Του Κώστα Καναβούρη
Οι ποιητές, οι αληθινοί ποιητές, ακριβώς επειδή έχουν βαθιά συναίσθηση της ανθρώπινης κατάστασης και της ανθρώπινης τραγωδίας, πολλές φορές αποδεικνύονται προφητικοί. Νά λοιπόν γιατί στίχοι, γραμμένοι το 1978, αλλά στίχοι του Τάσου Λειβαδίτη, γίνονται σήμερα το κυμάτισμα ενός ανέμου που καθαρίζει τις ψυχές και δίνει κουράγιο στον τιτάνιο αγώνα που έχει πάρει στα χέρια του ο ελληνικός λαός, αναλαμβάνοντας με τον τρόπο του, δηλαδή με τον τρόπο της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης, τη διευθέτηση της προσφυγικής (δηλαδή ανθρωπιστικής) κρίσης. Έγραψε λοιπόν (και μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης) το 1978, ο Τάσος Λειβαδίτης: «Την πόρτα ανοίγω το βράδυ, / τη λάμπα κρατώ ψηλά, / να δούνε της γης οι θλιμμένοι, / να 'ρθούνε, να βρουν συντροφιά».
Κι έτσι έγινε. Για μια ακόμα φορά ο ελληνικός λαός στάθηκε στο ύψος τον περιστάσεων και είπε το δικό του ΟΧΙ (που δεν το χαρίζει σε κανέναν Μεταξά, κύριε Δένδια) στις ποικίλες όσες κλειστοφοβικές υστερήσεις, ρατσιστικές εξάρσεις και κούφια λόγια μιας αγάπης καμωμένης από χυδαία υλικά. Ναι, πράγματι: εκεί που άλλοι κλείνουν τα σύνορα και άλλοι θέλουν να κλείσουν τους πρόσφυγες σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, ο ελληνικός λαός από τα Δωδεκάνησα μέχρι τη Σάμο και μέχρι τον Πειραιά και την Καβάλα και τα Τρίκαλα και την Κοζάνη και... και... άνοιξε την πόρτα του και την αγκαλιά του και ανασκάλεψε μνήμες από τις δικές του προσφυγιές και σήκωσε ψηλά τη λάμπα, γνωρίζοντας καλά πώς είναι η λάμπα θυέλλης πάνω στα κεφάλια των ανθρώπων. Μιας θύελλας που ούτε θέλησαν, ούτε επιδίωξαν, ούτε έκαναν το παραμικρό για να την προκαλέσουν.
Και το πιο ανήκουστο; Οι ένοχοι αυτής της θύελλας, που ξεριζώνει τους ανθρώπους από τα σπίτια τους και τους πνίγει στο Αιγαίο, σχεδιάζουν πώς θα κλείσουν τα σύνορα για να μην λερωθούν από τον πελώριο ανθρώπινο πόνο που οι ίδιοι προκάλεσαν και ως γνήσια τέκνα της ελεεινής ευτυχίας τους φροντίζουν για το αδιατάραχτο μιας ζωής που έτσι κι αλλιώς δεν ταράζεται, γιατί είναι φτιαγμένη -όπως φαίνεται- από χάλυβα. Και θέλουν να μετατρέψουν την Ελλάδα σε αποθήκη ψυχών και σωμάτων, αδιαφορώντας για την καταρράκωση της ευρωπαϊκής ιδέας του ανθρωπισμού, με άμεση συνέπεια τη διάλυση της Ευρώπης, με ό,τι ολέθριο μπορεί να σημαίνει αυτό.
Κι έτσι από τη μια μεριά έχουμε δηλώσεις τερατώδους βλακείας και αποκρουστικής μικρόνοιας που σε αποσβολώνει, όπως αυτή του Σλοβάκου πρωθυπουργού ("Αυγή" 3 Μαρτίου 2016) ότι πρέπει η Ελλάδα να θυσιαστεί και να μετατραπεί σε hotspot για να σωθεί η Ευρώπη(!) και από την άλλη μεριά έχουμε τον ελληνικό λαό της ανοιχτής αγκαλιάς στους ανέστιους και τους ρημαγμένους: «Να βρούνε στρωμένο τραπέζι, / σταμνί για να πιεί ο καημός / κι ανάμεσά μας θα στέκει / ο πόνος, του κόσμου αδελφός». Πού ξέρεις; Μπορεί να είναι αυτή η μνήμη του πόνου που δημιούργησε ένα τέτοιο τεράστιο κύμα αλληλεγγύης. Τόσο μεγάλο ώστε δεν είναι δυνατόν να το αμαυρώσουν μεμονωμένες ρατσιστικές ενέργειες, ούτε μικρόψυχες αντιλήψεις όπως αυτές του Κυριάκου Μητσοτάκη, που αντί να αντιληφθεί τον πάταγο και τον ορυμαγδό που συμβαίνει γύρω του, αντί να ακούσει τον θρήνο που ακούγεται ουρανομήκης, αντί ως νέος αρχηγός της Ν.Δ. να πει κάτι στ' αλήθεια ελπιδοφόρο, εκείνος κλείστηκε στα τείχη της ακροδεξιάς ατζέντας χαρακτηρίζοντας την Ελλάδα ξέφραγο αμπέλι. Και έχεις και τον Ν. Δένδια, τη μια να λέει ότι η κυβέρνηση τα έκανε σαλάτα στο προσφυγικό και την άλλη να μετράει τους πνιγμένους «επί των ημερών της Ν.Δ.» και τους πνιγμένους «επί των ημερών του ΣΥΡΙΖΑ». Αν όμως αυτό δεν λέγεται κατάντια και κατάμαυρο δείγμα (και δήγμα) γραφής, τότε πώς αλλιώς λέγεται;
Ώστε ξέφραγο αμπέλι και σαλάτα. Αυτά να πάνε να τα πούνε στις ηλικιωμένες κυρίες που μοιράζουν τρόφιμα στην πλατεία Βικτωρίας. Αυτά να πάνε να τα πούνε στους χιλιάδες Έλληνες της ανοιχτής καρδιάς και της ανοιχτής αγκαλιάς που κρατούν ψηλά τη λάμπα της ανθρωπιάς και διώχνουν τα μαύρα σκοτάδια του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Αυτά να πάνε να τα πούνε στους χιλιάδες που φροντίζουν τους πρόσφυγες, σε κείνους που στήνουν κοινωνικά ιατρεία, στους γιατρούς που χαρίζουν μερόνυχτα για να γιατρέψουν τον ιερό ξένο, στους δημάρχους που φιλοξενούν σε γυμναστήρια, που φιλεύουν σε ένα πραγματικό θαύμα της Κανά τους πεινώντες και τους διψώντες. Ένα θαύμα βέβαια από το οποίο η Εκκλησία, όταν δεν σέρνεται από τις εξελίξεις, απουσιάζει υποδειγματικά βάζοντας όρια στην αγάπη. Αυτά να πάνε να τα πούνε σε κείνους που αγωνίζονται για «να βρούνε γωνιά ν' ακουμπήσουν / σκαμνί για να κάτσει ο τυφλός / κι εκεί καθώς θα μιλάμε / θα' ρθει συντροφιά κι ο Χριστός». Ας πάει να τους πει ο Κ. Μητσοτάκης ότι η Ελλάδα είναι ξέφραγο αμπέλι. Κι ας πάει ο Ν. Δένδιας στον άνθρωπο εκείνο που έπεσε στη θάλασσα για να σώσει μια έγκυο και στον ψαρά από τη Λέσβο με την κραυγή αγωνίας, «τα μωρουδέλια μωρέ, να σώσουμε τα μωρουδέλια», ότι επί των ημερών της Ν.Δ. πνίγονταν λιγότεροι.
Είναι λίγοι, εκεί που ο ελληνικός λαός είναι πολύς. Είναι κλεισμένοι, εκεί που ο ελληνικός λαός δουλεύει έξω, στα μεγάλα έργα της αγάπης, στα μεγάλα έργα της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας. Είναι ανεπίδεκτοι μαθήσεως, εκεί που ο ελληνικός λαός παραδίδει ένα τεράστιο μάθημα δημοκρατίας εν εγρηγόρσει. Μιας δημοκρατίας που αγρυπνεί κάνοντας -ας μη μας διαφεύγει- να λουφάξει το τέρας του ναζισμού, πλην ελαχίστων θλιβερών εξαιρέσεων. Μέγα κέρδος, που έχει εξοβελίσει τη Χρυσή Αυγή. Ας μην το αφήσουμε να πάει χαμένο, γιατί το τίμημά του είναι πληρωμένο με ζωές αθώων. Έτσι που να μπορούμε κάποτε να λέμε πώς από δω πέρασε το τεράστιο καραβάνι της οδύνης, αλλά όχι ο φασισμός.
