«Καθαρό το μέτρημα, μελανό το άθροισμα» γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης για τις μέρες που έχουν περάσει, για τις μέρες όλων, για τις μέρες ολόκληρου του κόσμου. Πιο ξεκάθαρος στίχος για την ανθρώπινη περιπέτεια μέσα στον χρόνο, αυτή την αιματοβαμμένη περιπέτεια δεν θα μπορούσε να έχει γραφτεί. Γι’ αυτό το καθαρό μέτρημα που μας συντηρεί μέσα στο καθεστώς του διαρκώς απαρασάλευτου χρόνου καθώς κοιτάζει τον εαυτό του μέσα στον διασαλευμένο καθρέφτη της αχανούς κίνησης, κανένα άλλο συμπέρασμα δεν θα μπορούσε να έχει υπάρξει παρά το μελανό μιας παράταξης όταν αγνοεί το έσω των αριθμών. Των αριθμών που επιμένουν να εναρμονίζονται με το ενδεχομενικό χάος και να παράγουν μια μαθηματική μουσικότητα της επίγνωσης του κενού παρά να συναθροίζονται σε πρόχειρες -τραγικά πρόχειρες- αριθμήσεις που στρεβλώνουν το όλον της συνειδητής ύπαρξης μέσα στο άπειρο των τυχαιοτήτων, αλλά και των επιλογών.
Γιατί είναι μια ματαιότητα το μέτρημα. Το κάθε μέτρημα. Αυτό νομίζω ότι χάσκει κάτω από τον στίχο του Οδυσσέα Ελύτη. Όταν μετράς, φυλακίζεις. Όταν μετράς, επομένως, λιγοστεύεις την απροσμέτρητη ελευθερία σου, την ελευθερία του όντος μέσα στον όντα χρόνο. Κι αυτό δεν είναι αριθμός. Είναι ύλη που μεταφέρεται ανεπίδοτη από κατάσταση σε κατάσταση των αριθμών ώσπου στο τέλος ανασυντάσσεται, επειδή η πραγματικότητα την οποία επικαλείται, απλώς δεν υπάρχει. Το απροσμέτρητο δεν το νικάς μετρώντας το. Δεν γίνεται. Το απροσμέτρητο το αποδέχεσαι και βαδίζεις μαζί του. Μαζί με τον μέλανα ρυθμό του. Το σκοτεινό εκείνο ρυθμικό απόκρημνο που λέγεται δυνατότητα του υπάρχειν. Μια φορά γίνεται αυτό στον καθένα. Αλλά, μια φορά για πάντα. Άρα δεν υπάρχει αρίθμηση, δεν υπάρχει μέτρηση, υπάρχει μονάχα το για πάντα. Όλα συμβαίνουν για πάντα. Ούτε έρχονται ούτε φεύγουν. Απλώς συμβαίνουν για πάντα. Γιατί όλα συντελούν στην αποκάλυψη του διαρκώς απροσμέτρητου. Όλα χωρίς εξαίρεση. Αυτό είναι ο χρόνος, αυτή είναι η πραγματικότητα της μήτρας που όλοι θέλουμε να επιστρέψουμε, ψυχαναλύοντας το χάος, ενώ νομίζουμε ότι ψυχαναλύουμε τον εαυτό μας. Αλλά ξεχνάμε ότι δεν έχουμε φύγει ποτέ. Είμαστε εδώ κι ακόμα μετράμε: «Καθαρό το μέτρημα, μελανό το άθροισμα». Φυσικά και είναι μελανό το άθροισμα. Γιατί μάθαμε να ασκούμαστε (και να προσφεύγουμε) στο πεπερασμένο, αντί να αναμετρώμεθα με το αχανές, να είμαστε εθισμένοι στο αχανές, θέλω να πω. Μέσα στη μήτρα του χάους μετράμε και αθροίζουμε και το άθροισμα είναι μελανό. Γιατί το χάος δεν είναι αριθμός. Οπότε η ζωή δεν είναι αρίθμηση, άρα ούτε και ο θάνατος. Όλα μαζί είναι ένα μυστήριο της ομορφιάς. Κι έτσι πρέπει να το δούμε. Χωρίς τα εμπόδια των ακονισμένων αριθμών, που γεμίζουν τον χρόνο με πτώματα, δηλαδή με ασχεσιακές καταστροφές συνείδησης. Θέλω να πω ότι πρέπει να απομακρυνθούμε από αυτούς που γεμίζουν τον κόσμο με πτώματα ανθρώπων και πτώματα αριθμών. Από αυτούς που αδιαφορούν για το ότι ο χρόνος περνάει και πεθαίνει στα χέρια τους σαν ένα παιδί που πνίγηκε για πάντα μέσα στη συγκεκριμένη συνείδηση (του χρόνου) της προσμέτρησης.
Είναι βαριά προσβλητική η μέτρηση με αριθμούς ενός χρόνου που ούτε υπάρχει ούτε υπήρξε ποτέ. Ο Παρθενώνας δεν έγινε «ποτέ». Ο Παρθενώνας είναι το «πάντα». Ο Άρης Βελουχιώτης δεν έζησε «ποτέ». Ο Άρης Βελουχιώτης έζησε «πάντα». Δεν υπάρχει συν και πλην. Υπάρχει μονάχα το θάρρος της σκέψης, που πάει να πει ότι έχεις το θάρρος της ήττας. Ύστερα από μια επανάσταση, ύστερα από έναν έρωτα ολόγυμνο, ύστερα από μια μοναξιά αναπεπταμένης σημαίας, ύστερα από ένα λαμπυρίζον τίποτα ενός κυριακάτικου απογεύματος. Κι από κάτω τρέχει το σύμπαν σαν υπόνομος, σαν οχετός που παρασέρνει τις μέρες που ζήσαμε και τις ξεβράζει μέσα στις μέρες που έζησαν άνθρωποι που ποτέ δεν είχαμε φανταστεί ότι θα τους γνωρίσουμε μαζί με τις μέρες τους.
Ποια μέρα να μετρήσεις; Ποιο μελανό; Ποιον ποιητή; Κρατάς ένα πνιγμένο παιδί στην αγκαλιά σου και είναι ολόκληρος ο χρόνος. Που δεν έφυγε. Που δεν είχε φύγει ποτέ. Αυτό το «για πάντα». Κρατάς ένα πνιγμένο παιδί στην αγκαλιά σου, για πάντα. Αυτό είναι το μελανό άθροισμα. Θα σου το πει ο Βάλτερ Μπένγιαμιν, θα σου το πει ο Τρακλ: Το παιδί που κρατάς στα χέρια σου κάνει τον χρόνο απροσμέτρητο. Αυτό το παιδί μετράει τη ματαιόσπουδη αντίστιξη: να μετράς ενώ πνίγεσαι μέσα στο βαθύ πηγάδι, ενώ γλυκαίνεται από τους αντικατοπτρισμούς, καθώς αοράτως απομειώνεται η υγραντική του βεβαιότητα στα καθέκαστα. Ώστε θα πρέπει, αλλιώς να πούμε το μελανό κι αλλιώς να αναιρέσουμε το άθροισμα.
Να πούμε πως μπήκαμε αντάρτες μέσα στους αριθμούς. Να πούμε ότι μπήκε ο Τσε Γκεβάρα μέσα το «Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη. Να πούμε ότι μέσα στην «Ρωμιοσύνη» του Γιάννη Ρίτσου, μπήκε ο φίλος μου ο Μπάμπης Δρίζος κι έβαλε να παίζει Μπαχ, ακριβώς εκεί που λέει «Κι έχουνε τον καημό στα μάτια σαν ένα αστέρι σε μια γούβα αλάτι». Τι θα πει αλάτι; Τι θα πει καημός; Τι θα πει αστέρι; Κυρίως αστέρι. Αυτό είναι το παρελθόν. Αυτό είναι το παρελθόν; Αυτό είναι το παρελθόν: Ο μεγάλος κόπος να προλάβεις το μέλλον. Αυτό το ψέμα.
Οπότε πάλι θα πρέπει να επιστρέψουμε στη ζεστασιά των ανεπίδοτων επαναστάσεων και των ανεπίδοτων ποιημάτων: Καλή χρονιά. Είμαστε πολύ φοβισμένοι και πολύ ερωτευμένοι με τον φόβο μας ώστε να ευχηθούμε κάτι άλλο: Καλή χρονιά.
Κι αυτό δεν είναι αριθμός. Είναι ένα τραγούδι μέσα στη νύχτα. «Πάει ο παλιός ο χρόνος». Πού πάει ο παλιός ο χρόνος; Κι από πού έρχεται ο καινούργιος; Από πού έρχεται και πού πάει αυτό το αμεταχείριστο των ερώτων; Αυτό το άγνωστο των παιδιών «που κοιτάζονται και δεν μιλιούνται»; Χρόνια πολλά.
