Της Ευγενίας Μπογιάνου
Ο Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος στο «Εικοσιτετράωρο ενός αναγνώστη», ένα απολαυστικό ανάγνωσμα τριανταπέντε μικρών δοκιμίων με θέμα το βιβλίο, καταπιάνεται με όλα εκείνα που κυριαρχούν ή έχουν κυριαρχήσει κάποια στιγμή, στη ζωή ενός μανιώδους αναγνώστη, ενός ταγμένου της ανάγνωσης: πώς απαντά στην ερώτηση «τα έχετε διαβάσει όλα αυτά», πώς ταξινομεί τη βιβλιοθήκη του προκειμένου να μην «καταπίνει» τα βιβλία, πώς βρίσκει το κουράγιο να προτείνει ένα «καλό» βιβλίο, όταν γνωρίζει πως ο κόσμος των κλασικών, εγγυημένα καλών με άλλα λόγια, είναι ανεξάντλητος, ποια βιβλία θα έπαιρνε μαζί του σε ένα ερημονήσι; Αν και είμαστε βέβαιοι πως σ’ αυτό το τελευταίο ερώτημα, θα έδινε την απάντηση που έδωσε και ο πλοίαρχος Νέμο, ότι θα έπαιρνε μαζί του δηλαδή δώδεκα χιλιάδες βιβλία, τελειώνοντας έτσι με ανούσια διλήμματα για έναν αναγνώστη. Όπως είμαστε βέβαιοι πως και ο ίδιος ο Γιαννακόπουλος δεν θα δίσταζε να παντρευτεί την Κάρολ, όπως έκανε ο Χένρυ, ο ήρωας του Φίλιπ Ροθ στον Ζούκερμαν, προκειμένου να πάρει πίσω το βιβλίο που της δάνεισε.
«Τα βιβλία που έχουμε στη βιβλιοθήκη μας είναι μάρτυρες της ζωής μας και μιλάνε: αφηγούνται την ιστορία τού σώματός μας». Η δική του σχέση με τα βιβλία είναι σχεδόν σωματική, τα επιθυμεί και τα αγαπάει όπως ο εραστής το σώμα της αγαπημένης του, ένα σώμα που υπόσχεται, παραμένοντας όμως μέχρι τέλους μυστηριώδες. Οι σελίδες του, εκτός από κέφι και χιούμορ, εκπέμπουν ερωτισμό. «Αγαπάω ακόμη πιο πολύ τα σημάδια που αφήνει ο αναγνώστης επάνω στο κορμί των βιβλίων του. Πάνω σε όλα τα κορμιά εδώ που τα λέμε» λέει, «καμιά φορά τα ξεφυλλίζω νοερά και θυμάμαι τα σημάδια του κορμιού τους, τη μυρωδιά τους όταν έχωνα τη μύτη μου βαθιά μέσα τους».
Οι αναφορές του σε βιβλία και συγγραφείς είναι ανεξάντλητες. Δεν έχει κανένα άγχος μήπως αδικήσει ή μεροληπτήσει. Άλλωστε δεν διδάσκει κανόνες, αποκαλύπτει τα γούστα του. Έτσι, δεν διστάζει να γράψει καταλόγους με τα αγαπημένα του βιβλία, για να τους αναιρέσει μετά από λίγο, μιας και η «βασική ιδιότητα αυτών των καταλόγων είναι η διαρκής μεταβολή του περιεχομένου τους». Διαβάζει για την απόλαυση της ανάγνωσης, για τις αναλογίες που αποκαλύπτει μέσα του, για τη μαγεία της φράσης και του στοχασμού. Η ανάγνωση δεν είναι παρηγοριά, είναι αναζήτηση. «Διαβάζουμε γυρεύοντας έναν τρόπο να ζήσουμε».
Αμφισβητεί τις κατηγοριοποιήσεις, μιας και θεωρεί πως όλα τα βιβλία είναι ταξιδιωτικά και πως κάθε ανάγνωση «είναι ταυτόχρονα μια συναρπαστική αναχώρηση και μια λυτρωτική επιστροφή». Μπροστά στο «ταξίδι», οι παλιοί αναγνώστες έκαναν τον σταυρό τους προτού ανοίξουν το βιβλίο τους στην πρώτη σελίδα. Το ίδιο μοιάζει να κάνει και ο συγγραφέας, από ευγνωμοσύνη κυρίως, μπροστά στη δυνατότητα του ταξιδιού, μιας και φαίνεται πως αυτός είναι ο μόνος τρόπος που γνωρίζει για να υπάρχει. Ένας τρόπος «ανοιχτός», δελεαστικός, πλούσιος, ποικίλος, ονειρώδης. Ένας τρόπος που αντιστέκεται στην ανία. Που διά της ύπαρξής του συνηγορεί στη δημιουργία του θαύματος. Στη διαρκή κίνηση του μυαλού και του βιώματος. Ακριβώς όπως ορίζει ο συγγραφέας την ανάγνωση σε δημόσιο χώρο, όπου ο κόσμος που περιγράφεται μέσα στο βιβλίο επηρεάζεται και αλληλεπιδρά «όχι μόνο με τις ιδέες και τις εμπειρίες του αναγνώστη, αλλά και από τους ήχους της πραγματικότητας, τα κορναρίσματα των αυτοκινήτων, τη μουσική του δρόμου, τα ντιντινίσματα των φλιτζανιών και τα τσουγκρίσματα των ποτηριών».
Ο Γιαννακόπουλος, καθόλου από καθέδρας, εντελώς ανεπιτήδευτα, με έντονο αυτοσαρκασμό, χιούμορ και ανάλαφρο βλέμμα, καταφέρνει να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον χαρίζοντας με τη σειρά του αυτό που ο ίδιος έχει εισπράξει πολλές φορές ως αναγνώστης: ατόφια απόλαυση.
Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος, «Το εικοσιτετράωρο ενός αναγνώστη»
Εκδ. Πόλις
264 σελ. Τιμή:12,00 ευρώ
