Live τώρα    
19°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
16.2°C20.7°C
2 BF 53%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
17 °C
15.2°C17.7°C
1 BF 74%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.0°C18.0°C
2 BF 59%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.9°C15.9°C
0 BF 55%
Μια βόλτα... στο ανέκδοτο αρχείο του Νικόλα Άσιμου
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Μια βόλτα... στο ανέκδοτο αρχείο του Νικόλα Άσιμου

Της Πόλυς Κρημνιώτη

Μια δήλωση του Νόμου 105 όπου ζητάει να μην αναγράφεται το θρήσκευμα στη νέα του ταυτότητα, με την οποία αλλάζει το επίθετό του από Ασημόπουλος σε Άσιμος, η κιτρινισμένη από τον χρόνο σελίδα με το λογότυπο του 10ου Φεστιβάλ της "Αυγής" - "Θούριου" και κόκκινα καλλιγραφικά γράμματα, που εν είδει άδειας επιτρέπει στον "σ. Άσιμο" να διαθέτει "τα προϊόντα" του, η δισέλιδη ειρωνική επιστολή του στον Νίκο Μαστοράκη, στίχοι τραγουδιών με την αναγραφή στο τέλος "για Λογαρίδη", που προφανώς προόριζε να τραγουδηθούν από τον Σταύρο, τέσσερις ανέκδοτες μαζί με γνωστές αλλά και λιγότερο γνωστές φωτογραφίες του, όπως αυτή που ο φακός τον απαθανάτισε σημαιοφόρο σε παρέλαση από τα μαθητικά του χρόνια στην Κοζάνη, κείμενα στα οποία αναπτύσσει την κοσμοθεωρία του, αναγγελίες συναυλιών, τα τελευταία του σημειώματα...

Το ανέκδοτο αρχείο του Νικόλα Άσιμου, έτσι όπως βρέθηκε στο σπίτι του μετά την αυτοκτονία του στις 17 Μαρτίου 1988 και έχει διαφυλάξει ο αδελφός του Δημήτρης Ασημόπουλος, έρχεται για πρώτη φορά στο φως και γίνεται έκθεση, που με τον τίτλο "Ελάτε μαζί μας μια βόλτα", παρμένο από το γνωστό πλακάτ της περφόρμανς στους δρόμους των Εξαρχείων, προσκαλεί για μια διαφορετική "συνομιλία" με τον αντισυμβατικό καλλιτέχνη.


Το κείμενο που συνόδευε την κασέτα "με το βαρέλι που για να βγει το σπάει". Είναι η πρώτη κασέτα που κυκλοφόρησε ο Άσιμος

Από τις 3 έως τις 15 Μαΐου το "Ρομάντσο" της οδού Αναξαγόρα 3-5 μετατρέπεται σε μια εικαστική και μουσική στέγη, έτοιμη να φιλοξενήσει αυτή την πολυπρισματική έκθεση όπου δίπλα από το αρχείο του Άσιμου, θα εκτεθούν και τα έργα με τα οποία 15 εικαστικοί καλλιτέχνες, οι Μαρία Ανδρέου, Σοφία Κοσμίδου, Αλεξάνδρα Δαμιράλη, Αλέξανδρος Βούτσας, Αιμιλία Παπαφιλίππου, Φώτης Καραγεωργίου, Νίκος Σταθόπουλος, Φίλιππος Βασιλείου, Σβετλάνα Κουσμίτσεβα, Εριόν Καπάη, Θωμάς Γαλάτος, Αλέκος Βέργης, Eλευθερία Ρίζου, ο Δημήτρης Πουλικάκος με μία εγκατάσταση και η μικρή Χριστίνα, "συνομιλούν" μαζί του ενώνοντας εικαστικά την εποχή του με τη δική μας.

Τις δύο πρώτες ημέρες της έκθεσης, την οποία έχει θέσει υπό την αιγίδα της η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, θα πραγματοποιηθούν ισάριθμες συναυλίες, στις οποίες συμμετέχουν ο Δημήτρης Πουλικάκος, ο "Χαΐνης" Δημήτρης Αποστολάκης, ο Φοίβος Δεληβοριάς, ο Γιάννης Χαρούλης, οι Mode Plagale, o Κοζανίτης Μανώλης Κουτσονάνος, ο αειθαλής πιανίστας Δημήτρης Πολύτιμος, ο Γιώργος Μπίλιος και πολλοί άλλοι.


Η επιστολή στον Μαστοράκη, όπου υπογράφει για πρώτη φορά ως Νίκος Άσιμος

Σε όλη τη διάρκεια της έκθεσης εικαστικοί, εμπνεόμενοι από τις περφόρμανς και το θέατρο δρόμου του Άσιμου, θα δημιουργήσουν τις δικές τους περφόρμανς, ενώ υπάρχει η σκέψη να πραγματοποιηθεί και μια τρίτη συναυλία με την οποία θα κλείσει η έκθεση.

"Δεν είναι ένα αφιέρωμα στον Άσιμο, είναι η έκθεση του ανέκδοτου αρχείου του. Και παράλληλα είναι ένα εικαστικό γεγονός που προκύπτει από την έκεθση αυτού του αρχείου, με τους καλλιτέχνες να εμπνέονται και να δημιουργούν έργα για τον σύγχρονο άνθρωπο" διευκρινίζει ευθύς εξαρχής ο εικαστικός Φώτης Καραγεωργίου, που ανέλαβε την πρωτοβουλία της διοργάνωσης.

Εξηγώντας ότι εμπνεύστηκε τον τίτλο της έκθεσης από το πλακάτ που κρατούσε ο Άσιμος και καλούσε τον κόσμο σε μια βόλτα, καλεί από τη δική του πλευρά "να πάμε μια βόλτα στο κέντρο της Αθήνας, να δούμε ένα ανέκδοτο αρχείο, να δούμε εικαστικά έργα, να ακούσουμε μουσικές και να συνομιλήσουμε σήμερα με τον Άσιμο".


Με το γνωστό πλακάτ στην οδό Αραχώβης στα Εξάρχεια στις αρχές της δεκαετίας του 1980

Mια εικαστική εγκατάσταση

"Φυσικά και με ακουμπάνε οι κοινωνικές θέσεις του, όμως αυτό που θέλω να δείξει η έκθεση είναι το εικαστικό του κομμάτι. Στον εικαστικό Άσιμο επικεντρώνει. Γι' αυτό η έκθεση του αρχείου του θα είναι από μόνη της μια εικαστική εγκατάσταση" λέει.

Ο Φώτης Καραγεωργίου ασχολείται χρόνια με τον Άσιμο. Το 2015, μετά την κυκλοφορία του δίσκου με τα ανέκδοτα τραγούδια του "Αρνήθηκα πολλά", εκείνος παρουσίασε στην Κοζάνη, γενέτειρα του Νικόλα, μια εικαστική εγκατάσταση με κοινωνικά γλυπτά. Κοζανίτης και ο ίδιος, τον πρωτογνώρισε όταν 22 χρόνων, το 1995, έκανε εκπομπές στον ραδιοφωνικό σταθμό της Σιάτιστας.

"Λίγο μετά βρήκα το βιβλίο του ‘Αναζητώντας Κροκανθρώπους’, που είχε επανεκδώσει ο Πρωτοψάλτης. Το διάβασα δυο και τρεις φορές. Χαοτικό βιβλίο, αλλά, καθώς εκείνη την περίοδο ζωγράφιζα, μου δημιούργησε εικαστικές εικόνες. Το 2012, μετά τις σπουδές μου στην ΑΣΚΤ, που ενηλικιώθηκε ο τρόπος καλλιτεχνικής σκέψης και δημιουργίας, επέστρεψα στον Άσιμο.


Η άδεια που του δίνει ο "Θούριος" να διαθέσει "τα προϊόντα" του στο Φεστιβάλ της "Αυγής"

Ο κυριότερος λόγος που θέλησα να συνομιλήσω μαζί του ήταν η εικαστική του πλευρά. Ήθελα να διερευνήσω αν όλα αυτά που έκανε, πρωτοποριακά για την εποχή, οι περφόρμανς, το θέατρο δρόμου, τα χάπενινγκ, ήταν εν γνώσει του ή αν εν αγνοία του έκανε τέχνη. Τελικά αυτό που έκανε ήταν, νομίζω, μια απόπειρα φλούξους, αυτό το καλλιτεχνικό κίνημα που πρεσβεύει ότι η τέχνη και η ζωή είναι ένα. Βλέποντας όλη τη δραστηριότητά του, καταλαβαίνω πλέον πως ό,τι έκανε το ζούσε".

Καθώς μιλάει για την έκθεση στο "Ρομάντσο" κρυφοκοιτάμε τα ντοσιέ του. Όλη η έκθεση, στημένη ήδη στα χαρτιά του, αποκαλύπτει τον σεβασμό του στον Άσιμο, αλλά και μια διαρκή εικαστική ανησυχία που δεν επιδιώκει τη νοσταλγική αναπόληση ενός αντισυμβατικού καλλιτέχνη, αλλά μια διαδραστική διαδικασία με αφορμή έναν ανήσυχο άνθρωπο.

Ο Άσιμος δεν άφησε σε ησυχία την εποχή του. Έχουν γραφτεί πολλά για τη σκέψη του, τα τραγούδια του, τις ανησυχίες του, τις εμμονές του, το αποτύπωμά του, την αυτοχειρία του. Ιδιότυπος καλλιτέχνης, που έστηνε χάπενινγκ, έκανε θέατρο του δρόμου και περφόρμανς στους δρόμους των Εξαρχείων, έγραφε τόσο ευαίσθητα και τόσο πολιτικά τραγούδια, πουλώντας τα σε ερασιτεχνικά ηχογραφημένες κασέτες, ώστε απέκτησε ψυχώσεις και εμμονές και στα 39 του χρόνια κρεμάστηκε από έναν σωλήνα ύδρευσης στον "Χώρο Προετοιμασίας", όπως αποκαλούσε το τελευταίο μαγαζόσπιτό του στην οδό Καλλιδρομίου 55.

Τον καλλιτέχνη που εν τέλει έκανε τη ζωή του τέχνη παρουσιάζει η έκθεση του αρχείου του. Μια ανήσυχη έκθεση για έναν ανήσυχο καλλιτέχνη, στις κάθε άλλο παρά ήσυχες μέρες που ζούμε.


Σημαιοφόρος στο Δημοτικό σε παρέλαση στην Κοζάνη

Aντισυμβατική σκέψη

Πολλοί ήταν εκείνοι που τον παρομοίαζαν με τον "τρελό" του χωριού, αδυνατώντας ίσως να κατανοήσουν την πολιτική και αντισυμβατική σκέψη που αποτυπώνει, ας πούμε, σ' εκείνη τη δήλωση του Νόμου 105, που θα δούμε στην έκθεση του αρχείου του. "Δεν έχει βρεθεί θρησκεία να με καλύπτει. Παρακαλώ περάστε με στα μητρώα σας ως άνθρωπο άνευ θρησκεύματος" έγραφε τότε ο Άσιμος.

Ήταν 1987, λίγο μετά την κυκλοφορία του δίσκου ‘Χαιρετίσματα’, στον οποίο ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου τραγουδάει πέντε από τα πιο όμορφα τραγούδια του. Το αίτημά του γίνεται δεκτό και με την έκδοση της νέας αστυνομικής του ταυτότητας, όπου το όνομά του έχει αλλάξει από Ασημόπουλος σε Άσιμος, ο ίδιος γίνεται από τους πρώτους Έλληνες που στην ταυτότητά του δεν αναγράφεται το θρήσκευμα. Εκείνη την εποχή η ελληνική κοινωνία αντιδρούσε ακόμα και στην ιδέα του πολιτικού γάμου. "Δυστυχώς η ταυτότητά του δεν έχει σωθεί" λέει ο Φώτης Καραγεωργίου.

Ο Άσιμος είχε εγκαταλείψει νωρίς το πατρικό όνομα. Όπως ταυτοποιεί η επιστολή που έστειλε το 1966 στον Νίκο Μαστοράκη και θα δούμε στην έκθεση, "ο 17χρονος Νίκος Ασημόπουλος υπογράφει για πρώτη φορά ως Νίκος Άσιμος" λέει ο Φώτης Καραγεωργίου, θυμίζοντας ότι είναι η εποχή που ο Νικόλας διαβάζει Σουρή και διασκεδάζει τους συμμαθητές του σκαρώνοντας σατιρικούς στίχους πάνω σε μελωδίες ξένων επιτυχιών της εποχής, όπως το γαλλικό τραγούδι "Monsieur Cannibale" που τραγούδησε ο Sacha Distel. Έστειλε μάλιστα το συγκεκριμένο στιχούργημά του στη στήλη για τη νεολαία που διατηρούσε ο Νίκος Μαστοράκης στην εφημερίδα "Ελεύθερος Κόσμος". Ο Μαστοράκης το δημοσίευσε, όμως σχολίασε το νεανικό κείμενο με ένα σκίτσο που παρουσίαζε τον εαυτό του να σιγοβράζει σε ένα καζάνι. "Ο Άσιμος θίχτηκε και του απαντάει μ' αυτή τη δισέλιδη επιστολή. Είναι αρκετά ειρωνικός και επιθετικός".

Πολιτικοποιημένος, αρχικά ενταγμένος στην Αριστερά, συμμετείχε στο 10ο Φεστιβάλ "Αυγής" - "Θούριου", όπως δείχνει η άδεια που του παρέχει η Οργανωτική Επιτροπή. Στη συνέχεια φλέρταρε με τον αναρχισμό, αλλά τον ξεπέρασε νωρίς, καθώς δεν επιθυμούσε να του «κολλούν ταμπέλες».

Τριάντα ένα χρόνια μετά τον θάνατό του ο Άσιμος καλεί ακόμα για μια βόλτα μαζί του. Τον Μάιο στο "Ρομάντσο".

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL