Ποιος μπορεί να μιλήσει περιεκτικά και με σαφήνεια για την κληρονομία, την παρακαταθήκη, το όραμα του Οκτώβρη του 1917; Να μεταφέρει παράλληλα την ουτοπία και τον ρεαλισμό της επανάστασης που αναδιατύπωσε τις κοινωνικές ισορροπίες σε σύμμαχους και εχθρούς σε όλο τον πλανήτη; Μόνο η τέχνη. Μπορεί να φαντάζει απόλυτη αυτή η απάντηση στο ερώτημα, που δεν έπαψε ποτέ να απασχολεί, άσχετα από στρογγυλές επετείους, όπως και η πρόσφατη του ενός αιώνα.
Η επίδραση της πολυσήμαντης κληρονομιάς της Επανάστασης, που επιχείρησε να μεταμορφώσει σε ουσία και πρακτική την Ουτοπία, φανερώνεται αυτές τις μέρες στην Αθήνα μέσα από το περιεχόμενο της εικαστικής έκθεσης "Η μνήμη της επανάστασης - Σύγχρονοι Έλληνες εικαστικοί". Το υλικό αυτού του σημαντικού γεγονότος φιλοξενείται στο σημείο της πόλης όπου αναβλύζει η ανόθευτη πηγαία έκφραση της τέχνης, στην "Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών".
Συντελώντας μία απευθείας σύνδεση με το πνεύμα που όρισε το 1917, ξέχωρο από τις διαστρεβλώσεις και τις παρερμηνείες που επεφύλαξε σε αυτό το κοσμοϊστορικό γεγονός η ροπή προς τον αυταρχισμό του σοβιετικού κράτους. Πρόκειται για την έκθεση που η πορεία της ξεκίνησε την περασμένη άνοιξη στη Θεσσαλονίκη και στους χώρους του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Το κοινό της πόλης την αγκάλιασε με χιλιάδες επισκέπτες να γίνονται κοινωνοί της εικαστικής αφήγησης του 1917. Αριθμός που έκανε, αν όχι επιτακτική, δεδομένη τη μεταφορά της έκθεσης στην Αθήνα.
Ο εκθεσιακός χώρος "Νίκος Κεσσανλής" τη βραδιά των εγκαινίων την περασμένη Δευτέρα έδινε τις απαντήσεις για το νόημα και την ουσία της επανάστασης δίνοντας μία εικόνα από το γενεσιουργό περιβάλλον όπου εμπνεύστηκε ο Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι τη φράση "η Τέχνη δεν είναι ένας καθρέφτης για να αντανακλά τον κόσμο, αλλά ένα σφυρί για να τον διαμορφώσει".
Παράλληλα ο χώρος ποτίστηκε με το πνεύμα της εποποιίας με τραγούδια από το ρεπερτόριο του Κόκκινου Στρατού καθώς και ευρωπαϊκών επαναστατικών κινημάτων στα ρωσικά και τα ελληνικά, τα οποία ερμήνευσαν τα μέλη της Χορωδίας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών.
Στην ΑΣΚΤ η έκθεση παρουσιάζεται με μεγαλύτερη περιεκτικότητα έργων. Συνολικά 70 σύγχρονοι Έλληνες καλλιτέχνες, διπλάσιοι από την αντίστοιχη έκθεση στη Θεσσαλονίκη, καταθέτουν την προσωπική τους εικαστική οπτική πάνω στην κληρονομιά της μεγάλης επανάστασης.
Μέσα από μία μεγάλη ποικιλομορφία οι εικαστικοί δημιουργοί χρησιμοποίησαν σαν οδηγό υλικό -αυτούσιο σε κάποιες περιπτώσεις- που προέρχεται από λάβαρα, σύμβολα, την εικόνα των πρωταγωνιστών, έντυπα και μπροσούρες από την εποχή της Οκτωβριανής Επανάστασης. Σχηματοποιώντας με έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, βίντεο και εγκαταστάσεις την αποτύπωση της πάγιας συνεισφοράς του Κόκκινου Οκτώβρη στο συλλογικό παρόν και μέλλον.
Την έκθεση πλαισιώνουν επίσης αντικείμενα της συλλογής του Βασίλη Κωνσταντίνου, την οποία έχει παραχωρήσει στο ΚΜΣΤ. Ο συλλέκτης συγκρότησε το υλικό του από πολυάριθμα ταξίδια και τις πεισματικές αναζητήσεις του συλλέκτη στη μεγάλη γεωγραφική περιοχή των Βαλκανίων.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο ιστορικός της τέχνης - επιμελητής του ΚΜΣΤ Γιάννης Μπόλης και, όπως σημειώνεται από τους διοργανωτές, η έκθεση δεν στοχεύει να "υποκαταστήσει την αυστηρή ιστορική μελέτη, τις διαφορετικές αναγνώσεις, αντικρουόμενες ερμηνείες και αποτιμήσεις των ιστορικών. Αντίθετα, επικεντρώνεται σ' έναν ξεχωριστό προβληματισμό, με τις έννοιες της Ουτοπίας και της Επανάστασης, αλλά και τους πειραματισμούς των Ρώσων πρωτοπόρων καλλιτεχνών, να βρίσκονται στον πυρήνα της και να συγκροτούν το νοηματικό της άξονα.
Οι καλλιτέχνες της έκθεσης μέσα από διαφορετικές προσεγγίσεις ‘μεταφέρουν’ την έννοια της Επανάστασης δυναμικά στο παρόν, έρχονται να μιλήσουν για τη δυναμική και την αντοχή της στον χρόνο, σε μια κρίσιμη περίοδο μετάβασης, κρίσης και αναμονής, αμφισβήτησης και έκπτωσης των ιδεολογιών".
Ποιοι συμμετέχουν
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Γιώργος Αλεξανδρίδης, Άγγελος Αντωνόπουλος, Νίκος Αρβανίτης, Αννίτα Αργυροηλιοπούλου, Μιχάλης Αρφαράς, Βασίλειος Βασιλακάκης, Κωστής Βελώνης, Μπάμπης Βενετόπουλος, Ανδρέας Βούσουρας, Βασίλης Γεροδήμος, ∆ημήτρης Γεωργακόπουλος, Μανώλης Γιανναδάκης, Λεωνίδας Γιαννακόπουλος, Κορνήλιος Γραμμένος, Λυδία ∆αμπασίνα, Γιώργος ∆ιβάρης, Στέφανος Επιτρόπου, Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, ∆ημήτρης Ζουρούδης, Βασίλης Ζωγράφος, Αντιγόνη Καββαθά, Στέφανος Καμάρης, ∆ημήτρης Καρλαφτόπουλος, Γιάννης Καστρίτσης, Θεόφιλος Κατσιπάνος, Θοδωρής Λάλος, Γιάννης Λασηθιωτάκης, Ανδρέας Λυμπεράτος, Αλέξανδρος Μαγκανιώτης, Μιχάλης Μανουσάκης, Πάνος Ματθαίου, Ειρήνη Ματσούκη, ∆ημήτρης Μεράντζας, Τάσος Μισούρας, Μανώλης Μπαμπούσης, Εμμανουήλ Μπιτσάκης, Ξενοφών Μπήτσικας, Νικόλας Μπλιάτκας, Άλκης Μπούτλης, Νίκος Παπαδημητρίου, Αντώνης Παπαδόπουλος, Λήδα Παπακωνσταντίνου, Αιμιλία Παπαφιλίππου, Λίλα Παπούλα, Αλίκη Παππά, Κωνσταντίνος Πάτσιος, Νατάσσα Πουλαντζά, Γεωργία Σαγρή, Ξενής Σαχίνης, Χριστίνα Σγουρομύτη, Νίκος Σεπετζόγλου, ∆ήμητρα Σιατερλή, Γιάννης Σκαλτσάς, Άγγελος Σκούρτης, Μάριος Σπηλιόπουλος, Στεφανία Στρούζα, ∆ημήτρης Τάταρης, Νίκος Τρανός, Βίκυ Τσαλαματά, Γιώργος Τσεριώνης, Κώστας Τσώλης, Πάνος Χαραλάμπους, Γιώργος Χαρβαλιάς, Μανώλης Χάρος, Θάλεια Χιώτη, Κώστας Χριστόπουλος, ∆ιονύσης Χριστοφιλογιάννης, Έλλη Χρυσίδου, Θοδωρής Χρυσικός και Γιάννης Ψυχοπαίδης.
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 14 Απριλίου. Ώρες λειτουργίας: Τρίτη - Παρασκευή 12.00-20.00, Σάββατο: 11.00-15.00.
Γιάννης Ψίνας
