Ο εικαστικός είναι η ύλη του. Αυτή χειρίζεται και πραγματεύεται, μέσα από αυτή κοινωνεί. Ιδιαίτερα από τα τέλη του 19ου αιώνα και ένθεν, όταν προσπάθησε να απεμπλακεί από τους πολιτικούς και θρησκευτικούς μαικήνες του, να εμπλακεί με τα δικά του υλικά και μέσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Οι πειραματισμοί του με τα αυτούσια χρώματα και το φως τον οδήγησαν στην απεξάρτησή του από την πιστή, ιδεατή, σύμφωνα με τους κανόνες των ισχυρών αναπαράσταση του κόσμου στην εξιχνίασή του με τη δύναμη της φαντασίας του και των απελευθερωμένων ψυχικών του ενορμήσεων.
Η Ρένα Παπασπύρου ιχνηλατεί το πραγματικό από την αρχή της εμφάνισής της με την εμμονή και την υπομονή της ξεχασμένης μορφής του περιπατητή. Ενσωματώνει τα σύγχρονα προτάγματα της τέχνης, το κολάζ, τα ready mades, τις «τεχνητές εικόνες» σε ένα δικό της, προσωπικό ιδίωμα. Φτιάχνει από τη δεκαετία του 1960 «ψηφιδωτά» με τα αντικείμενα που ανακαλύπτει στις περιηγήσεις της στην πόλη, «δειγματολόγια» από το αστικό τοπίο με τους αποτοιχισμένους τοίχους της, τα πεταμένα ξύλα ή τα τενεκεδάκια από αναψυκτικά που μεταφέρει μετά ως φωτοτυπίες ή ως σχέδια με μολύβι, δείχνοντάς μας μέσα από τις σκιές τους τις κρυμμένες υφές τους. Αυτές που παραβλέπουμε στο βιαστικό, καθημερινό της διάβασμα και συγκροτούν το περιβάλλον μας.
Μας οδηγεί με την τελευταία της έκθεση, στο Σπίτι της Κύπρου, στο Σύνταγμα, στις «κλίμακες» που την καθόρισαν από τις σκάλες των Προραφαηλιτών και των ντανταιστών Χεχ και Ντισάν στα σκαλοπάτια στα Ζαγόρια, τον αρχαιολογικό χώρο της Σαντορίνης, στα Λιόσια ή στην πολυκατοικία της στο Παγκράτι. Χρησιμοποιεί εδώ την πιο απλή τεχνική του τυπώματος, του frottage, που σημαίνει του τριψίματος πάνω σε χαρτί και καθιέρωσε στην τέχνη ο σουρεαλιστής Μαξ Ερνστ.
Μας δείχνει την αρχέγονη δομή τους. Δημιουργεί με τη σκισμένη επιφάνειά τους και με τον τρόπο των σκαπανέων της «αναλυτικής τέχνης» την τρίτη διάσταση πάνω στο καλουπωμένο χαρτί. Που μας επιτρέπει να διεισδύσουμε στον χώρο και τον χρόνο. Να σταθούμε στα «συνωστισμένα», όπως τα αποκαλεί, χρωματιστά, φωτοτυπημένα γυναικεία προσωπάκια της πάνω στους εντυπωσιακούς αναβαθμούς ενός αρχαίου θεάτρου. Να νιώσουμε την τραυματισμένη «βίαια αποσπασμένη από την πραγματικότητά τους» παρουσία τους στις πλασμένες με καλουπόχαρτο, πολυεστέρα και μολύβι μετέωρες κλίμακες. Να αντιληφθούμε ίσως έτσι το πόσο αναγκαία είναι αυτή η αισθητική μέθεξη της ξεχασμένης μορφής τού οξυδερκή και όμως ράθυμου περιπατητή για την ίδια μας τη ζωή.
Info: Ρένα Παπασπύρου, «Κλίμακες», επιμ. Χριστόφορος Μαρίνος
Σπίτι της Κύπρου, Ξενοφώντος 2Α
Διάρκεια έκθεσης: 19 Απριλίου έως τις 18 Μαΐου
Ώρες λειτουργίας: Δευτ. / Τετ. 10.00 - 18.00, Τρ. / Πεμ. / Παρ. 10.00 - 15.00
