Του Πάνου Σκουρολιάκου*
Αντλώντας ο καθείς από τη δεξαμενή των θεωρητικών κειμένων αλλά και της πρακτικής εμπειρίας που τον συντροφεύουν στον βίο του, κάνει συνδέσεις και αναγωγές αλματώδεις κάποιες φορές, στην προσπάθεια να αντιμετωπίσει την σκληρή πραγματικότητα του παρόντος χρόνου. Έτσι λοιπόν, σε αυτήν την περιοχή της Ιστορίας που ταχθήκαμε να διασχίσουμε, αντιμετωπίζουμε πρόσωπα, καταστάσεις και γεγονότα πολλές φορές με τρόπο που ίσως ξαφνιάζει.
Ζώντας την περιπέτεια της πρόσφατης κρίσης και τον τρόπο που φίλοι και εταίροι μας αντιμετώπισαν, βρίσκω στον προτεσταντικό τρόπο που ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανκ Σόιμπλε, αλλά και μία ολόκληρη ελίτ, διαχειρίστηκαν την προσπάθεια της χώρας να ορθοποδήσει. Θεωρώ πως υπάρχουν πολλές ομοιότητες με τον τρόπο που αντιμετωπίσθηκαν κατά τον 18ο αι. οι θεατρίνοι, με βάση τις απόψεις εκείνων των εκκλησιαστικών ανδρών (Ιωάννη Καλβίνου και Μαρτίνου Λούθηρου) από τους οποίους εμπνέεται ο συγκεκριμένος Γερμανός πολιτικός και όχι μόνον αυτός... Παρατηρώντας το στυφό του χαμόγελο αλλά κυρίως την επιμονή του στην αμφισβήτηση της ποιότητας και αξιοπρέπειας του ελληνικού πολιτικού κόσμου συλλήβδην και βεβαίως του ελληνικού λαού, μου έρχονται στον νου οι απόψεις σοβαρών φιλοσόφων κατά τον 18ο αι. όσον αφορά στην χρησιμότητα των ηθοποιών.
Πατώντας στο θεωρητικό έργο των δημιουργών του προτεσταντισμού, έρχεται ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ, να απαξιώσει την τέχνη του ηθοποιού, ως μία τέχνη του να ντύνεται κανείς με κουρέλια βασιλιά και να προσποιείται έναν χαρακτήρα διαφορετικό από τον δικό του. Θωρεί ότι «σε αυτήν την καπηλεία του εαυτού μας υπάρχει κάτι ποταπό και χαμερπές». Υποστηρίζει πως το φρόνημα που πορίζεται ο ηθοποιός από το επάγγελμά του είναι «Ένα κράμα μικροπρέπειας υποκρισίας, γελοίου εγωισμού και ιταμής αχρειότητας». Στημένοι στον τοίχο οι ηθοποιοί της εποχής, ευρίσκοντο στη δυσάρεστη θέση να απαντήσουν στο αμείλικτο ερώτημα: «Πες μου σε τι χρησιμεύεις;» . Βεβαίως πριν από την χρησιμότητα είχε τεθεί σε αμφιβολία, η ηθική των ηθοποιών. Μας πληροφορεί ακόμα, πως στη Γενεύη του 1700 δεν αγαπούν την κωμωδία. «Δεν την ανέχονται»!
Κάνοντας λοιπόν άλματα χρόνου και σκέψης, βρίσκω πως όχι λίγοι σύγχρονοι Ευρωπαίοι πολιτικοί, εμπνεόμενοι από τις θεωρητικές αφετηρίες του Λούθηρου και του Καλβίνου, αντιμετώπισαν τον ελληνικό λαό όπως ο Ρουσσώ και ένα ολόκληρο κίνημα φιλοσόφων γύρω του, τους ηθοποιούς του καιρού τους. Συντονιστής και αδιαμφισβήτητος εκφραστής αυτής της στάσης σήμερα, είναι βέβαια ο πολύς Β. Σόιμπλε.
Αφού καταλλήλως χρεώθηκε η Ελλάδα με θαλασσοδάνεια και υποβρύχια που γέρνουν, αφού φορτώθηκε την οικονομική τρύπα της «Ολυμπιάδας 2004» και αφού τα όποια χρήματα υπήρχαν «φυγαδεύτηκαν» στο εξωτερικό, οι πολιτικές δυνάμεις που είναι υπεύθυνες για όλα αυτά, κάλεσαν τον λύκο να σώσει τα πρόβατα.
Έναν λύκο, που θεωρεί πως οι Έλληνες, όπως οι ηθοποιοί εκείνης της παλιάς εποχής, είναι «ένα κράμα μικροπρέπειας υποκρισίας, γελοίου εγωισμού και ιταμής αχρειότητας». Είναι οι ακόλαστοι που ξόδεψαν τα λεφτά που τους έστειλε η Ευρώπη για ανάπτυξη, στις παραλίες πίνοντας ούζο. Και ερωτούν τον Έλληνα: «Πες μου σε τι χρησιμεύεις;».
Έπεισαν τους ευρωπαϊκούς λαούς με αυτά τα εύκολα επιχειρήματα. Δεν χρειάστηκε άλλωστε να κοπιάσουν πολύ. Το πολιτικό σύστημα της χώρας, αυτοί που κυβέρνησαν μεταπολιτευτικά, τους έδωσαν ατράνταχτα επιχειρήματα, με τον τρόπο που διοίκησαν, σπατάλησαν, έκλεψαν. Έδωσε λοιπόν αυτό το πολιτικό προσωπικό το δικαίωμα στους αγαπημένους μας εταίρους να αντιμετωπίσουν με μικροψυχία, την υπόθεση αντιμετώπισης της δύσκολης περιόδου για την πατρίδα μας . Και τη νύφη την πλήρωσε ο λαός.
Ο λαός μας όμως που στάθηκε όρθιος . Οι πολλοί, πια συμφωνούν πως ο κάβος ξεπερνιέται σταθερά. Οι μικρόψυχοι στερεύουν από επιχειρήματα. Παρ’ όλα αυτά σε κάθε ευκαιρία, επιμένουν για τα χειρότερα οι αδιόρθωτοι. Εκτός, αλλά και εντός της χώρας. Ας τους αφήσουμε.
Τι να περιμένει άλλωστε κανείς από κάποιους των οποίων οι ιδεολογικές αφετηρίες έχουν αναφορά σε ατυχείς φρονώ στιγμές σπουδαίων φιλοσόφων, οι οποίοι ήσαν υπερήφανοι γιατί στην τάδε ή την δείνα πόλη, δεν αγαπούν την κωμωδία!
Τι να περιμένει κανείς από ανθρώπους που δεν θέλουν να γελάνε. Που θεωρούν το γέλιο αμαρτία! Ας μείνουν με το στυφό τους χαμόγελο...
Πηγές: Λεξικό του Θεάτρου (Παν/μιο Οξφόρδης) εκδ. Νεφέλη
Ντιντερό: Το παράδοξο με τον ηθοποιό . εκδ. Πόλις
* Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτής Περιφέρειας Αττικής
