Ο πόλεμος ανάγκασε τις οικογένειες και των δύο να μετακινηθούν: Ο Μουράτ προέρχεται από τις νότιες περιοχές της Κύπρου. Κάποια στιγμή ο Μουράτ, επιστρέφοντας από άδεια, φέρνει στον Κύπρο ένα «δώρο» από το σπίτι του, μιαν οικογενειακή φωτογραφία, στην οποία οποία εικονίζονται ο σκοτωμένος πατέρας του και η κοπέλα που αγαπούσε...
* Με ποια πρόθεση γυρίσατε αυτή την ταινία;
Ήθελα να μιλήσω για το πώς οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τις πληγές... Πιστεύω πως χρειάζεται και το συναίσθημα και το μυαλό. Να σας πω πιο συγκεκριμένα πώς ξεκίνησα: Στο ντοκιμαντέρ που γύρισε ο Μιχάλης Κακογιάννης για την εισβολή, τον "Αττίλα '74", υπάρχει μία σκηνή όπου δύο παιδιά σηκώνουν την μπλούζα τους και βλέπουμε τα σημάδια από τις σφαίρες πάνω στο σώμα τους...
Ξεκίνησα με τη σκέψη να βρω αυτά τα δύο παιδιά, εφόσον ήταν ακόμα στη ζωή. Βρήκα τελικά το ένα. Λέγεται Πέτρος και είναι σήμερα πιλότος στις Κυπριακές Αερογραμμές. Ένας καταπληκτικός άνθρωπος. Οι Τούρκοι σκότωσαν μπροστά του όλα τα μέλη της οικογένειάς του, άντρες και γυναίκες, αλλά ο ίδιος είναι εξαιρετικά κατασταλαγμένος υπέρ της συνύπαρξης, υπέρ της ειρήνης...
Ταξίδεψα μαζί του στο Λονδίνο αναζητώντας Τουρκοκύπριους με ανάλογες πληγές... Βρήκα έναν, τον Αρίφ, οδηγό στα λεωφορεία του Λονδίνου. Είχε στο μπράτσο του τατουάζ με την ημισέληνο.
Τον ρώτησα πώς αποφάσισε να κάνει αυτό το τατουάζ και μου είπε πως, όταν ήταν μικρός, μαζί με άλλα παιδιά "μαρτύρων" (που οι γονείς τους είχαν σκοτωθεί εν ψυχρώ από τους Έλληνες), είχε πάρει μέρος σε μια τελετή, όπου του είχαν κάνει το τατουάζ με την ημισέληνο και ταυτόχρονα έδωσαν τον όρκο ο καθένας τους να σκοτώσει 100 Έλληνες...
Τον ρώτησα αν ήθελε ακόμη να σκοτώσει τόσους και μου είπε: "Όχι, αλλά αυτούς που δολοφόνησαν τον πατέρα μου μπροστά στα μάτια μου, αν τους συναντούσα σήμερα, θα τους σκότωνα".
Του πρότεινα να βρεθούμε ένα βράδυ για φαγητό μαζί με τον Πέτρο, τον πιλότο. Δέχθηκε και, όταν έγινε η συνάντηση, ο καθένας άρχισε να διηγείται την προσωπική του ιστορία. Ο Τουρκοκύπριος έμεινε κατάπληκτος όταν άκουσε από τον Πέτρο ότι είχε δει να δολοφονούν μπροστά στα μάτια του ολόκληρη την οικογένειά του και παρ' όλα αυτά δεν ζητούσε εκδίκηση... Το τέλος της βραδιάς ήταν πολύ συγκινητικό. Ο Αρίφ μας είπε: "Τώρα πια δεν θέλω να σκοτώσω κανέναν..."
* Πώς είναι η κατάσταση σήμερα στην Κύπρο; Έχει ξεπεραστεί η οικονομική κρίση;
Οι αριθμοί πάνε καλά, αλλά το αποτέλεσμα της κρίσης ήταν η φτωχοποίηση σημαντικού μέρους της κοινωνίας. Αυτό δεν άλλαξε. Υπάρχει θυμός στον κόσμο... Ταυτόχρονα εισρέει χρήμα στην Κύπρο από Κινέζους και Ρώσους, που με 2.000.000 ευρώ μπορούν να αποκτήσουν κυπριακό διαβατήριο, να ενσωματωθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Από αυτή την ιστορία η Κύπρος έχει κερδίσει μέχρι σήμερα 6,5 δισ. ευρώ, μεγάλο ποσό αν το δούμε ως ποσοστό του ΑΕΠ. Αλλά ουσιαστικά αυτά τα χρήματα τα μοιράζεται μια ελίτ, άνθρωποι μετρημένοι στα δάχτυλα...
Η αίσθηση που έχω είναι πως η κυπριακή κοινωνία έχει εισέλθει σε φάση παρακμής, χωρίς επιστροφή. Οι Ελληνοκύπριοι είναι αλαζόνες, επιδειξίες. Οι Τουρκοκύπριοι είναι πιο σεμνοί.
* Υπάρχει, ωστόσο, διάθεση στην κοινωνία να δοθεί λύση στο Κυπριακό;
Οι Τουρκοκύπριοι είναι απομονωμένοι διεθνώς και επιθυμούν περισσότερο τη λύση, αν και έχουν βιώσει πικρία και απογοήτευση όλα αυτά τα χρόνια. Σε έναν χρόνο θα έχουν εκλογές στη Βόρεια Κύπρο και ο Ερντογάν έχει αποφασίσει να "τελειώσει" τον Ακιντζί, δεν συζητά πια μαζί του, δεν τον συναντά... Εάν μέσα σε αυτό τον χρόνο δεν βρεθεί λύση, πολύ φοβάμαι ότι θα παγιωθεί η σημερινή κατάσταση…
* Εσείς έχετε αφοσιωθεί εδώ και χρόνια στο "σινεμά της συναδέλφωσης"...
Ναι, παρά τα εμπόδια που μας βάζουν. Το ΡΙΚ, ακόμα και όταν συμμετέχει στις ταινίες μου ως συμπαραγωγός, δεν τις προβάλλει. Ακόμη και την περίοδο που ήταν Πρόεδρος ο Χριστόφιας. Είχα διαμαρτυρηθεί τότε, αλλά ο Πρόεδρος δεν ήθελε να συγκρουστεί με το κατεστημένο του ΡΙΚ.
* Πάνω σε ποιο σχέδιο δουλεύετε τώρα;
Μαζί με τον φίλο μου Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, που είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου, δουλεύουμε πάνω σε δύο ταινίες. Η μία βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο, είναι σχεδόν έτοιμη. Πιστεύω στα τέλη της άνοιξης ή τις αρχές του καλοκαιριού να μπορούμε να την παρουσιάσουμε. Ακόμα δεν έχουμε τον οριστικό τίτλο...
Το θέμα της είναι το πώς αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι ένα πραγματικό γεγονός από την ιστορία της Κύπρου: άλλος το αρνείται, άλλος οδηγείται σε "αναγνώριση" - συγχώρεση...
Η δεύτερη ταινία εκτείνεται σε διάστημα τριάντα χρόνων, από το 1988, όταν πρωτογνώρισα τον Νιαζί. Τότε είχε βγει Πρόεδρος ο Βασιλείου και έλεγε ότι θα λύσει το Κυπριακό. Ο Νιαζί ζούσε στο Λονδίνο και αποφάσισε να επιστρέψει στην Κύπρο. Μου έλεγε πως έβλεπε όνειρα ότι είναι άνθρωπος χωρίς πατρίδα, ότι μοναδική "πατρίδα" του είναι η νεκρή ζώνη.
Μέσα σε αυτά τα τριάντα χρόνια έχω κινηματογραφήσει διάφορα περιστατικά από τη ζωή του Νιαζί, τον πόλεμο που του έχουν κάνει. Το ερώτημα που τίθεται στην ταινία είναι: Αυτός ο άνθρωπος, που πρεσβεύει την ειρήνη, πού θα καταλήξει;
«Η ιστορία της Πράσινης Γραμμής» προβάλλεται στον κινηματογράφο "Studio" (Σπάρτης και Σταυροπούλου 33, πλ. Αμερικής)
