Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.5°C19.6°C
3 BF 59%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
13.5°C17.7°C
1 BF 73%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.8°C18.0°C
1 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
16.3°C16.3°C
1 BF 65%
Ακούσιες site specific παραστάσεις και πανηγύρια με ή χωρίς εισαγωγικά
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ακούσιες site specific παραστάσεις και πανηγύρια με ή χωρίς εισαγωγικά

Τα πανηγύρια στα νησιά, αν δεν τα ζήσεις, δεν μπορείς να κατανοήσεις ούτε τη λαϊκή δύναμη, ούτε τους κώδικες που τα διατρέχουν, ούτε βέβαια τη δομή μιας μικρής κοινωνίας που υπαγορεύει τρόπους και συμπεριφορές. Σύμφωνα με τον εμβριθή πανεπιστημιακό, ερευνητή, συγγραφέα και βαθύ γνώστη του θεάτρου και των παραστατικών τεχνών Mάρβιν Κάρλσον, τα πανηγύρια είναι βασική, αντιπροσωπευτική και διαχρονική μορφή παραστασιακής τέχνης (performance art).

Στη νησιωτική Ελλάδα τα πανηγύρια συνδέονται συνήθως με τη γιορτή ενός αγίου. Η αγρυπνία που προηγείται, οι χαιρετισμοί, η παρέλαση με τα «καλά» τους όλων των τοπικών πολιτικών παραγόντων και παραγοντίσκων, ο κόσμος που μετά την εκκλησία θα πιει το τσίπουρο και θα φάει τη «γιορτή» και τους λουκουμάδες, τα όργανα που θα στηθούν για να παίξει η ορχήστρα, όλα είναι μέρος μιας παράστασης με σαφείς κώδικες αλλά και σχετικό πρόσημο αυτοσχεδιασμού. Οι χοροί και το γλέντι, που στήνονται συνήθως στην πλατεία με τα αγάλματα τοπικών ηρώων ή μπροστά από αιγαιοπελαγίτικα εκκλησάκια και βυζαντινά μνημεία, αποτελούν μια παράσταση, μια περφόρμανς πλούσια σε οπτικό και επιτελεστικό υλικό και με πολύ ισχυρά ερείσματα σε κάθε τοπική κοινωνία.

Οι παρευρισκόμενοι πανηγυριστές, ακούσιοι ή εκούσιοι «ηθοποιοί» και επιτελεστές ρόλων και πράξεων, θα καθορίσουν με τη στάση τους την επιτυχία ή αποτυχία ενός πανηγυριού, κάτι από το οποίο θα εξαρτηθεί η προσέλευση του κόσμου την επόμενη χρονιά. Εξάλλου, πάντα τις επόμενες μέρες έπειτα από μια τέτοια γιορτή οι κριτικές του «κοινού» στα χωριά δίνουν και παίρνουν.

Είναι τα πανηγύρια site - specific παραστάσεις; Στον βαθμό που κάθε παράσταση χρησιμοποιεί τον περιβάλλοντα χώρο και το κτηριολογικό απόθεμα, αναδεικνύοντας κάτι από το εννοιολογικό φορτίο που φέρουν τα τοπικά αρχιτεκτονικά ίχνη, η απάντηση θα μπορούσε να είναι κάλλιστα καταφατική. Δεχόμενοι δε τον επιτελεστικό - παραστασιακό χαρακτήρα των πανηγυριών (κάτι που συχνά χρησιμοποιούμε σκηνοθετικά σε θεατρικές παραστάσεις), ικανοποιούνται δύο πολύ σημαντικές παράμετροι του site specific γεγονότος-θεάματος.

Από την άλλη πλευρά (και πάντα υπάρχει μια τέτοια), τι γίνεται όταν, ελέω τοπικών φεστιβάλ, που τελούν υπό την αιγίδα δημάρχων και περιφερειαρχών, σημαντικά κτήρια και μνημεία γίνονται ακουσίως το σκηνικό φόντο σε εκδηλώσεις ποικίλου περιεχομένου και συχνά τόσο καταφανώς ασχεδίαστου ή κακόγουστου, με αποτέλεσμα σπουδαίες αρχιτεκτονικές μαρτυρίες να σημαίνονται απαξιωτικά ή αρνητικά στο συλλογικό πολιτιστικό συνειδητό ή ασυνείδητο; Ποιο είναι το πολιτιστικό νεύμα κάθε τοπικής κοινωνίας και μάλιστα των κοινωνιών που προσπορίζονται από τον ξένο τουρισμό;

Είναι δυνατόν, με φόντο υπέροχα κτήρια που στεγάζουν ή στέγαζαν σχολεία, βιβλιοθήκες, καπνεργοστάσια, βυρσοδεψεία κ.ο.κ., να στήνονται αυτοδιοικητικά πανηγυράκια με λίγο όπερα, λίγο ρεμπέτικο, λίγα κακοπαιγμένα σκετς και πολλές ψησταριές;

Βασικά ερωτήματα ζητούν απαντήσεις: Πώς αποφασίζονται οι πολιτιστικές δράσεις και από ποιους στους δήμους της χώρας; Πώς οργανώνονται και με ποιους στελεχώνονται τα τμήματα πολιτισμού σε κάθε δήμο και Περιφέρεια; Ποιοι αποφασίζουν και με ποια κριτήρια τους τόπους διεξαγωγής των εκδηλώσεων; Υπάρχει αρχιτεκτονικό, χωροταξικό πρωτόκολλο αλλά και μελέτες πολιτιστικής προβολής που να λαμβάνονται υπόψη στις πολίχνες και τις κοινότητες στις οποίες υπάρχουν σημαντικά μνημεία;

Γιατί όχι μόνο το καλό θέατρο και το καλό πανηγύρι, αλλά κάθε πολιτιστική δράση με ή χωρίς πολιτική προβολή (για κάποιους) πρέπει να γίνονται με μεράκι, κανόνες και βασικές αρχές, τουλάχιστον αισθητικές αρχές.

Επιτέλους, ας αρχίσει να μπαίνει τάξη στη διαχείριση του πολιτισμού από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Γιατί, ας μη γελιόμαστε, αυτά πάνε πακέτο όχι μόνο με την καθαυτή πολιτιστική διαχείριση αλλά και με τα οικονομικά διακυβεύματα. Και εκεί τα πράγματα είναι σοβαρά...

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL