Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
12.0°C16.5°C
1 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
11.5°C16.0°C
0 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
7.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
12.8°C15.8°C
2 BF 80%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
5 °C
4.9°C12.9°C
0 BF 100%
Ημερολόγια Αναγνώσεων / Μεταφέροντας πάντα το "άδειο κιβώτιο"
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ημερολόγια Αναγνώσεων / Μεταφέροντας πάντα το "άδειο κιβώτιο"

Της Πόλυς Χατζημανωλάκη

Θυμάμαι το αίσθημα της οδυνηρής αίσθησης προσγείωσης στην πραγματικότητα μετά την ανάγνωση του εξαντλημένου πια βιβλίου του Χόρχε Σεμπρούν «Ο δεύτερος θάνατος του Ραμόν Μερκαντέρ», που είχε κυκλοφορήσει στα ελληνικά το 1983 από το Θεμέλιο, τη σχεδόν επινοημένη ιστορία του δολοφόνου του Λεόν Τρόσκι και τις ειδυλλιακές για μένα περιγραφές του κίτρινου στο Ντέλφτ και στην καρδερίνα του Βερμέερ. Η προσγείωση ήταν οδυνηρή όχι γιατί δεν είχα διαβάσει ποτέ στη ζωή μου βιβλία κατασκοπείας που αναφέρονταν στο «σιδηρούν παραπέτασμα», αλλά γιατί ο συγγραφέας, σαρξ εκ της σαρκός του ισπανικού κομμουνιστικού κόμματος, μιλούσε στα δικά μου αυτιά για πρώτη φορά με τρόπο που δεν μπορούσα παρά να τον πιστέψω για τη σκληρή πραγματικότητα της «άλλης πλευράς» - το μηδέν και το άπειρο, οι σκοτεινή ύλη μιας ιδεολογίας της στράτευσης και ενός οράματος για τον κόσμο, που στην πράξη σήμαινε τη δράση μυστικών υπηρεσιών, πρακτόρων και κάποτε δολοφόνων όχι πληρωμένων, αλλά ιδεολόγων. Στην κόψη του ξυραφιού, μια και η μάχη με τον εχθρό είναι αμείλικτη, το κιβώτιο πρέπει να μεταφερθεί πάση θυσία, εν κατακλείδι ένα άδειο κιβώτιο αποδεικνυόταν αυτή η αποστολή και κατά σύμπτωσιν ο Άρης Αλεξάνδρου ήταν ο μεταφραστής εκείνου του βιβλίου.

Έχει στρωθεί βεβαίως το έδαφος και με άλλα κείμενα, μαρτυρίες από τις ζωές των ανθρώπων που έζησαν ως πολιτικοί πρόσφυγες, Μενέλαος Λουντέμης, Δημήτρης Χατζής, Μέλπω Αξιώτη, για να αναφέρω κάποιους επιφανείς, και δεν είναι πια μυστικά τα πάθη των ανθρώπων που η δίνη της Ιστορίας και η ήττα της Αριστεράς καταδίκασε την συπερορία. Τους συμβιβασμούς, τη νοσταλγία, τις δυσκολίες που χρειάστηκε να κάνουν μέχρι τον επαναπατρισμό, όσοι πρόλαβαν, τη μητριά πατρίδα που δεν τους εξασφάλισε τα στοιχειώδη με την επιστροφή, η καταδίκη στη βαθύτατη ένδεια που ανάγκασε πολλούς να επιτρέψουν.

Και από την άλλη, το εξωφρενικό οικονομικό θαύμα στην Κύπρο πριν από την κρίση, η περίεργη ανομολόγητη σχέση με τις χώρες τις ανατολικής Ευρώπης, οι ευνοϊκοί όροι του κυπριακού τραπεζικού συστήματος, η σκιά της ΕΟΚΑ Β και η σχέση της με τους πραξικοπηματίες στην Ελλάδα, η παράξενη συναρμογή μιας εκσυγχρονισμένης οικονομικά οικονομίας με μια παραδοσιακή κοινωνία με σφιχτοδεμένο κοινωνικό ιστό, η τόσο κοντινή και τόσο ξένη σε εμάς τους Ελλαδίτες σημερινή Κύπρος έδωσαν αφορμή για το βιβλίο του Σταύρου Χριστοδούλου "Hotel National". Μια μυθοπλασία, μια ιστορία που ωστόσο θα μπορούσε να απολύτως να έχει συμβεί και που μπορούμε να υποθέσουμε από την έρευνα που ούτως η άλλως έχει κάνει ο με δημοσιογραφικές αποσκευές συγγραφέας, ίσως και κατά κάποιον τρόπο να έχει συμβεί.

Έτσι λοιπόν, ανάμεσα στη δύο πόλεις, το Βουκουρέστι και τη Λευκωσία, εμπλέκονται οι ιστορίες και οι ζωές των ανθρώπων από την εποχή του Τσαουσέσκου και της αγγλικής αποικιοκρατίας μέχρι και την πτώση του αυταρχικού «σοσιαλιστικού» καθεστώτος και την οικονομική άνθιση της Κύπρου μετά την εισβολή. Η φιλία και η κοινή ιδεολογία φέρνουν κοντά έναν πολιτικό πρόσφυγα στο Βουκουρέστι, παλιό μαχητή του Δημοκρατικού Στρατού, και έναν Κύπριο κομμουνιστή που φοιτά στην κομματική σχολή του Μπρασόφ. Στενές σχέσεις στα όρια της προδοσίας, ο έρωτας, η πίστη στο κόμμα, η αμφιβολία, οι σχέσεις με το καθεστώς πριν και μετά την πτώση του μέσα από τη μικρή ιστορία των ανθρώπων που συμπαρασύρονται στη δίνη της Ιστορίας προσφέρουν μια γλαφυρή εικόνα της εποχής με κέντρο ένα ξενοδοχείο, το Hotel National στο Βουκουρέστι, ένα από τα πολλά κομματικά ξενοδοχεία για τους προνομιούχους του καθεστώτος που, από ό,τι φαίνεται, φρόντισαν να αλλάξουν έγκαιρα στρατόπεδο. Ανά δεκαετία οι άνθρωποι και η εικόνα τους για τον κόσμο που αλλάζει ή μένει η ίδια, με αναφορά την Ελλάδα μπορεί ο αναγνώστης να εντοπίσει τις εποχές, και εκτός από την αναγνωστική απόλαυση, ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα που δεν αποκαλύπτει ότι είναι το πρώτο του συγγραφέα του, μπορεί να ρίξει μια ματιά στην τόσο ξένη κοντινή Κύπρο και να καταλάβει κάτι που ενδεχομένως να είναι ήδη γνωστό στους παροικούντες στην Ιερουσαλήμ, την αιτία κάποιων πραγμάτων, την προέλευση κάποιων χρημάτων και οικονομικής ευμάρειας, τις προθέσεις κάποιας φιλανθρωπίας ή εθνικής ευεργεσίας, ιδίως όταν οι υπαινιγμοί είναι πολλοί εύγλωττοι. Ένα αληθινά αξιανάγνωστο βιβλίο.

Σταύρος Χριστοδούλου "Hotel National",

Eκδόσεις Καλέντης, 2016

288 σελ., Τιμή 14,00 ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL