπεριλαμβάνονται στους 30 Δήμους. Η σχετική τροπολογία δημοσιεύτηκε χτες στο ΦΕΚ.
Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης απευθύνεται σε νοικοκυριά που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Στα θετικά σημεία του προγράμματος στη διαμόρφωση του οποίου είχε ενεργό ρόλο το υπουργείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης είναι η προσπάθεια για επανένταξη στην εργασία. Συγκεκριμένα το 10% όσων εγγράφονται στο ΚΕΑ θα μπαίνει σε διαδικασίες ένταξης στην εργασία, διαδικασία που θα γίνεται σε συνεργασία με την αν. υπουργό για την καταπολέμηση της ανεργίας Ράνια Αντωνοπούλου. Οι δικαιούχοι του ΚΕΑ, στην πρώτη φάση υλοποίησης θα λαμβάνουν επίσης μέχρι το τέλος του έτους δωρεάν φάρμακα και νερό, ενώ θα γίνει διαπραγμάτευση από το υπουργείο Εργασίας με τη ΔΕΗ για φτηνότερο ρεύμα με μείωση του κοινωνικού τιμολογίου. Στις περιοχές των δήμων που έχουν πληγεί περισσότερο από τη φτώχεια θα δίνονται ζεστά γεύματα στα σχολεία τους και σε όλους τους μαθητές, όπως έγινε πέρυσι με 4.000 μαθητές σε σχολεία της Αττικής. Οι πρόσθετες παροχές θα συνεχίσουν να ισχύουν και κατά την πανεθνική εφαρμογή του προγράμματος με πόρους που θα προέρχονται από το Ταμείο Αλληλεγγύης.
Σύγκρουση διαφορετικών λογικών
Το πρόγραμμα χωρίζεται σε δύο άξονες. Ο ένας αφορά την εισοδηματική ενίσχυση και ο άλλος τις συμπληρωματικές κοινωνικές υπηρεσίες. Το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης που σύμφωνα με το υπουργείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης δεν είναι τόσο υψηλό ώστε να αποκαλείται ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και γι΄ αυτό μετονομάστηκε, αποτελεί και αυτό αποτέλεσμα της σύγκρουσης δύο διαφορετικών κόσμων, αλλά και των τωρινών συσχετισμών δύναμης. Ο ένας, αυτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταθέτει το βάρος της ανεργίας στους πολίτες, πιέζοντας μέσω του προγράμματος να βρουν δουλειά, ανεξαρτήτως όρων, με την.. απειλή ότι θα κοπεί η στήριξή τους. Ο άλλος, της κυβέρνησης, επιμένει ότι δουλειά της είναι να φροντίζει να υπάρχει πλήρης απασχόληση για όλους και στο πλαίσιο αυτό προσπάθησε η ένταξη στο ΚΕΑ να συνδυαστεί με την επανένταξη στην αγορά εργασίας μέσω προγραμμάτων απασχόλησης που "τρέχει" η Ρ. Αντωνοπούλου και προσφέρουν πλήρη εργασιακά δικαιώματα.
Ο ένας κόσμος επιμένει σε μια λογική να δίνονται τα λεφτά στο χέρι, ο άλλος κόσμος επιμένει -με βάση μελέτες που δείχνουν ότι οι φτωχότεροι πολίτες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη διαχείριση των επιδομάτων- ότι η στήριξη πρέπει να γίνεται με κάρτα και στοχευμένα στις βασικές ανάγκες της οικογένειας. Για παράδειγμα, ο φτωχός γονιός, με 400 ευρώ στο χέρι θα βρεθεί μπροστά σε ένα χάος... αναγκών. Οι μελέτες δείχνουν ότι η αξιολόγηση μπορεί να γίνει ακόμη και με βάση το σχολικό bullying για τα ρούχα του παιδιού. Στο πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, η υποστήριξη ξεκίνησε από την κάλυψη των βασικών αναγκών του κάθε νοικοκυριού, όπως με την κάρτα σίτισης. Οι δικαιούχοι δεν χρειάστηκε λοιπόν να βρεθούν μπροστά στην αμήχανη στιγμή να διαχειριστούν ένα πολύ μικρό ποσό για να καλύψουν τα... πάντα.
Δεν δίνει μόνο λεφτά
Το αποτέλεσμα της αντιπαράθεσης δύο διαφορετικών λογικών είναι ένα πρόγραμμα που προβλέπει εισοδηματική ενίσχυση αλλά και ενισχυμένες συμπληρωματικές κοινωνικές υπηρεσίες, παροχές και αγαθά. Ενδεικτικά αναφέρονται:
* Δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ανασφαλίστων.
* Παροχή σχολικών γευμάτων.
* Παραπομπή και ένταξη σε δομές και υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας και υποστήριξης.
* Ένταξη στα προγράμματα των Κοινωνικών Δομών Αντιμετώπισης της Φτώχειας.
* Ένταξη σε προγράμματα που υλοποιούνται στο πλαίσιο του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Άπορους.
* Κοινωνικό τιμολόγιο παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας.
* Κοινωνικό τιμολόγιο παρόχων ύδρευσης.
* Κοινωνικό τιμολόγιο Δήμων και Δημοτικών Επιχειρήσεων.
Υπηρεσίες ενεργοποίησης: προώθηση των δικαιούχων, εφόσον δύνανται να εργαστούν, σε δράσεις που στοχεύουν στην ένταξη ή επανένταξη τους στην αγορά εργασίας και μπορεί να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:
- Την κάλυψη προτεινόμενης θέσης εργασίας.
- Τη συμμετοχή σε προγράμματα κοινωφελούς εργασίας.
- Τη συμμετοχή σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης.
- Τη συμμετοχή σε προγράμματα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας.
- Την ένταξη ή την επιστροφή στο εκπαιδευτικό σύστημα και στα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας.
Πώς ορίζονται οι ωφελούμενοι
Οι ωφελούμενοι, οι οποίοι αναμένεται στην πρώτη φάση του προγράμματος να είναι περίπου 40.000, χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες, ενώ σημειώνεται ότι ως δικαιούχος ορίζεται το πρόσωπο που υποβάλλει αίτηση για λογαριασμό του νοικοκυριού, η οποία έχει κριθεί και πληροί τα κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα. Κατά την υλοποίηση του προγράμματος για την ανθρωπιστική κρίση οι δικαιούχοι "μπερδεύονταν" με τους ωφελούμενους, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται ότι ωφελούνται λιγότεροι από το πρόγραμμα. Οι κατηγορίες των ωφελούμενων είναι:
α. Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: κάθε ενήλικο άτομο (άγαμος/η, χήρος/α, διαζευγμένος/η ή σε διάσταση), που υποβάλλει ατομική φορολογική δήλωση, διαμένει μόνο του σε κατοικία ιδιόκτητη, ενοικιαζόμενη ή δωρεάν παραχωρημένη και δεν εμπίπτει στην κατηγορία ενηλίκων έως 25 ετών που φοιτούν σε πανεπιστημιακές σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης της ημεδαπής ή αλλοδαπής.
β. Πολυπρόσωπο νοικοκυριό: όλα τα άτομα που διαμένουν κάτω από την ίδια στέγη. Δύναται να απαρτίζεται από ένα άτομο με ένα ή περισσότερα τέκνα, ή από έγγαμο ζευγάρι, ή ζευγάρι το οποίο έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης με ή χωρίς τέκνα, καθώς και από φιλοξενούμενα άτομα ή φιλοξενούμενη οικογένεια, με την προϋπόθεση ότι η φιλοξενία είχε δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη φορολογική δήλωση. Ανήλικα μέλη: τα μέλη του νοικοκυριού έως 18 ετών.
Άστεγοι: οι άστεγοι που διαβιούν στον δρόμο ή σε ακατάλληλα καταλύματα, με την προϋπόθεση ότι έχουν καταγραφεί από τις κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων της πρώτης φάσης ή κάνουν χρήση των υπηρεσιών Ανοικτών Κέντρων Ημέρας Αστέγων που λειτουργούν στους δήμους της πρώτης φάσης, δύναται να είναι δικαιούχοι του προγράμματος.
Το εγγυημένο ποσό ορίζεται ως εξής για την κάθε κατηγορία:
- Για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό: 200 ευρώ ανά μήνα
- Για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος του νοικοκυριού: προσαύξηση του εγγυημένου ποσού κατά 100 ευρώ ανά μήνα
- Για κάθε ανήλικο μέλος του νοικοκυριού: προσαύξηση του εγγυημένου ποσού κατά 50 ευρώ ανά μήνα
- Στη μονογονεϊκή οικογένεια, δηλαδή σε εκείνη στην οποία ένας μόνος γονέας (άγαμος, σε χηρεία ή διαζευγμένος) ασκεί εν τοις πράγμασι και κατ' αποκλειστικότητα ή μετά από σχετική ανάθεση τη γονική μέριμνα ενός ή περισσότερων ανήλικων τέκνων, για τις ανάγκες υπολογισμού του εγγυημένου ποσού το μεγαλύτερο σε ηλικία ανήλικο μέλος λογίζεται ως ενήλικας.
Οι τριάντα δικαιούχοι δήμοι
Οι αιτήσεις για την ένταξη στο πιλοτικό πρόγραμμα του ΚΕΑ μπορούν να υποβληθούν μέχρι το τέλος Νοεμβρίου και οι υποψήφιοι ωφελούμενοι μπορούν να καταθέτουν μέσω των δικαιούχων την οικονομική κατάσταση στο οποίο βρίσκονται το τελευταίο εξάμηνο. Οι 30 Δήμοι που εντάσσονται αυτή τη στιγμή στο ΚΕΑ είναι:
Της Ορεστιάδας και της Καβάλας στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Νέας Ιωνίας, Ασπροπύργου, Ελευσίνας, Φυλής, Αγίων Αναργύρων - Καματερού, Αιγάλεω, Κερατσινίου - Δραπετσώνας, Νίκαιας - Αγ. Ιωάννου Ρέντη και Περάματος στην Περιφέρεια Αττικής, Λέσβου στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, Καστοριάς στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, Αιγιαλείας και Πύργου στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, Αρταίων στην Περιφέρεια Ηπείρου, Ελασσόνας και Τρικκαίων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, Ζακύνθου στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, Βέροιας, Παύλου Μελά, Κιλκίς και Κατερίνης στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, Λαμιαίων στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, Γόρτυνας και Ρεθύμνης στην Περιφέρεια Κρήτης, Καλυμνίων και Λέρου στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και Σικυωνίων και Καλαμάτας στην Περιφέρεια Πελοποννήσου.
