Με την ταινία «Η ψυχή και το σώμα» της Ίλντικο Ενιέντι, από την Ουγγαρία, άνοιξε αυλαία το 58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης (2 έως 12 Νοεμβρίου). Το ποιητικό φιλμ της Ενιέντι, που έχει τιμηθεί με τη Χρυσή άρκτο Καλύτερης Ταινίας στο Φεστιβάλ Βερολίνου, βγαίνει στις ελληνικές αίθουσες στις 14 Δεκεμβρίου. Από τα πρώτα πλάνα της ταινίας, όπου δύο ελάφια περιπλανιούνται σε ένα ονειρικό, χιονισμένο τοπίο, αρχίζεις να αντιλαμβάνεσαι το πόσο ξεχωριστή είναι η προσέγγιση της Ενιέντι. Η ιστορία μιας αγάπης μετ' εμποδίων, δύο χαρακτήρων που «συναντιούνται» στα κοινά τους όνειρα, ενώ στην καθημερινότητα η δουλειά τους είναι σε ένα σφαγείο... Η Ενιέντι, βραβευμένη το 1989 με τη Χρυσή Κάμερα στις Κάννες για το φιλμ «Ο δικός μου εικοστός αιώνας», επέστρεψε στο σινεμά έπειτα από μακρόχρονη απουσία, καθώς δούλευε στην πατρίδα της για μια πολύ πετυχημένη τηλεοπτική σειρά. Παρούσα στη Θεσσαλονίκη, μιλώντας για αυτή τη μακρά απουσία της από τον κινηματογράφο, τη συνέκρινε με τον παροπλισμό που νιώθει ένας ανθρακωρύχος ή ένας εργάτης όταν κλείνει το ορυχείο ή το εργοστάσιο όπου εργαζόταν...
Μιλώντας για το πώς κατέληξε στο βασικό σεναριακό εύρημα της ταινίας της, η Ενιέντι διευκρίνισε πως η αρχική σπίθα έμπνευσης προέκυψε πριν από δέκα χρόνια: Η κεντρική ιδέα πίσω από την ιστορία βρίσκεται στην επίδραση που έχει ο ερχομός της άνοιξης στην ανθρώπινη ψυχολογία. «Η άνοιξη, που αποπνέει μια αίσθηση νέας αρχής, δημιουργεί αισθήματα προσμονής και ευφορίας, τα οποία πολύ συχνά δυσκολευόμαστε να εξωτερικεύσουμε και να μοιραστούμε. Η ταινία αφορά εκείνη την καλά κρυμμένη περιοχή μέσα μας, στην οποία φωλιάζουν οι προσδοκίες και τα όνειρά μας». Όσο για τους κεντρικούς χαρακτήρες της ταινίας της, η Ενιέντι είπε πως προσπάθησε να τους σκιαγραφήσει μέσα από «κρίσιμες» λεπτομέρειες... «Ήθελα το φιλμ να αποτυπώσει τους χαρακτήρες θραυσματικά και συνειρμικά, παραλληλίζοντας αυτή την ανάγνωση με την αληθινή ζωή. Όταν δύο άνθρωποι γνωρίζονται για πρώτη φορά, ανακαλύπτουν ο ένας τον άλλον αποσπασματικά και ελλειπτικά... Αλλά στα όνειρα είναι πρακτικά αδύνατο να ορθώσουμε τείχη πολιτικής ορθότητας, καθώς παύουμε να σκεφτόμαστε συνειδητά και βιώνουμε τα συναισθήματά μας στην ολότητά τους».
Η συνεργασία με τον Μπόουι
Κλείνοντας, η Ενιέντι μίλησε για τη συνεργασία της με τον Ντέιβιντ Μπόουι στην ταινία της «Μαγικός κυνηγός» (1994). Η Ενιέντι δήλωσε ότι ο Μπόουι είχε γοητευτεί από το ντεμπούτο της «Ο δικός μου εικοστός αιώνας», ζητώντας της μάλιστα αρχικά να πρωταγωνιστήσει στη δεύτερη ταινία της, προτού καταλήξει να συμμετάσχει στην παραγωγή της. Παράλληλα, ο Μπόουι της είχε προτείνει να συνεργαστεί μαζί του αναλαμβάνοντας την καλλιτεχνική επιμέλεια ενός σόου που θα πραγματοποιούσε στην Ινδία, αλλά εκείνη είχε αρνηθεί, καθώς εκείνη την εποχή ήταν οκτώ μηνών έγκυος στον δεύτερο γιο της.
Το Σάββατο προβλήθηκε το «Love Me Not» του Αλέξανδρου Αβρανά, που έχει συμμετάσχει ήδη στο Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν: Ένα παντρεμένο ζευγάρι, γύρω στα 40, κλείνει συμφωνία με μια φτωχή μετανάστρια για να γίνει παρένθετη μητέρα και να γεννήσει το παιδί τους. Η μετανάστρια μετακομίζει από το φτηνό ξενοδοχείο όπου μένει στην πολυτελή βίλα του ζευγαριού... Εκεί, όσο ο άντρας λείπει στη δουλειά του, η σύζυγος και η μετανάστρια αρχίζουν να γνωρίζονται καλύτερα... Πίσω από τη χαρά που εκφράζει, η σύζυγος φαίνεται να βυθίζεται όλο και πιο πολύ στην κατάθλιψη. Ένα βράδυ, μετά από μερικά ποτά με το κορίτσι, η γυναίκα βγαίνει για βόλτα με το αυτοκίνητο. Το επόμενο πρωί, ο σύζυγός της λαμβάνει μια κλήση: η αστυνομία τον ειδοποιεί ότι το αυτοκίνητο βρέθηκε καμένο και το πτώμα της γυναίκας του απανθρακωμένο...
Επαφές για συμπαραγωγές
Στο φόρουμ των συμπαραγωγών «Crossroads» συμμετέχουν 13 κινηματογραφικά projects από την Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, που διεκδικούν χρηματικά έπαθλα συνολικής αξίας 250.000 ευρώ προκειμένου να προχωρήσουν στην ολοκλήρωσή τους.
Και βέβαια, ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ όπως αυτό της Θεσσαλονίκης έπρεπε οπωσδήποτε να συμπεριλάβει στον σχεδιασμό του και έναν «αποχαιρετισμό» στον Χάρι Ντιν Στάντον, που έφυγε από τη ζωή τον περασμένο Σεπτέμβριο σε ηλικία 91 ετών...
Από τις πλέον αναμενόμενες προβολές είναι αυτή της νέας ταινίας του Σταύρου Τσιώλη «Γυναίκες που περάσατε από εδώ»: Ο σπουδαίος Έλληνας σκηνοθέτης παρουσιάζει στο Φεστιβάλ το τελευταίο μέρος της «τριλογίας των γυναικών». Ο Σταύρος Τσιώλης, ο οποίος μπαίνει αισίως στην ένατη δεκαετία της ζωής του, αφηγείται με τον μοναδικό, προσωπικό του τρόπο μια ιστορία που μπλέκει την πολιτική διαφθορά με τον έρωτα.
Ο δύο φορές υποψήφιος για Όσκαρ και μόνιμος συνεργάτης του Γιώργου Λάνθιμου, ο Ευθύμης Φιλίππου, αποδέχθηκε την carte blanche που του πρόσφερε το φεστιβάλ, και δέκα από τις πιο αγαπημένες του ταινίες. Ανάμεσά τους βρίσκουμε τη «Φωτογραφία» του Νίκου Παπατάκη, το «Στάσου πλάι μου» του Ρομπ Ράινερ, το «Βασιλιάς για μια νύχτα» του Μάρτιν Σκορσέζε...
Ο ελληνικής καταγωγής, δύο φορές βραβευμένος με Όσκαρ σκηνοθέτης Αλεξάντερ Πέιν θα είναι και φέτος στη Θεσσαλονίκη, αυτή τη φορά για να παρουσιάσει τη νέα του ταινία «Μικρόκοσμος», με πρωταγωνιστές τον Ματ Ντέιμον και την Κρίστεν Γουίγκ, ταινία που άνοιξε το τελευταίο Φεστιβάλ Βενετίας. Πρόκειται για μια καυστική κοινωνική σάτιρα, που αφηγείται μια ιστορία «επιστημονικής φαντασίας»: Ένα παντρεμένο ζευγάρι αποφασίζει να συρρικνωθεί προκειμένου να κατεβάσει το αβάσταχτο κόστος ζωής...
Και καθώς η εικονική πραγματικότητα (virtual reality) εξαπλώνεται τα τελευταία χρόνια, περιλαμβάνοντας πλέον και τον κινηματογράφο, το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, μετά τη Βενετία, αποφάσισε να διοργανώσει ένα τμήμα αφιερωμένο αποκλειστικά σε ταινίες που γυρίστηκαν με τεχνολογία εικονικής πραγματικότητας. Φέτος έχουμε δέκα συμμετοχές από όλο τον κόσμο, οι οποίες θα μας αποκαλύψουν έναν νέο τρόπο να βλέπουμε αλλά και να βιώνουμε τον κινηματογράφο...
