Του Κοσμά Κέφαλου
Οι ασπρόμαυρες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου ψυχαγωγούν, αποτυπώνουν μια εποχή (λειτουργώντας σαν ντοκιμαντέρ), κάποιες φορές διδάσκουν και άλλες φορές στέλνουν λάθος μηνύματα. Απαθανάτισαν μεγάλες μορφές της υποκριτικής, του χορού, του τραγουδιού, οδηγώντας μας σε αναπόφευκτες συγκρίσεις.
Μία από τις ηθοποιούς που με έχουν κερδίσει με την ερμηνεία τους είναι η Αθανασία Μουστάκα, η οποία έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 70 ετών, πριν από 50 χρόνια, στις 13.7.1968. Υποδυόταν συνήθως τη γιαγιά, τη χαροκαμένη γυναίκα, την τραγική μάνα. Ανεξίτηλη μένει στη μνήμη μου η σκηνή στην ταινία «Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας», όπου με τρεμάμενο χέρι προσπαθεί να κλείσει το στόμα της για να μην εκστομίσει βαριά κατάρα.
Πάντα με υποκειμενικό κριτήριο, την τοποθετώ ανάμεσα στις κορυφαίες ηθοποιούς. Το ότι δεν ήταν πολύ γνωστή, ότι δεν έγινε πρώτο όνομα πιθανότατα οφείλεται στο ότι βρέθηκε δίπλα σε ιερά τέρατα, όπως η Κατίνα Παξινού (1900-1973), η Κυβέλη (1887-1978) και η Μαρίκα Κοτοπούλη (1887-1954).
Σπουδαία τραγωδός, βασικό στέλεχος του Εθνικού Θεάτρου από την έναρξη λειτουργίας του (1932), συνεργάστηκε με τον Ροντήρη, καθώς και με τον θίασο Λαμπέτη - Παππά - Χορν. Το 1950 έπαιξε στην εμβληματική ταινία «Ο μεθύστακας» και το 1955 στον «Αγαπητικό της βοσκοπούλας», μία από τις πολλές ταινίες της φουστανέλας, οι οποίες αποτύπωναν ήθη και έθιμα της υπαίθρου, ιδιαίτερες συμπεριφορές και είχαν έντονες ή αμυδρές αναφορές σε ιστορικά γεγονότα. Δεν είναι εύκολο να καταλάβει ένα παιδί, μεγαλωμένο σε πόλη, το αστείο με τον Κ. Χατζηχρήστο που μπαίνει τη νύχτα στη στάνη με τα πρόβατα για να κλέψει: διαλέγει το πιο θρεμμένο ζωντανό και το επόμενο πρωί ολόκληρο το κοπάδι βρίσκεται έξω από την πόρτα του. Είχε πάρει το κριάρι - οδηγό, τον μπροστάρη!
Στηριγμένες στο έργο του Δ. Κορομηλά «Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας», γυρίστηκαν συνολικά τέσσερις ταινίες: Η πρώτη το 1932 με την Ντ. Αφεντάκη, τον Δ. Τσακήρη (και σκηνοθέτης), τον Μ. Κατράκη (νεαρός εραστής!) κ.ά. Η δεύτερη (1955), σε σκηνοθεσία του Ντ. Δημόπουλου, με τη Χρ. Σίλβα, τον Γ. Φούντα, τον Κ. Κακαβά, την Αλ. Κατσέλη και τη Χρ. Καλογερίκου στους κεντρικούς ρόλους. Η τρίτη (επίσης 1955), σε σκηνοθεσία Ντ. Δαδήρα, με την Αλ. Βουγιουκλάκη, τον Θ. Κωτσόπουλο, τον Αν. Ζησιμάτο, την Ελ. Χατζηαργύρη, τον Χρ. Εθυμίου και την Αθ. Μουστάκα. Η τέταρτη (1956), σε σκηνοθεσία Ηλ. Παρασκευά, με την Κ. Λαμπροπούλου, τον Δ. Παπαμιχαήλ, τον Αν. Φιλιππίδη κ.ά.
Πολλά ριμέικ, με αποτέλεσμα κάποια δημοσιεύματα με αναφορές σε αυτές της ταινίες να έχουν τίτλο «Οι αγαπητικοί της βοσκοπούλας».
