Διαλεκτικές εικόνες του πραγματικού. Θα μπορούσα να τιτλοφορήσω τη γλυπτική και ζωγραφική δημιουργία του εικαστικού Γιάννη Καστρίτση, που εκτίθεται τις ημέρες αυτές στην Πινακοθήκη Βογιατζόγλου, στη Νέα Ιωνία. Προβάλλονται σε μιαν εποχή όπου οι νεόκοποι «πλανητάρχες» εξαγγέλλουν τη συνέχιση της καταστροφής του περιβάλλοντος με την κατάργηση των διεθνών συμφωνιών για τον περιορισμό των ρύπων του διοξειδίου του άνθρακα, του κόστους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Και οι οποίοι ενεργούν σύμφωνα με τα προτάγματα του χριστιανικού και κατ' επέκτασιν του ιδεαλιστικού και καπιταλιστικού προτύπου της κυριαρχίας του ανθρώπου πάνω στη φύση και όλα τα υπόλοιπα πλάσματά της.
Οι ανθρώπινες, κυρίως γυναικείες, φιγούρες του Καστρίτση γράφονται με κάρβουνα μέσα στις λιτές, γεωμετρικές, φόρμες του μοντέρνου, σαν σύγχρονα και διαχρονικά ειδώλια. Συνομιλούν με τις τραχιές γλυπτές μορφές των οικείων του αγροτών από τον τόπο καταγωγής του, τη Δάφνη Ευρυτανίας, που σκαλίζει, κυριολεκτικά, με αδρές, εξπρεσιονιστικές χαρακιές πάνω σε κορμούς δένδρων. Τα τοπία του μας οδηγούν από τις μακρόπνοες διάφανες, υδάτινες επιφάνειες των «νυχτερινών» του Aμερικανού ιμπρεσιονιστή Τζέιμς Γουίστλερ, στις ρυθμικά αποδιαρθρωμένες «νεκρές φύσεις» και στα αχνά βαμμένα βουνά του σκαπανέα του κυβισμού Πολ Σεζάν και των Kινέζων τοπιογράφων του 11ου αιώνα. Τα μεμονωμένα, πλασμένα με μικρές τρυφερές κηλίδες εσπεριδοειδή και τα υπολείμματα ενός γεύματος συναντούν τα φτιαγμένα με κυματιστούς, απισχνασμένους κορμούς δένδρα και τα σχηματισμένα πουλιά. Η αφηρημένη τέχνη της Ανατολής σμίγεται εδώ με την αφηρημένη τέχνη της Δύσης. Η φύση αναδύεται μέσα από την ελλειπτική, ερμητική σιωπή της.
Ο Καστρίτσης μας αποκαλύπτει «ένα καταφύγιο», όπως θα έγραφε ο φιλόσοφος της «Διαλεκτικής του Διαφωτισμού» Μαξ Χόρκχάιμερ, όπου «έχουμε τη δυνατότητα να συλλαμβάνουμε έναν κόσμο διαφορετικό από αυτόν στον οποίο ζούμε». Η τέχνη, όπως και η ζωή, αποκτά μέσα από την απτή υλικότητα των έργων του τη δική της υπόσταση και φωνή. Που μας βοηθά να ξεφύγουμε από την ομοιομορφία του εικονικού στο πραγματικό γίγνεσθαι.
Info: Γιάννης Καστρίτσης, «Έργα 2003 - 2016» Πινακοθήκη Γιώργου Βογιατζόγλου, Ελευθερίου Βενιζέλου 63, Νέα Ιωνία. Διάρκεια έκθεσης: 13 Φεβρουαρίου - 8 Απριλίου. Ώρες λειτουργίας: Πεμ./Παρ. 11.00 - 19.00, Σαβ. 11.00 - 15.00
